Subiektywne podsumowanie 2021 roku w lotnictwie

Tak oto dobiegł końca rok 2021. Tradycyjnie jest to czas podsumowań i refleksji. Okres, w którym warto pochylić się nad wynikami swojej pracy i dokonać bilansu całorocznych dokonań, a także określić kierunki na nadchodzący rok.

Jak co roku przypomnimy o ważnych dla lotnictwa wydarzeniach ostatnich 12 miesięcy, istotnych dla jego rozwoju, a czasami niestety go hamujących. Poniżej znajdziecie zestawienie najważniejszych i najciekawszych – w subiektywnej ocenie Redakcji – wydarzeń, imprez oraz zmian, które miały miejsce w 2021 roku.

STYCZEŃ

Nowy rok rozpoczął się od konsultacji społecznych PAŻP. Pierwsza z nich dotyczyła zmiany klasyfikacji w strefach CTR: EPGD, EPPO, EPWR, EPKK, EPKT na przestrzeń klasy D. (link) Druga dotyczyła modyfikacji granic TMA Poznań, MTMA Powidz, TSA 08, TSA 28 i UTMA Gdańsk. (link) Trzecia dotyczyła modyfikacji sieci punktów i tras VFR w CTR EPBY. (link)

5 stycznia zamieściliśmy roczne podsumowanie misji ratunkowych Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, którego flota na koniec roku osiągnęła sumaryczną liczbę 350 000 lądowań. (link)

Początek stycznia to był również czas podsumowań akcji ratowniczych w wykonaniu Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Ze względu na Covid-19 ratownicy musieli stosować specjalne procedury by uchronić się przed zarażeniem. Doszło do 636 działań ratowniczych w tym  do 240 z udziałem śmigłowca. Ratowano 741 osób w tym 290 z udziałem śmigłowca. (link)

7 stycznia opublikowaliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. nieprawidłowych praktyk, które były zarzucane w materiale i dyskusji, a dotyczyły m.in. nieodpowiednich kwalifikacji lotniczych, nieuprawnionego wykorzystywania śmigłowców jako urządzeń ultralekkich, naruszania zasad szkolenia lotniczego, nielegalnego wykonywania przewozu lotniczego. (link)

9 stycznia poinformowaliśmy o katastrofie samolotu B737-500 (znaki rejestracyjne PK-CLC) należącego do indonezyjskich linii lotniczych Sriwijaya Air, który, wykonując lot SJ-182 do Pontianak (Indonezja), zniknął z radarów kilka minut po starcie z Dżakarty. Na pokładzie statku powietrznego znajdowały się 62 osoby, a wśród nich 10 dzieci, w tym troje niemowląt i 12 członków załogi. Wszyscy zginęli. (link), (link), (link)

14 stycznia zamieściliśmy artykuł Dariusza Cymerysa pt. "OPT – OUT 600 kg" - możliwości i następstwa, w którym w największym skrócie przedstawił kilka powiązanych faktów, które w dyskusji na ten temat są często pomijane lub przekręcane. (link)

18 stycznia poinformowaliśmy, że w pełni kobieca załoga linii Air India, przeleciała w dniu 11 stycznia nad Biegunem Północnym wykonując lot AI176 z San Francisco do Bengaluru samolotem B772LR. Kapitanem załogi była Zoya Aggarwal. (link)

19 stycznia opublikowaliśmy krótki wywiad z Bartłomiejem Walasem, prezesem grupy Bartolini Air. Rozmowa dotyczyła bieżącej działalności, rynku szkoleń podczas pandemii, a także pomysłów sprzedaży udziałów Portu Lotniczego w Łodzi i przekształcenia go w hub cargo. (link)

19 stycznia pierwsza w historii PLL LOT kobieta pilot w stopniu kapitana zakończyła karierę lotniczą wykonując swój ostatni lot o numerze LO98 jako dowódca Boeinga B787 (SP-LRB) na trasie Seul – Warszawa. Kpt. pil. Adelajda Szarzec-Tragarz ma na swoim koncie imponujący nalot prawie 20 tys. godzin, w tym ponad 16 tys. godzin jako kapitan. Jest pierwszą kobietą w Polsce, która została pilotem i kapitanem linii lotniczych. W 2013 roku została pierwszym kobiecym kapitanem Boeingów B787 w Polsce i prawdopodobnie także w Europie. (link)

20 stycznia zamieściliśmy 1 część "Safety Course" – projektu dotyczącego promocji bezpieczeństwa w lotnictwie, którego podjęli się, znani w środowisku śmigłowcowym: Gosia Rutkowska i Sylwester Serwach – doświadczeni piloci i instruktorzy, na co dzień latający w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Pierwszy materiał dotyczył przeglądu przedlotowego. (link)

20 stycznia, zarządzeniem nr 1/2021 Dyrektora Centrum Usług Logistycznych – Lotnisko Warszawa-Babice, została  wprowadzona poprawka nr 9 do Instrukcji Operacyjnej Lotniska Warszawa-Babice (EPBC) dotycząca m.in. nowej procedury postępowania w przypadku utraty łączności. 29 stycznia Zarządzeniem nr 2/2021 Dyrektora Centrum Usług Logistycznych w sprawie wprowadzenia poprawek do I wydania "Instrukcji Operacyjnej Lotniska Warszawa-Babice", na podstawie Decyzji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego nr LTL 3.551.1.2020.ULC dnia 14.01.2021 została wprowadzona do użytku w Centrum Usług Logistycznych "Lotnisko Warszawa-Babice" zmiana nr 10 do "Instrukcji Operacyjnej Lotniska Warszawa-Babice". (link)

22 stycznia zamieściliśmy odpowiedź Urzędu Lotnictwa Cywilnego na pytanie dotyczące wątpliwości naszych Czytelników, którzy akcentowali, że w niektórych przypadkach nie do końca jest jasne według jakiej bazy danych powinni zdawać egzaminy teoretyczne w ULC. (link)

25 stycznia opublikowaliśmy pismo Krajowego Towarzystwa Lotniczego AOPA Poland do Janusza Janiszewskiego, prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej dot. zwiększenia bezpieczeństwa, regulacji przepływu ruchu oraz zmniejszenia hałasu w rejonie EPBC. (link)

27 stycznia przekazaliśmy informację Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), która zezwoliła na powrót do wykonywania operacji lotniczych zmodyfikowanej wersji Boeinga 737 MAX, nakazując aktualizację oprogramowania, przeróbki instalacji elektrycznej, przeglądy konserwacyjne, aktualizację instrukcji obsługi oraz szkolenia załóg. (link)

28 stycznia rozpoczęło się działanie operacyjne, pierwszego w Polsce i zarazem jednego z niewielu w Europie, rozszerzonego systemu ILS kategorii IIIB na lotnisku w Gdańsku (EPGD). Dla CAT IIIB wysokość względna decyzji do lądowania może być mniejsza niż 15 m (50 stóp) przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej mniejszej niż 200 m, ale nie mniejszej niż 75 m. (link)

(Grafika – Gdańsk Airport)

28 stycznia zamieściliśmy informację o publikacji przez Urząd Lotnictwa Cywilnego kolejnego numeru Biuletynu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym Nr 4(14)/2020. W numerze: artykuł analizujący wpływ czynnika ludzkiego na zdarzenia lotnicze; dotychczasowe i nowe podejście do poprawy stanu bezpieczeństwa w skokach spadochronowych – innowacyjne rozwiązania w procesie szkolenia skoczków spadochronowych; podsumowanie Krajowej Konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym 2020 r. Jest też artykuł „Stosowanie paliwa samochodowego w silnikach lotniczych” przygotowany przez Departament Techniki Lotniczej, Departament Operacyjno-Lotniczy oraz Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym. Jest to ważny głos w dyskusji odnośnie wykonywania lotów na paliwach samochodowych. (link)

28 stycznia poinformowaliśmy o wprowadzeniu przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej do pracy operacyjnej nowej radiolatarni DME Pszczyna, która poprawi pokrycie nawigacyjne w południowej części Polski, wchodząc w skład infrastruktury umożliwiającej nawigowanie m.in. do lotnisk Kraków – Balice i Katowice – Pyrzowice. (link)

Pod koniec stycznia przekazaliśmy informację Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej o wejściu w życie nowych procedur awaryjnych w Służbie Informacji Powietrznej (FIS). Dzięki nowatorskiemu rozwiązaniu Contingency Plans FIS w przypadku awarii praca informatorów Służby Informacji Powietrznej będzie mogła być nieprzerwanie kontynuowana z utworzonych stanowisk zapasowych. (link)

29 stycznia opublikowaliśmy relację z trzynastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o zamontowaniu silnika Rotax 912S2 na samolocie. (link)

LUTY

1 lutego zamieściliśmy artykułu "Mont Blanc Challenge" o Annie Piotrowskiej, szybowniczce Aeroklubu Warszawskiego, członkini Szybowcowej Kadry Narodowej, która od lat marzyła o przelocie nad Mont Blanc. W artykule można przeczytać jak tego dokonała, z czym musiała mierzyć się w realizacji tego celu. (link)

Na początku lutego poinformowaliśmy o uruchomieniu kolejnego projektu Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej wzmacniającego bezpieczeństwo operacji lotniczych na polskim niebie: SDDC – Surveillance Data Distribution Cloud. System zapewni najwyższe standardy bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, a dzięki szybkiemu przesyłowi i błyskawicznej analizie danych, skrócony zostanie czas lotu, co będzie miało pozytywny wpływ na środowisko naturalne. (link)

3 lutego został operacyjnie wdrożony w Polsce PansaUTM w wersji 1.2 z nowymi funkcjami. Większość zmian w nowej wersji systemu dotyczy kontrolerów ruchu lotniczego i informatorów służby informacji podwietrznej (FIS), ale w nowej wersji pojawiły się również udogodnienia dla operatorów i pilotów BSP. (link)

Na początku lutego Polska Agencja Żeglugi Powietrznej podsumowała ruchu lotniczego General Aviation w 2020 roku. Raport przygotowany został w oparciu o dane własne FIS, które pokazują, stabilny wzrost ruchu GA w Polsce. (link)

4 lutego opublikowaliśmy artykuł pt. "Czy możliwe jest wykonywanie lotów po formalnym ukończeniu szkolenia, a przed wydaniem licencji?" dot. przypomnienia przez Inspektorat Certyfikacji i Nadzoru Urzędu Lotnictwa Cywilnego nt. możliwości wykonywania lotów po formalnym ukończeniu szkolenia lotniczego (tj. z momentem wydania zaświadczenia) do momentu wydania uprawnienia przez ULC. (link)

W lutowym odcinku serii "Lotniska GA warte odwiedzenia" przedstawiliśmy lotnisko w Depułtyczach Królewskich, zlokalizowane nieopodal Chełma w województwie lubelskim. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy rektorowi Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie, Arkadiuszowi Tofilowi. (link)

Lotnisko w Depułtyczach Królewskich (fot. PWSZ Chełm)

8 lutego zaprosiliśmy do lektury tłumaczenia artykułu "Is it time to disband the Organised Track Structure?" zamieszczonego na łamach bloga nats.aero o badaniach dot. potencjalnych oszczędności paliwa i zmniejszenia emisji dwutlenku węgla wynikających z lepszego wykorzystania dominujących wiatrów nad północnym Atlantykiem. (link)

9 lutego zaprosiliśmy do lektury kolejnych odcinków cyklu portalu dlapilota: "Polskie agrolotnictwo w Sudanie", przybliżającego wyzwania codzienności setek pilotów wykonujących na przestrzeni prawie 42 lat prace agrolotnicze w tym afrykańskim kraju. W pierwszymodcinku nowej serii można przeczytać o jednym z typowych i trudnych fragmentów pracy w Afryce, jakim były przebazowania samolotów. Najpierw z Polski przez Morze Śródziemne do Egiptu, a potem po zakończeniu pacy na kolejny kontrakt w Sudanie-tym razem przez Pustynię Nubijską. (link)

Gawrony nad Pustynią Nubijską (fot. Lesław Karst)

16 lutego opublikowaliśmy kolejną część "Safety Course" – projektu dotyczącego promocji bezpieczeństwa w lotnictwie. W kolejnym odcinku cyklu zaprezentowaliśmy materiał pod tytułem: "Loty Próbne i kontrolne na śmigłowcach" poprowadzony przez Dariusza Daszewskiego, pilota doświadczalnego latającego na śmigłowcach Black Hawk w PZL Mielec. (link)

17 lutego opublikowaliśmy drugi odcinek wznowionego cyklu portalu dlapilota: "Polskie agrolotnictwo w Sudanie". Temate, były przebazowania samolotów. Te przeloty wymagały pewnego doświadczenia i czasami obfitowały w różne niespodzianki a nieraz kończyły się też zniszczeniem sprzętu i nawet ofiarami wśród załóg. (link)

18 lutego poinformowaliśmy o lądowaniu najnowszego amerykańskiego łazika Perseverance na Marsie w kraterze Jezero, który ma średnicę ok. 50 km. Tym razem łazik miał towarzysza helikopter-dron Ingenuity, którego celem jest zademonstrowanie lotu wiropłatów w niezwykle cienkiej atmosferze Marsa. (link), (link)

19 lutego zamieściliśmy artykuł pt. "Czy latanie w śniegu jest uważane za latanie w „Known Icing”?". Warto zapoznać się z dostępnymi opracowaniami na ten temat. (link)

20 lutego zamieściliśmy informację o propozycji kolejnej funkcjonalności aplikacji SkyDemon. Twórcy aplikacji zaproponowali wdrożenie funkcji Flyable Conditions. (link)

W dniach 20-21 lutego w Nowym Targu rozegrana została ósma edycja Nowotarskich Zimowych Zawodów Balonowych o Puchar PCD "SALAMI". Pierwsze miejsce zdobył Jakub Dziedziak z Mościckiego Klubu Balonowego (5975 punktów). Drugie miejsce wywalczył Damian Nyczka z Leszczyńskiego Klubu Balonowego z wynikiem 5811 punktów. Trzecie miejsce na podium zajął Roman Bauta z Aeroklubu Leszczyńskiego z wynikiem 5805 punktów. (link)

22 lutego zamieściliśmy relację opublikowaną na portalu „Wiedza i bezpieczeństwo w lotnictwie”, który uczestniczył w Konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym 2020. Uwaga serwisu została skierowana szczególnie na funkcjonowanie Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych w kontekście jej dotychczasowego funkcjonowania. (link)

23 lutego zakończył swoją misję satelita PW-Sat2 zaprojektowany przez studentów Politechniki Warszawskiej. Po 813 dniach uległ deorbitacji i całkowicie spłonął w atmosferze Ziemi. Celem satelity było przetestowanie żagla do deorbitacji. (link)

24 lutego poinformowaliśmy, że dzięki uprzejmości Centrum Usług Logistycznych zarządzającego lotniskiem Warszawa-Babice, otrzymaliśmy dostęp (z prawem do publikacji), generowanych automatycznie METARów z EPBC. (link)

25 lutego zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu portalu dlapilota.pl: "Polskie agrolotnictwo w Sudanie". W tym odcinku przedstawiono pewne nietypowe sytuacje i zdarzenia związane z dolotem do Sudanu przed kontraktem w sezonie 1988/89. W tym roku nalot samolotów na Sudan był wyjątkowo duży. Był to największy kontrakt w Sudanie i wzięło w nim udział 65 samolotów. (link)

26 lutego opublikowaliśmy artykuł Grzegorza Skomorowskiego pt. "Drobiazgi: Magia nowych szkoleń teoretycznych ATPL i CPL". Podjęcie decyzji o szkoleniu do licencji zawodowych staje się w czasie epidemii Covid-19 nie lada wyzwaniem. Z jednej strony spełnienie marzeń o pracy w lotnictwie, z drugiej zaś niepewność co do ich realizacji, no i oczywiście z tyłu głowy kasa, którą trzeba wydać zanim ten sen się spełni. (link)

MARZEC

2 marca zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu portalu dlapilota.pl: "Polskie agrolotnictwo w Sudanie". Jednym z typowych i trudnych fragmentów pracy w Afryce były przebazowania samolotów. W tym odcinku relacja Lesława Karsta z kolejnych przebazowań samolotów przez Pustynię Nubijską. 31 sierpnia 1988 r oczekiwano w Chartumie na 2 kolejne VI i VII grupy An-2. Pierwsza doleciała bez kłopotów ale kolejna 5 An-2 nie zgłosiła się na łączności z Chartumem do wieczora. (link)

W marcowym odcinku serii "Lotniska GA warte odwiedzenia" przedstawiliśmy lotnisko Aeroklubu Opolskiego, zlokalizowane w miejscowości Polska Nowa Wieś w województwie opolskim. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Tomaszowi Radoszewskiemu, prezesowi Aeroklubu Opolskiego. (link)

Lotnisko Opole-Polska Nowa Wieś

W marcu pisaliśmy o okrągłym jubileuszu – 30-leciu istnienia Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA, czyli firmy zarządzającej Międzynarodowym Portem Lotniczym „Katowice” w Pyrzowicach (Katowice Airport). Przez trzy dekady GTL SA doprowadziło port do pozycji jednego z największych regionalnych lotnisk w kraju. Pyrzowice wyróżniają się tym, że są krajowym liderem w segmencie czarterów oraz regionalny w obsłudze cargo lotniczego. (link)

10 marca w kolejnym odcinku cyklu "Polskie agrolotnictwo w Sudanie" przedstawione zostały i przypomniane sprawy związane z użytkowaniem nowoczesnego samolotu PZL-106 BT Kruk z silnikiem turbinowym. Tekst został oparty na  wspomnieniach Stefana Wekera, który wprowadzał go do eksploatacji w Sudanie, Iranie, RPA, a także prezentował go też na akwizycyjnych pokazach w Kenii, a w Hiszpanii realizował próby wymagane do uzyskania certyfikatu hiszpańskiego nadzoru lotniczego. (link)

11 marca zamieściliśmy artykuł Pawła Korca – twórcy popularnej w Polsce aplikacji Droneradar – o nowych regulacjach U-space dotyczących ruchu bezzałogowego we wspólnej europejskiej przestrzeni i jego integracji z ruchem załogowym, które zaczną obowiązywać od 26 stycznia 2023 roku. (link)

12 marca przekazaliśmy informację, że w dniu 22 kwietnia br. wejdzie w życie zmiana klasyfikacji przestrzeni powietrznej z C na D w strefach kontrolowanych lotnisk (CTR): Gdańsk (EPGD), Poznań (EPPO), Wrocław (EPWR), Kraków (EPKK) i Katowice (EPKT). (link)

CTR Klasa D (fot. PAŻP)

12 marca opublikowaliśmy informację o aktualnym składzie Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, do której zadań należy badanie wszystkich wypadków lotniczych i poważnych incydentów oraz nadzorowanie badania incydentów zaistniałych na terytorium RP. (link)

15 marca opublikowaliśmy wywiad z Martyną Niwicką, kierowniczką Działu Informacji Powietrznej. Wywiad przeprowadzony został w formie pytań, które sami sobie zadajemy wykonując loty w FIR EPWW. (link)

Martyna Niwicka, kierowniczka FIS (fot. P.Bożyk)

16 marca opublikowaliśmy relację z czternastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o montażu zbiornika oleju i zbiornika paliwa, luku bagażowego oraz dopasowaniu maski silnika. (link)

17 marca zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. wytycznych nr 1 Prezesa ULC w sprawie kryteriów małej i dużej organizacji w lotnictwie cywilnym. (link)

18 marca opublikowaliśmy kolejny odcinek cyklu "Polskie agrolotnictwo w Sudanie". W drugiej części "KRUK Turbo w Afryce" Lesław Karst, Prezes Warszawskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, wspomina, jak w sezonie 1989/90 do pracy w Afryce skierowano 5 seryjnych Kruków Turbo, które tym razem miały rozpocząć prace w Egipcie a potem jak zwykle polecieć do Sudanu. (link)

19 marca zaprosiliśmy do lektury artykułu Sławomira Cichonia pt. "Szybowiec, strefa wolna od Check Listy" dotyczącego pomysłu wprowadzenia checklisty do szybowców. Autor uważa, że latanie szybowcowe to najpiękniejsza rzecz jaką zna i nie chciałby, żeby ją komplikowano i zaśmiecano jakimiś wydumanymi procedurami z lotnictwa komunikacyjnego. (link)

W marcu przekazaliśmy zapowiedź Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej o modyfikacji od 22 kwietnia br. sieci tras lotów według zasad lotu z widocznością (VFR) w rejonie lotniska Bydgoszcz (EPBY) (link) oraz oraz reorganizacji rejonu kontrolowanego lotniska (TMA) Poznań, której towarzyszyć będzie utworzenie dodatkowego segmentu wojskowego rejonu kontrolowanego lotniska (MTMA) Powidz oraz zamiana strefy TSA 08 na TRA 11. (link)

Planowane modyfikacje sieci tras VFR w rejonie EPBY (fot. PAŻP)

23 marca przekazaliśmy informację Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej o wprowadzeniu od 25 marca nowego podziału sektorów FIS Poznań oraz FIS Gdańsk. (link)

25 marca opublikowaliśmy odpowiedź Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej na wniosek Krajowego Towarzystwa Lotniczego AOPA Poland w sprawie wprowadzenia zmian w przestrzeni w rejonie lotniska Warszawa/Babice (EPBC). (link)

Jednokierunkowe trasy dolotowe o odlotowe do/z lotniska EPBC - rejon zachodni, propozycja AOPA

Wraz z początkiem sezonu 2021, rozpoczęliśmy aktualizację informacji zawartych na portalu lotniska.dlapilota.pl. (link)

31 marca zamieściliśmy pierwszą część artykułu pt. "PZL.37 Łoś B bez mitów" przedstawiającego nowe spojrzenie na samolot, który przeszedł do legendy. (link)

KWIECIEŃ

2 kwietnia poinformowaliśmy o publikacji nowego numeru Biuletynu Bezpieczeństwa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. W Nr 1(13)/2021 można przeczytać artykuły: „Papuga” L-410 Turbolet po 30 latach kończy służbę w inspekcji lotniczej; Zderzenia statków powietrznych z ptakami – Część 1; Składopis; Surveillance Data Distribution Cloud. (link)

W 2021 roku policyjne lotnictwo obchodziło okrągły jubileusz. Równo 90 lat temu na krytych płótnem dwupłatowcach rozpoczęli szkolenie pierwsi policyjni piloci. Ci, którzy dzisiaj zasiadają za sterami w pełni skomputeryzowanych śmigłowców wielozadaniowych, nadal – tak jak ich koledzy sprzed prawie wieku – dbają o bezpieczeństwo kraju i jego mieszkańców. (link)

6 kwietnia, w ramach naszego cyklu "Lotnicze absurdy, Wy zgłaszacie, my wyjaśniamy", zamieściliśmy artykuł "Strefy na niskich wysokościach, praktyka instruktorska oraz liczba operacji z lądowisk niezarejestrowanych" nadesłany przez jednego z naszych Czytelników. Na pytania stawiane przez Czytelnika odpowiedź przysłał Dział Prasowy Urzędu Lotnictwa Cywilnego. (link)

W 2021 roku Szefostwo Służby Ruchu Lotniczego SZ RP obchodziło 20-lecie utworzenia. Z tej okazji opublikowaliśmy artykuł związany ze zbliżającym się 20-leciem utworzenia tej komórki. Został on podpisany przez płk dypl. pil. Cezarego Wassera. (link)

9 kwietnia zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lotnisko w Aeroklubu Częstochowskiego zlokalizowane w Rudnikach k/Częstochowy w województwie śląskim nieopodal autostrady A1. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Annie Messyasz dyrektor Aeroklubu. (link)

Lotnisko Rudniki

12 kwietnia poinformowaliśmy o uruchomieniu kampanii mającej na celu zmniejszenie nadmiernego obciążenia NOTAM. W 2020 r. opublikowano około 1,7 mln NOTAMów. Mimo że było ich 5% mniej w porównaniu z poprzednim rokiem, to według danych ICAO, w ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci liczba ta zwiększyła się siedmiokrotnie. (link)

14 kwietnia zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. systemu przepustkowego członków personelu lotniczego i pokładowego. Temat stwarza co jakiś czas problemy, na co wskazują wyroki sądów opisane w artykule a jest bardzo praktyczny dla każdego, kto chce funkcjonować w lotnictwie liniowym. (link)

15 kwietnia przedstawiliśmy top 10 najbardziej imponujących rekordów lotniczych. Nie wszystkie z nich są aktualne i nie wszystkie są oficjalnie uznawane - jednak te dwa kryteria bledną w świetle imponującego charakteru tych dokonań. (link)

W dniu 19 kwietnia 2021 r. miało miejsce historyczne wydarzenie. Śmigłowiec NASA Ingenuity wzbił się w powietrze, odbywając pierwszy w historii kontrolowany i napędzany lot w niezwykle cienkiej atmosferze Marsa, która ma zaledwie około 1% gęstości atmosfery na Ziemi. Lot trwał około 40 sekund. Podczas lotu Ingenuity wzniósł się na wysokość 3 metrów i powrócił na powierzchnię planety. (link)

19 kwietnia zaprosiliśmy do lektury artykułu „Cała prawda o Kodzie lotniska” opublikowanego przez Klaudiusza Dybowskiego, który kilka tygodni wcześniej, za sprawą pewnej publikacji, po raz kolejny dowiedział się, że ICAO przydziela lotniskom czteroliterowe kody. W artykule Klaudiusz wyjaśnia po co powstały czteroliterowe oznaczenia lokalizacji. Odpowiada też na pytania: dlaczego przydziela się wskaźniki lokalizacji rejonom informacji powietrznej (FIR)?, Co oznacza gwiazdka, np. EPZT*?, Gdzie można dostać ICAO Doc 7910 i ICAO Doc 8585? (link)

20 kwietnia przekazaliśmy informację Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej o wprowadzeniu od 22 kwietnia sektora FIS Kraków podzielonego na dwie części, które zostały nazwane umownie: „wschód” i „zachód”. (link)

22 kwietnia zamieściliśmy wnioski po konferencji uzgodnieniowej, która odbyła się z inicjatywy Krajowej Sekcji Lotniczej i Technik Kosmicznych SITKRP. Konferencja dotyczyła omówienia projektu powstania Państwowego Lotnictwa Przeciwpożarowego. (link)

22 kwietnia poinformowaliśmy o wprowadzeniu przez zmiany sektoryzacji TMA Warszawa oraz procedur STAR dla EPWA i SID/STAR dla EPMO. (link)

22 kwietnia nastąpiło operacyjne uruchomienie nowej radiolatarni DVOR/DME na Lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Radiolatarnia DVOR/DME to obok systemu wspomagania lądowania ILS podstawowa naziemna pomoc nawigacyjna wykorzystywana przez załogi statków powietrznych. (link)

Nowa radiolatarnia DVOR/DME na Lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie

23 kwietnia opublikowaliśmy artykuł pilota instruktora Sławomira Janiszewskiego pt. "Inspekcja statku powietrznego przed lotem. Pilocie pamiętaj o Rurce Pitota!". Warto przypomnieć sobie jak ważna jest inspekcja statku powietrznego (SP) przed lotem. (link)

27 kwietnia zamieściliśmy relację z piętnastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o wykonaniu przeglądu gaźników silnika Rotax 912, montażu podgrzewu oraz rozpoczęciu prac nad awioniką. (link)

29 kwietnia poinformowaliśmy o certyfikowaniu przez Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego Unii Europejskiej (EASA) urządzenia szkoleniowego symulacji lotu (FSTD) opartego na wirtualnej rzeczywistości (VR). (link)

MAJ

4 maja poinformowaliśmy o wyróżnieniu przez redakcję miesięcznika „Polska Zbrojna” i portalu polska-zbrojna.pl  po raz 27. nagrodą „Buzdygana” wyjątkowych i nietuzinkowych ludzi związanych z Siłami Zbrojnymi. Jednym z laureatów został płk pil. Ireneusz Smykla – Dziekan Wydziału Lotnictwa Lotniczej Akademii Wojskowej. (link)

5 maja, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolite Polskiej pod Poz. 847 została opublikowana Ustawa z dnia 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo lotnicze, której celem jest umożliwienie wykonywania zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego ryzyka statkami powietrznymi kategorii specjalnej, które nie są objęte nadzorem Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), a dotychczas posługiwały się certyfikatem usług lotniczych (Aerial Works Certificate – AWC), jak również umożliwienie wykonywania zarobkowych operacji polegających na wykonywaniu lotów przeciwpożarowych i gaśniczych. (link)

4 maja zamieściliśmy informację, że London City Airport stało się pierwszym dużym międzynarodowym lotniskiem na świecie, na którym funkcjonuje zdalna cyfrowa wieża kontroli ruchu lotniczego. Po intensywnych testach i próbach tej rewolucyjnej technologii, wszystkie loty w letnim rozkładzie na EGLC są kierowane przez kontrolerów zlokalizowanych w centrum kontroli ruchu lotniczego NATS w odległym o 115 km Swanwick. (link)

5 maja przekazaliśmy informację, że na lotnisku w Lesznie, na DS 23R/05L, zostało zamontowane stałe oświetlenie pasa, uruchamiane automatycznie za pomocą SMS'a. Teraz każdy korzystający z Lotniska Leszno po zmroku może samodzielnie uruchomić oświetlenie. (link)

7 maja poinformowaliśmy o zakończeniu prezentacji laureatów Cumulusów 2020, których sylwetki były prezentowane sukcesywnie dwa razy w tygodniu, począwszy od końca marca. Łącznie wręczono 6 Cumulusów Sport, 10 Błękitnych Cumulusów, Złoty Cumulus z Diamentem, Cumulus Airshow, Cumulus Extreme, Cumulus Fair Play, Cumulus Foto, 2 Cumulusy Specjalne oraz 2 dyplomy i wyróżnienia. Finał prezentacji miał miejsce 6 maja. Tego dnia organizatorzy wręczyli Błękitny Cumulus oraz Złoty Cumulus z Diamentem Gen. Mirosławowi Hermaszewskiemu. (link), (link)

8 maja niebo na północ od Płońska wypełniły wiropłaty podczas III Zlotu Śmigłowców. Przybyło na nią ostatecznie 35 śmigłowców i 4 wiatrakowce. Wśród zaproszonych najwięcej było oczywiście właścicieli śmigłowców prywatnych bądź należących do różnych firm. Jednak po raz pierwszy na płycie lądowiska stanęły też śmigłowce wojskowe i państwowe. (link)

11 maja zamieściliśmy artykuł Klaudiusza Dybowskiego dotyczący nowego systemu raportowania GRF (Global Reporting Format) warunków panujących na drodze startowej. (link)

13 maja przekazaliśmy informację o zwiększeniu funkcjonalności SkyDemon. Do obszarów oprogramowania została dodana (eksperymentalnie) mapa zachodniej części Rosji, obejmującą terytorium od granic wschodniej Europy aż po Ural. Pokrycie sięgające dalej na wschód również zostało udostępnione, jednak w bardzo podstawowym zakresie. (link)

13 maja opublikowaliśmy stanowisko IAOPA w kwestii systemów unikania kolizji podczas lotu GA. IAOPA wraz z podmiotami, które uruchomiły infrastrukturę ADS-B w USA oraz firmami w Europie, które pracują nad zwiększeniem bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej, rekomendują Europie budowę sieci stacji naziemnych wykorzystujących ADS-B i dwie częstotliwości (1090 i 978 MHz). (link)

14 maja zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu "Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lądowisko w Grądach, zlokalizowane k. Ostrowi Mazowieckiej  w województwie mazowieckim nieopodal trasy S8 prowadzącej z Warszawy do Białegostoku. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Annie Kalbarczyk, dyrektor spółki Targor Aviation Sp. z o.o., która administruje obiektem. (link)

Lądowisko Grądy

W dniach 13-15 maja zostały rozegrane XVIII Grudziądzkie Zawody Balonowe zorganizowane przez Grudziądzki Klub Balonowy oraz Aeroklub Nadwiślański. Pierwsze miejsce na podium zajął Tomasz Filus z Sosnowca, który zdobył 9871 punktów. (link)

19 maja zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. zgody gminy na założenie lądowiska. Jest to dokument niezwykle ważny, bo bez niego nie ma możliwości wpisania lądowiska do ewidencji lądowisk. (link)

W dniach od 20 do 22 maja 2021 na lotnisku Rudniki Aeroklubu Częstochowskiego odbyły się długo wyczekiwane 16. Ogólnopolskie Zawody Samolotowe im Wacława Wieczorka. Rywalizację wygrał Michał Bartler z Aeroklubu Stalowowolskiego z dorobkiem 198 punktów. (link)

22 maja, w 75. rocznicę oblotu samolotu DHC-1 Chipmunk, zaprezentowaliśmy specjalny materiał, w którym Jacek Mainka opowiada o przepięknej historii polskiego lotnictwa. (link)

23 maja doszło do przymusowego lądowania rejsu FR-4978 z Aten do Wilna na lotnisku w Mińsku. Na pokładzie B738 (znaki rejestracyjne SP-RSM) znajdowało się 126 pasażerów i 6 członków załogi w tym białoruski opozycjonista Raman Pratasiewicz, który został zatrzymany przez władze Białorusi. (link), (link)

24 maja przekazaliśmy informację, że Przewodniczący Komisji Modelarskiej Aeroklubu Polskiego – Bogdan Wierzba, który od 1973 r. wyszkolił setki adeptów małego lotnictwa – został odznaczony FAI Aeromodelling Gold Medal. (link)

26 maja, w nawiązaniu do przechwycenia i zmuszenia do lądowania w Mińsku samolotu Ryanair Sun, zamieściliśmy artykuł dotyczący zasad przechwytywania cywilnych statków powietrznych. (link)

28 maja opublikowaliśmy wywiad, w którym o rozwoju lotniska w Krośnie, dotychczasowych inwestycjach, współpracy z biznesem lotniczym, a także planach na przyszłość, opowiedziała Katarzyna Bęben, prezes spółki Lotnisko Krosno, która zarządza obiektem. (link)

28 maja opublikowaliśmy odezwę Mateusza Gawendy, członka Stowarzyszenia Sportów Lotniczych "Czerwonaki" wystosowaną do środowiska paralotniowego oraz UL w kwestii wzięcia udziału w konsultacjach PAŻP reorganizacji punktów i procedur VFR dla lotniska Poznań Ławica (EPPO) oraz zmiany granic CTR EPPO. (link)

CZERWIEC

1 czerwca przekazaliśmy informację, że SafeSky, belgijski start-up, założony przez sześciu pilotów, uruchomił w Europie interesującą aplikację (iOS, Android), dzięki której można anonimowo udostępniać swoją pozycję podczas lotu, jednocześnie odbierając pozycję innych użytkowników przestrzeni. (link)

1 czerwca poinformowaliśmy o oddaniu do użytku na lotnisku w Piotrkowie Trybunalskim Mobilnego Stanowiska Kierowania Lotami. Mobilne Stanowisko Kierujących Lotami wyposażone zostało w niezbędne dla służby dokumenty Instrukcję Operacyjną Lotniska i Plan Działania w Sytuacji Zagrożenia. (link)

2 czerwca opublikowaliśmy NOTAM informujący, iż do 1 września 2021 r. AFIS na Babicach dostępny jest jedynie w jęz. polskim (NOTAM) oraz stanowisko ULC w tej sprawie. (link)

4 czerwca przekazaliśmy informację, że Legendary Rover Team, który tworzą studenci Politechniki Rzeszowskiej, zdobył pierwsze miejsce w międzynarodowych zawodach IPAS Challenge. Ich projekt marsjańskiego drona został doceniony przez organizatorów i pokonał konkurencję ze znaczącą przewagą punktową. (link)

7 czerwca zamieściliśmy artykuł dotyczący typowych błędów popełnianych przez pilotów podczas kołowania na pas startowy. Na ziemi pilot może popełnić wiele błędów, czy to w ramach przygotowań do lotu, jak również przed samym startem. Jednak wielu z nich można uniknąć dzięki świadomości sytuacyjnej lub też wcześniejszemu odpowiedniemu przygotowaniu się do lotu. (link)

11 czerwca zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa, na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. Kapitan opowiedział i locie samolotem Ił-62 LOT-u z delegacją E.Gierka do Hawany. (link)

Załoga Ił-62 (fot. BKSL)

11 czerwca poinformowaliśmy o ukazaniu się Biuletynu Urzędu Lotnictwa Cywilnego 1(15)/2021. Poruszone tematy: Globalny Format Raportowania, GRF – wymagane zmiany w dokumentacji operacyjnej zarządzających lotniskami podlegających pod przepisy europejskie, określenie kodu opisującego warunki na drodze startowej, stop bary jako sposób zapobiegania zdarzeniom Runway Incursion, zagrożenia powodowane przez zwierzęta dla bezpieczeństwa operacji lotniczych, sposoby identyfikacji ptaków - doświadczenia lotniska na przykładzie EPKT, działania podejmowane przez Zarządzającego Lotniskiem Chopina w kontekście zagrożeń wildlife strikes w czasie pandemii Covid Sars-Cov-2, podsumowanie 2020 r. w zakresie bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym. (link)

13 czerwca poinformowaliśmy o sukcesie Łukasza Wójcika reprezentującego Aeroklub Włocławski, który zdobył złoto na 46. Szybowcowych Mistrzostwach Polski w Klasie Otwartej. Łukasz obronił tytuł Mistrza. Po raz trzeci z rzędu został Mistrzem Polski w klasie Otwartej. (link)

14 czerwca zaprosiliśmy do śledzenia jednego z ostatnich etapów obsługi zakupu samolotu PZL MIELEC M26 Iskierka N2601M/SP-DIC – przebazowania przez Atlantyk, z USA do Mielca. Dzięki prywatnym entuzjastom tego samolotu, którzy zdecydowali się na zakup, Iskierka powróciła na polskie niebo po wielu latach przerwy. (link)

15 czerwca opublikowaliśmy wywiad z Tomaszem Buszewskim, który opowiedział o działalności Formacji Akrobacyjnej Cellfast Flying Team, jej obecnym składzie, wykorzystywanych samolotach, a także samych pokazach. (link)

16 czerwca zamieściliśmy informację o udanej próbie ustanowienia rekordu Guinnessa w wykonywaniu 200 tzw. beczek w szybowcu holowanym przez samolot.  Dokonał tego w dniu 15 czerwca nad lotniskiem w Lesznie (woj. wielkopolskie) brytyjski pilot akrobacyjny Guy Westgate. (link)

17 czerwca zakończyły się Mistrzostwa Polski w paralotniowej celności lądowania rozegrane na lotnisku Przylep w Zielonej Górze. Paralotniowym Mistrzem Polski 2021 został Sławomir Kucharski z Aeroklubu Ziemi Lubuskiej. Tytuł I Wicemistrza należy do Bogusława Pelczara z Aeroklubu Podkarpackiego. II Wicemistrzem Polski jest Tomasz Romanowski (Lotniczy Klub Sportowy „Zefir”). W klasyfikacji kobiet PPAO 2021 najlepsze były: 1. miejsce – Joanna Reinert 2. miejsce – Sylwia Grzybowska, 3. miejsce – Magdalena Gracek. (link)

21 czerwca zamieściliśmy relację z szesnastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o etapie wykończeniowym – zamontowaniu m.in. awioniki, końcówek skrzydeł, świateł nawigacyjnych, pozycyjnych oraz stroboskopowych na końcówkach skrzydeł. (link)

22 czerwca zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lądowisko Mazury Wild Camp w Jakunowie, które dołączyło ostatnio do bazy obiektów lotniczych naszego kraju, a zlokalizowane jest na północ od Węgorzewa, w woj. warmińsko-mazurskim. (link)

Lądowisko Jakunowo (fot. Mazury Air Camp)

24 czerwca poinformowaliśmy o nowych kamerach na lotnisku w Krośnie dostępnych w serwisie aero.webcam. Najnowsze urządzenia zwiększają funkcjonalność całego systemu i umożliwiają pilotom wizualne zapoznanie się z sytuacją meteorologiczną w południowo wschodniej części Polski. (link)

26 czerwca zamieściliśmy informację o uruchomieniu profesjonalnej stacja meteo firmy AVIOMET na lotnisku Aeroklubu Ziemi Piotrkowskiej. Uruchomienie stacji było niezbędne do certyfikacji służby AFIS. (link)

26 czerwca na lotnisku w Lesznie zakończyły się Mistrzostw Polski w Akrobacji Samolotowej i Szybowcowej. Pierwsze miejsce wśród pilotów szybowcowych startujących w klasie Unlimited zajął Maciej Pospieszyński. Wśród pilotów szybowcowych w klasie Aavanced mistrzostwo zdobył Wojciech Gałuszka. A wśród pilotów samolotowych w klasie Intermediate okazał się Dariusz Mazur. (link)

26 czerwca zamieściliśmy relację z Otwartych Motoparalotniowych Slalomowych Mistrzostwach w Hiszpanii. Nasz pilot Bartosz Nowicki reprezentujący Aeroklub Ostrowski oraz Stowarzyszenie Paralotnie Michałków wygrał dwie z sześciu konkurencji, raz był drugi i 3 x był trzeci, ostatecznie dało mu to drugą pozycję. (link)

27 czerwca zakończyły się, rozgrywane na lotnisku Aeroklubu Białostockiego, 64. Samolotowe Nawigacyjne Mistrzostwa Polski Seniorów oraz 50. Samolotowe Nawigacyjne Mistrzostwa Polski Juniorów. Sportową rywalizację wygrał Marcin Skalik. Mistrzem Polski Juniorów został Damian Czak. (link)

29 czerwca zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa, na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. Pilot wspomina lot z marynarzami na wymianę do Tijuany w Meksyku. (link)

LIPIEC

2 lipca zakończył się Red Bull X-Alps 2021 – najtrudniejszy na świecie wyścig przygodowy. Do wyścigu przez Alpy, pieszo lub paralotnią stanęło ostatecznie 29 zawodników. Najszybciej do mety w Zell am See dotarł Chrigel Maurer. Jego wynik to 8 dni i 6 godzin. Polska miała swojego reprezentanta. Z Alpami już po raz drugi zmierzył się Michał Gierlach, który wywalczył dziewiąte miejsce. (link)

3 lipca zakończyły się w Krośnie XXIII Motoparalotniowe Mistrzostwa Polski. W zawodach udział wzięli najlepsi piloci z całej Polski. Mistrzów wyłoniono w 3 klasach: PL1 (wózki jednoosobowe) – 1 miejsce – Wojciech Panas, PL2 (wózki dwuosobowe) – 1 miejsce – Krzysztof Romicki, Wojciech Strzyżakowski, oraz PF1 (pojedynczy start z nóg) – 1 miejsce – Jacek Semkło. (link)

4 lipca zakończyła się Droniada – poligon systemów bezzałogowych i zarazem konkurs dla zespołów akademickich w misjach specjalnych z wykorzystaniem dronów. Nagrodę Główną zdobył zespół High Flyers – Academic Scientific Association (Politechnika Śląska). (link)

6 lipca zamieściliśmy informację dot. likwidacji trasy EPBC-ECHO-EPWA. Była to jedna z propozycji zmian w przestrzeni wokół lotniska EPBC w celu podniesienia bezpieczeństwa i zwiększenia efektywności procedur antyhałasowych. (link)

Na początku lipca miały miejsce dwie katastrofy lotnicze i jedno lądowanie awaryjne. 2 lipca B737 cargo lądował awaryjnie na wodzie pod Hawajami (link). 4 lipca samolot wojskowy Lockheed C-130H Hercules przewożący co najmniej 85 osób rozbił się podczas próby lądowania na wyspie Jolo w prowincji Sulu na południu Filipin (link). 7 lipca, na Kamczatce rozbił się An-26B-100 należący do Kamchatka Aviation Enterprise. Na jego pokładzie znajdowało się 22 pasażerów i 6 członków załogi (link).

7 lipca poinformowaliśmy o zdobyciu przez Rafała Zgierskiego srebrnego medalu w indywidualnej klasyfikacji masters podczas Spadochronowego Pucharu Świata rozegranego w słoweńskiej miejscowości Lesce (link).

8 lipca zamieściliśmy oświadczenie Urzędu Lotnictwa Cywilnego dotyczące problemów z dokonaniem rezerwacji na sesje Lotniczej Komisji Egzaminacyjnej. (link)

9 lipca poinformowaliśmy o konsultacjach społecznych Ministerstwa Infrastruktury dot. projektu "Polityka rozwoju lotnictwa cywilnego w Polsce do 2030 r. (z perspektywą do 2040 r.)". (link)

11 lipca należący do koncernu Virgin Galactic statek VSS Unity z miliarderem Richardem Bransonem na pokładzie dotarł do granicy między atmosferą ziemską i kosmosem w ramach pierwszego pełnego lotu załogowego tej maszyny. (link)

W lipcu Straż Graniczna obchodziła 25-lecie powstania pierwszych struktur związanych wykonywaniem zadań w ochronie granicy państwowej z powietrza. W roku 1996 wyposażony w dwa nowo zakupione śmigłowce PZL-Kania wraz ze specjalistycznym sprzętem swoją działalność na wschodnim odcinku granicy lądowej, rozpoczął pierwszy w pełni operacyjny Wydział Lotniczy w Białymstoku z siedzibą w Podlaskim Oddziale SG oraz bazą lotniczą na lotnisku Białystok-Krywlany. (link)

13 lipca zamieściliśmy wywiad z prezesem Aeroklubu Ziemi Tarnowskiej, Janem Dolasińskim, który przybliżył kłopoty Aeroklubu w Tarnowie z człowiekiem niszczącym sprzęt lotniczy. (link)

18 lipca zakończyły się rozgrywane na lotnisku w Turbi Szybowcowe Mistrzostwa Polski klasy Klub A. Spośród 39 szybowników z całej Polski zwycięstwo wywalczył Przemysław Bartczak z Aeroklubu Częstochowskiego, zdobywając tym samym tytuł Mistrza Polski. (link)

W dniach 15-18 lipca na terenie gmin Olsztyn i Janów odbył się Balonowy Puchar Polski w lotach balonami na ogrzane powietrze. W zawodach wzięło udział 13 ekip. Najlepszy na Jurze był Arkadiusz Iwański, który wygrał trzy konkurencje i łącznie zgromadził 10126 punktów. (link)

Podium: I miejsce Arkadiusz Iwański, II miejsce Roman Bauta, III miejsce Adam Jaskólski (fot. Balonowa Jura/FB)

19 lipca zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa, na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. Tym razem pilot opisał pierwszy przelot PLL LOT nad północnym biegunem magnetycznym. (link)

W dniach 9 – 18 lipca na lotnisku w Turbi k. Stalowej Woli – EPST rozegrane zostały Szybowcowe Mistrzostwa Polski w klasie Klub A. Mistrzostwo zdobył Przemysław Bartczak (Aeroklub Częstochowski). W tych samych dniach rozegrane zostały także Ogólnopolskie Zawody Szybowcowe w klasie Klub B. Tu na pierwszym miejscu podium stanął Zenon Wajda (Aeroklub Ziemi Jaroslawskiej). (link)

20 lipca Blue Origin z powodzeniem ukończył pierwszy załogowy lot komercyjny na pokładzie rakiety New Shepard z czterema prywatnymi osobami na pokładzie. W załodze znaleźli się Jeff Bezos, Mark Bezos, 82-letnia Wally Funk i Oliver Daemen, którzy oficjalnie zostali astronautami, gdy przekroczyli Linię Kármána, uznaną na całym świecie granicę kosmosu. (link)

22 lipca przekazaliśmy informację o programie Aktualizator, który pozwala na w pełni automatyczne aktualizowanie stref lotniczych oraz map w programach LK8000, XCSoar i XCTrack. Aktualizator pracuje na wszystkich urządzeniach z systemem Android. (link)

26 lipca zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa, na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. To druga część opowieści o pierwszym przelocie PLL LOT nad północnym biegunem magnetycznym. (link)

29 lipca pisaliśmy o firma MGN Alaris Consulting, która przy wsparciu Projekt Plus realizuje projekt staży uczniowskich. Jego celem jest opracowanie trzech programów staży uczniowskich dla szkół średnich prowadzących kształcenie w kierunkach: technik mechanik lotniczy, technik awionik oraz technik lotniskowych służb operacyjnych oraz ich weryfikacja w ramach krótkich praktyk pilotowych. (link)

W 2021 roku policyjne lotnictwo obchodzi okrągły jubileusz. Równo 90 lat temu na krytych płótnem dwupłatowcach rozpoczęli szkolenie pierwsi policyjni piloci. Choć od romantycznych czasów pierwszych aeroplanów minęły dziesięciolecia, to lotnicy wciąż pozostają elitą każdej formacji, w której służą. Nie inaczej jest w Policji. O tym, jak wygląda ich służba, jak trafili do lotnictwa i jakim sprzętem dysponują, można dowiedzieć się z wydanego w lipcu specjalnego numeru "Gazety Policyjnej" poświęconego 90-letniej historii lotnictwa policyjnego. (link)

W dniach od 29 do 31 lipca 2021 r. na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego im. Leopolda Kwiatkowskiego w Łososinie Dolnej odbyły się 11 Rajdowe Mistrzostwa Polski. Tytuł mistrza Polski zdobyła załoga Krzysztofa i Kamila Wieczorków. (link)

SIERPIEŃ

2 sierpnia zamieściliśmy artykuł dotyczący niepewnej przyszłości Avgas 100LL, a także prac nad nowymi rodzajami paliw lotniczych. Jest też rada, co powinni zrobić piloci przed zakupem nowego samolotu. (link)

6 sierpnia zakończyły się rozgrywane na lotnisku Aeroklubu Pomorskiego w Toruniu 14. Mistrzostwa Świata w Akrobacji Samolotowej. W klasyfikacji indywidualnej 1 miejsce ze złotym medalem wywalczył Dmitrij Samokhvalov (Rosja) z wynikiem 10839,50. W klasyfikacji drużynowej pierwsze miejsce zajęli piloci z Rosji. (link)

7 sierpnia zakończyły się rozgrywane na lotnisku w Lesznie 23. Mistrzostwa Świata FAI w akrobacji szybowcowej w klasie Unlimited oraz 11. Mistrzostwa Świata FAI w akrobacji szybowcowej w klasie Advanced. W klasie Unlimited Polacy wywalczyli drużynowe złoto. Piotr Lewandowski wywalczył również brąz w konkurencji free known. Kategoria Advanced to bez wątpienia sukces Sławomira Cichonia i złoty medal w wiązance free-known. Polska reprezentacja wywalczyła także drużynowe drugie Wicemistrzostwo Świata. (link)

W dniach 3-7 sierpnia w Jutrosinie nad zbiornikiem wodnym motoparalotniarze rywalizowali podczas Slalom Cup – Jutrosin 2021. Paweł "Lojak" Kozarzewski startujący w klasie PL1, latający na skrzydle Snake 3, dostarczył kibicom szalonych emocji w trakcie całych slalomowych mistrzostw w Jutrosinie! Zwieńczeniem tych kilku dni rywalizacji jest absolutne zwycięstwo Pawła w finale i złoto. Świetną pracę wykonał także Wojtek Bógdał, który zajął drugie miejsce. Trzecie miejsce na podium zajął Szymon Winkler. W klasie PF1 najlepszy okazał się Alekxandre Mateos (Francja). Drugie miejsce zdobył Lorenzo Mallegin (Włochy). Na trzecim miejscu na podium w tej klasie stanął Lubos Halama (Czechy). (link)

Podium klasy PL1 (fot. Paweł "Lojak" Kozarzewski/FB)

7 sierpnia zakończyły się Ogólnopolskie Zawody Szybowcowe im. Szczepana Grzeszczyka. W klasie Klub B zwycięzcą został Marcel Bułka (Aeroklub Nadwiślański), w klasie Klub A 1. miejsce wywalczył Grzegorz Głąb (Aeroklub Ziemi Zamojskiej). (link), (link)

W dniach 4 – 8 sierpnia po raz szesnasty Nałęczów stał się lotniczą stolicą Polski, a to za sprawą zawodów balonowych. W zawodach uczestniczyło 29 załóg z polski i zagranicy. Najlepszy w Nałęczowie okazał się Arkadiusz Iwański (Aeroklub Włocławski), który po ośmiu konkurencjach zgromadził 6972 punkty. (link)

12 sierpnia poinformowaliśmy o wdrożeniu nowego GRF (Global Reporting Format). Nowa metodologia ICAO do oceny i raportowania warunków panujących na nawierzchni drogi startowej, ogólnie znana jako globalny format raportowania (Global Reporting Format – GRF), umożliwia jednolity sposób oceny oraz raportowania warunków panujących na nawierzchni drogi startowej i jednocześnie usprawnia możliwość oceny przez załogi samolotów osiągów do startu i lądowania. (link)

13 sierpnia zaprosiliśmy do nowej serii słuchowisk pod tytułem "Line Up & Listen". Po wielu latach, zdecydowaliśmy się na użycie zupełnie nowej (dla nas) "podcastowej" formuły komunikacji z Czytelnikami. Pierwszym naszym gościem jest płk Cezary Wasser szef Szefostwa Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP. (link)

"Line Up & Listen" – z płk Cezarym Wasserem rozmawia Paweł Korzec

W dniach 9-14 sierpnia 2021 r. w Lesznie zostały rozegrane 5. Balonowe Mistrzostwa Świata Juniorów. Ogromny sukces odniósł w Mistrzostwach reprezentant Polski Denis Dawidziuk, który stanął na drugim stopniu podium i został wicemistrzem świata. Denis zdobył łącznie 17952 punktów. Zwycięzcą 5. Balonowych Mistrzostw Świata Juniorów w Lesznie został Roy Gommer (Holandia), który zdobył 19163 punktów. Trzecie miejsce zajął z wynikiem 17302 punktów Dmitriy Zhokhov (Rosja). (link)

(fot. Balonowy Puchar Leszna/FB)

W dniu 15 sierpnia późnym wieczorem policyjni lotnicy i strażacy, którzy przez tydzień realizowali misję Turcja 2021, wylądowali na lotnisku Warszawa-Babice. Tego dnia zakończyła się  ich pierwsza w historii wspólna akcja zagranicą. Przez tydzień policyjnym Black Hawkiem w trudnych warunkach pomagali z powietrza gasić pożary na południowym wybrzeżu Turcji. (link)

17 sierpnia zamieściliśmy relację z siedemnastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o pierwszym uruchomieniu silnika i kołowaniu, ale wcześniej także o zamontowaniu śmigła, ustawieniu kątów natarcia łopat. (link)

W dniu 19 sierpnia odbyło się uroczyste oddanie do użytku nowego pasa startowego wraz z infrastrukturą na lotnisku PWSZ w Chełmie. Dzięki tej inwestycji Uczelnia poszerzy zakres prowadzonych szkoleń. Uwieńczeniem uroczystości był pokaz lotniczy w wykonaniu pilotów – instruktorów PWSZ w Chełmie oraz sił powietrznych Wojska Polskiego. (link)

19 sierpnia opublikowaliśmy stanowisko Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej dotyczące „Polityki rozwoju lotnictwa cywilnego w Polsce do 2030 r. (z perspektywą do 2040 r.)”. (link)

20 sierpnia pisaliśmy o najnowszym raporcie Safety Review 2021, w którym Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) wskazuje, że w porównaniu do 2018 r. nastąpił znaczący spadek liczby kolizji lotniczych z udziałem bezzałogowych statków powietrznych (UAS). (link)

W sierpniu poinformowaliśmy o zdobyciu brązowego medalu przez No Mercy – polską kobiecą drużynę zespołowej akrobacji spadochronowej – na 24. Mistrzostwach Świata w Formation Skydiving, które odbyły się w Rosji, na strefie spadochronowej Tanay Skydiving. (link)

Brąz dla No Mercy na 24. Mistrzostwach Świata Formation Skydiving (fot. aeroklub.waw.pl)

W dniach od 8 do 20 sierpnia rozgrywane były w Montluçon we Francji 36. Szybowcowe Mistrzostwa Świata. W zawodach rywalizowało 95 szybowników z 25 państw. Konkurencje były rozgrywane w klasach: Club, Standard oraz 15m. Złoty medal i tytuł Mistrza Świata w klasie 15m zdobył Sebastian Kawa, który zgromadził w sumie 4,470 punkty. Srebro i tytuł Wicemistrza Świata wywalczył Łukasz Grabowski z wynikiem 4,286 punktów. (link)

Sebastian Kawa i Łukasz Grabowski z medalami (fot. Łukasz Grabowski/FB)

W dniach 20-21 sierpnia  odbyła się kolejna edycja LOTOS Gdynia Aerobaltic – międzynarodowych pokazów lotniczych, które łączą w sobie lotnictwo i sztukę. To wydarzenie to nie tylko niesamowite podniebne akrobacje najlepszych zespołów i pilotów solowych z Polski i Europy, ale także efekty pirotechniczne, muzyka i specjalne pokazy audiowizualne. Zamieściliśmy podsumowanie tej imprezy. (link)

24 sierpnia zamieściliśmy list otwarty, w którym przedstawiciele branży lotniczej żądali nie przenoszenia na pasażerów kosztów Covid poprzez podnoszenie opłat dla linii lotniczych, co w konsekwencji spowodowałoby wzrost cen biletów oraz nie faworyzowania pasażerów odlatujących z Lotniska Chopina kosztem pasażerów odlatujących z innych polskich portów regionalnych. (link)

25 sierpnia zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. organizacji wewnętrznej ośrodków szkolenia (ATO i DTO). (link)

W dniach 21-25 sierpnia piloci rywalizowali podczas 64. edycji międzynarodowych zawodów balonowych o Puchar Gordona Bennetta. Start odbył się na lotnisku w Toruniu. W rywalizacji wzięło udział 15 załóg reprezentujących sześć krajów. Zdobywcą Pucharu w 2021 roku została załoga szwajcarska (SUI-2) w składzie Kurt Frieden i Pascal Witprächtiger. Szwajcarzy po locie trwającym 3 dni 13 godzin 27 minut pokonali dystans 1559,68 km. (link)

Kurt Frieden i Pascal Witprächtiger (SUI-2) po wylądowaniu (fot. Coupe Aéronautique Gordon Bennett)

27 sierpnia zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. Cykl przybliża specyfikę i niuanse latania zawodowego, a także aeroklubowego w czasach PRL. Tym razem o wykonywaniu licznych lotów czarterowych do Kapsztadu w Afryce Południowej. (link)

W dniach 18-28 sierpnia na lotnisku Aeroklubu Ostrowskiego w Michałkowie rozegrane zostały Szybowcowe Mistrzostwa Polski Juniorów i druga część znanych w całej Polsce i na świecie zawodów szybowcowych Ostrów Glide. Szybowcowe Mistrzostwa Polski Juniorów w klasie STD B wygrał Karol Šnapko (Aeroklub Nadwiślański/Lisie Kąty). W klasie KLUB B wygrał Michał Felisiak (Aeroklub Kujawski). Ostrów Glide w klasie STD B wygrał Łukasz Kołodziej (Aeroklub Rzeszowski). (link)

30 sierpnia poinformowaliśmy o konsultacjach projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo lotnicze (UD104). (link)

31 sierpnia zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lądowisko Chojna, zlokalizowane w województwie zachodniopomorskim, powiecie gryfińskim, gminie Chojna. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, na kilka pytań odpowiedział prezes Stowarzyszenia Stratus, Waldemar Jarząb. (link)

Lądowisko Chojna (fot. Stowarzyszenie Stratus)

WRZESIEŃ

1 września zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. zawieszenia licencji lotniczej. Mimo ustawowych ograniczeń może dochodzić do sytuacji, kiedy urzędnik zawiesi licencję. Mikołaj Doskocz radzi jak prawidłowo poruszać się w przepisach i bronić przed nadużyciami. (link)

W dniach 1-3 września na lotnisku w Chrcynnie odbyły się Mistrzostwa Polski w spadochronowej akrobacji zespołowej FS-4, zorganizowane przez Aeroklub Warszawski we współpracy z Aeroklubem Polskim. Na podium stanęli: Flyspot Sky4Four – miejsce 1. (150 pkt), No Mercy – miejsce 2. (149 pkt), MAD Team – miejsce 3. (118 pkt). (link)

3 września poinformowaliśmy o ustanowieniu rekordu świata formacji wingsuit podczas Baltic Wingsuit Meet w Elblągu. 25 sierpnia skoczkowie pobili rekord budując największą formację wingsuit lecącą z samolotem i to o 4 wingsuiterów. Nowy rekord AWF18. (link)

W dniach 3-5 września w Krośnie odbyły się XXI Międzynarodowe Górskie Zawody Balonowe. Podczas tej wyjątkowej, bo jesiennej edycji zawodów 18 pilotom udało się rozegrać aż 24 konkurencje. Zwycięzcą został utalentowany, młody zawodnik – Tomasz Filus (Klub Sportów Balonowych Wrocław), który zdobył 18287 pkt. Drugie miejsce zajął Witold Filus, który uzyskał 17132 pkt. Na trzecim miejscu podium stanął Martynas Lycius z Litwy reprezentujący barwy Alytaus Oreiviu Klubas (16769 pkt.). (link), (link)

6 września zaprosiliśmy do lektury tłumaczenia artykułu „5 Rules-of-Thumb Every Pilot Should Know” opublikowanego na stronie www.boldmethod.com A w nim 5 zasad, które każdy pilot powinien znać. (link)

7 września poinformowaliśmy o publikacji projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla lotnisk, którym przyznano zwolnienie ze stosowania przepisów Unii Europejskiej, oraz lotnisk dla śmigłowców, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej. (link)

8 września zamieściliśmy pierwszą część artykułu Aleksandra Godziło-Godlewskiego pt. RASP: Regional Atmospheric Soaring Prediction, czyli meteo dla małego lotnictwa. Specyfika lotnicza wymaga od nas znajomości warunków pogodowych przed wykonaniem zadania. Warunki pogodowe musimy znać przed startem, po trasie, na lotnisku docelowym i zapasowym. (link)

9 września poinformowaliśmy o sukcesie zawodników Spadochronowej Kadry Narodowej w trzecich zawodach tegorocznego Pucharu Europy Wschodniej w Celności Lądowania, które odbyły się w bułgarskiej Montanie.  Polacy drużynowo wywalczyli złoty medal, a panie dołożyły jeszcze dwa medale indywidualne: Irena Paczek-Krawczak złoty, a Ewa Wesołowska brązowy. (link)

W dniach 4-10 września 2021 r. w mieście Deva w zachodniej Rumunii rozegrane zostały Mistrzostwa Europy w Akrobacji Samolotowej w klasie Intermediate. W rywalizacji wzięło udział 22 pilotów z 7 krajów. W klasyfikacji drużynowej polscy piloci w składzie Dariusz Mazur, Maciej Kulaszewski i Wojciech Kotulski wywalczyli drużynowo brązowy medal. (link)

W dniach od 5 do 11 września najlepsi piloci szybowcowi z całego świata rywalizowali w St Auban we Francji w ramach 10. Finału FAI Sailplane Grand Prix Mistrzostw Świata. Tło południowych Alp i piękna sceneria Prowansji stworzyły idealną scenę dla dramatu tego konkursu. W 10. Finale FAI Sailplane Grand Prix udział weźmie 20 pilotów z 10 krajów: Austrii, Czech, Chile, Francji, Litwy, Niemiec, Polski, Republiki Południowej Afryki, Słowenii, Włoch. Polskę reprezentował Sebastian Kawa, który po 6 konkurencjach uzyskał 39 punktów. Tym samym został Mistrzem Świata 10. Finału FAI Sailplane Grand Prix. Na drugim miejscu uplasował się Niemiec Mario Kiessling z 38 punktami, a na trzecim Francuz Maximilian Seis z 30 punktami. (link)

Podium 10. Finału FAI Sailplane Grand Prix (fot. FAI Sailplane Grand Prix)

14 września zamieściliśmy relację z jubileuszowego spotkania Miłośników Żaru, którego punktem kulminacyjnym było wręczenie "Wyróżnienia Honorowego imienia DEDALA" wyróżniającym się instruktorom lotniczym. W tym roku statuetkę z numerem 31 otrzymał instruktor pilot Stanisław Ziębiec, oraz zespołowo, instruktorzy piloci Krystyna i Leszek Mańkowscy – statuetkę numer 32. Po raz pierwszy kapituła wyróżnienia doceniła instruktorów specjalizujących się w lataniu tekstylnym, wyróżniając rodzinny team Mańkowskich za 42 lata pracy instruktorskiej i trenerskiej. (link)

Laureat Dedala instr. pil. Stanisłąw Ziębiec


Radość w rodzinie. Krysia i Leszek Mańkowscy odbierają swojego "Dedala"

15 września zaprosiliśmy do lektury artykułu przybliżającego niuanse wykonywania lotów VFR w Szkocji. (link)

15 września zaprosiliśmy do lektury kolejnego numeru 2(14)/2021 magazynu Safe Sky. A w nim: Zderzenia statków powietrznych z ptakami. Część 2; Rola kontrolerów ruchu lotniczego w sytuacjach zagrożenia statków powietrznych przez ptaki; EFS FIS - automatyzacja w przestrzeni niekontrolowanej; Służba w informacji, informacja w służbie. (link)

15 września poinformowaliśmy o ukazaniu się Biuletynu Urzędu Lotnictwa Cywilnego 2(16)/2021. Poruszone tematy: Wymagania w zakresie biegłości językowej w branży lotniczej; Bezpieczeństwo szkolenia szybowcowego do licencji SLP w latach 2019-2021; Czym jest Just Culture?; Wspólny europejski system klasyfikacji ryzyka (ERCS). (link)

W dniach 15-18 września na lotnisku Aeroklubu Krakowskiego w Pobiedniku Wielkim odbył się 58. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki. W zawodach wzięło udział 21 zawodników z 8 klubów sportowych. Michał Bartler wygrał 58. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki. Drugie miejsce zajął Marek Kachaniak, na trzecim stopniu podium stanął Michał Wieczorek. (link)

20 września zamieściliśmy drugą część artykułu Aleksandra Godziło-Godlewskiego pt. Regional Atmospheric Soaring Prediction, czyli meteo dla małego lotnictwa. Specyfika lotnicza wymaga od nas znajomości warunków pogodowych przed wykonaniem zadania. Warunki pogodowe musimy znać przed startem, po trasie, na lotnisku docelowym i zapasowym. (link)

21 września zaprosiliśmy do obejrzenia fotorelacji Bydgoskiego Klubu Seniorów Lotnictwa z 24. Zlotu Starych Szybowców-Strausberg, który odbył się w dniach 25-29 sierpnia 2021 r. na lotnisku Aeroklubu Strausberg. (link)

23 września zamieściliśmy wywiad z przedstawicielem firmy En-Tank, która podczas III Targów Lotniczych Aviation Expo zaprezentowała osprzęt dla lotniskowych stacji tankowania. Na pytania odnośnie bieżącej działalności spółki odpowiedział Piotr Balcer, Sales Area Manager. (link)

23 września poinformowaliśmy o wejściu w życie Instrukcji Wykonywania Lotów Paralotniowo-Lotniowych na Górze Żar. Każdy kto chce bezpiecznie latać w przestrzeni powietrznej ATZ EPZR i uniknąć ewentualnych konsekwencji prawnych powinien zapoznać się i stosować do IWLPL. (link)

25 września na rzeszowskim lotnisku odbyły się obchody 75-lecia Aeroklubu Rzeszowskiego. Z tek okacji przypomnieliśmy historię tego aeroklubu opracowaną przez Szymona Jakubowskiego z portalu Podkarpacka Historia. (link)
Tydzień wcześniej Aeroklub Mielecki im. Braci Działowskich również obchodził jubileusz 75-lecia. (link)

27 września zaprosiliśmy na drugie z nowej serii słuchowisk pod tytułem "Line Up & Listen". Po wielu latach, zdecydowaliśmy się na użycie zupełnie nowej (dla nas) "podcastowej" formuły komunikacji z Czytelnikami. Drugim naszym gościem był dr Michał Skakuj – ornitolog, pilot, ekspert zagrożeń środowiskowych w lotnictwie, który mówił o tym jaki wpływ na lotnictwo mają ptaki i jak zrozumieć ich zachowania aby, wspólne niebo stało się bezpieczniejsze dla jednych i drugich. (link)

"Line Up & Listen" – dr Michał Skakuj

28 września zamieściliśmy analizę Grzegorza Brychczyńskiego dot. IV Kongres Rynku Lotniczego oraz projektu "Polityka rozwoju lotnictwa cywilnego w Polsce do 2030 r.". (link)

29 września poinformowaliśmy o zdobyciu przez Michała Bartlera z Aeroklubu Stalowowolskiego Samolotowego Pucharu Polski 2021 w lataniu precyzyjnym. Drugie miejsce w rywalizacji o Samolotowy Puchar Polski 2021 wywalczył Marcin Skalik z Aeroklubu Częstochowskiego. Na trzecim miejscu tej rywalizacji znalazł się Michał Wieczorek z Aeroklubu Krakowskiego. (link)

29 września zamieściliśmy wywiad z przedstawicielem firmy HMS Aviation, która podczas III Targów Lotniczych Aviation Expo zaprezentowała samolot ultralekki Life Style. Założenia tego projektu przybliżył właściciel spółki Tadeusz Kubal. (link)

PAŹDZIERNIK

2 i 3 października, po raz 22 łomżyńskim niebem zawładnęły kolorowe skrzydła motoparalotni, motolotni, samolotów ultralekkich i wiatrakowców z całej Polski podczas Mikrolotowych Mistrzostw Podlaskiego "Kontakty" 2021. Piloci motolotni, ulm i wiatrakowców zmierzyli się w konkurencjach celności lądowania oraz Mistrzostwie Polski w Przelocie przez Bramkę o Puchar Alka Dernbacha, jedynego pilota, który startował w dwudziestu edycjach Mistrzostw. Motoparalotniowym Mistrzem Podlaskiego Kontakty 2021 został Tomasz Kudaszewicz z Białegostoku. Tytuł Mikrolotowego Mistrza Podlaskiego Kontakty 2021 zdobył Michał Tworkowski z Sosnowca. Mistrzostwo Polski w Przelocie Przez Bramkę o Puchar Alka Dernbacha w klasie wiatrakowców zdobył Marcin Majsterek z Grodziska Mazowieckiego, a Mistrzostwo Polski w Przelocie Przez Bramkę o Puchar Alka Dernbacha w klasie mikrolotów (samoloty ultralekkie i motolotnie) zdobył Janusz Tichoniuk z Białegostoku. (link)

Paralotnie na XXII Mikrolotowych Mistrzostwach Podlaskiego "Kontakty" (fot. Tygodnik "Kontakty")

3 października zakończyła się już czternasta edycja Jurajskich Zawodów Samolotowych im. Piotra Sikorskiego, które rozegrane zostały na lotnisku Aeroklubu Częstochowskiego. W klasyfikacji ogólnej 1 miejsce zajęli Krzysztof Skrętowicz i Anna Skrętowicz. W klasyfikacji rodzinnej wygrali Tomasz Koperski i Magdalena Koperska. (link)

4 października zaprosiliśmy do lektury wspomnień opracowanych przez Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa, na podstawie relacji pisemnych i ustnych kapitana, pilota Zbigniewa Kwiatka. Cykl przybliża specyfikę i niuanse latania zawodowego, a także aeroklubowego w czasach PRL. Tym razem o niebezpiecznej sytuacji kolizyjnej na pasie 13L lotniska JFK w Nowym Jorku. (link)

5 października zamieściliśmy informację o wynikach rywalizacji podczas 57. Spadochronowych Mistrzostw Polski w Celności Lądowania, które po dziewięciu latach przerwy odbyły się na lotnisku w Chrcynnie, w dniach 07-10 września 2021 r. Spadochronowymi Mistrzami Polski została drużyna "WKS Wawel A". Spadochronową Mistrzynią Polski została Ewa Wesołowska. Spadochronowym Mistrzem Polski został Rafał Zgierski. (link)

6 października opublikowaliśmy wyniki rywalizacji podczas XIV edycji Akademickich Mistrzostw Polski na Celność Lądowania, które odbyły się na Lotnisku Szymanów, w dniach 25-26 września 2021 r. Na 1 miejscu podium klasyfikacji indywidualnej Celności Lądowania stanął Konrad Zaprucki (Politechnika Wrocławska). W klasyfikacji drużynowej zwyciężyła już po raz dziewiąty drużyna SKN LAW. W konkurencji Poprawność Startu i Lądowania najlepszym okazał się Jacek Sałajczyk. (link)

7 października zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, dot. zmiany zasad opodatkowania lotnisk. Ustawa o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która zawiera tylko dwa artykuły jest, zdaniem Mikołaja Doskocza, przykładem właściwej pracy legislacyjnej, której celem jest możliwe najprostsze załatwienie spraw wywołujących kontrowersje i problemy w stosowaniu prawa. (link)

W pierwszej połowie października poinformowaliśmy o publikacji przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, w ramach cyklu AIRAC 244 AIC 02/2021, informacji o nowym formacie SNOWTAM. (link)

7 października do 1. Bazy Lotnictwa Transportowego dotarł Boeing 737-800 BBJ2 "Roman Dmowski" o numerach bocznych 0111. Przelot z Francji do Polski został zrealizowany przez polskich pilotów wojskowych. (link)

Boeing 737-800 BBJ2 "Roman Dmowski" powitany podwójnym salutem wodnym na Lotnisku Chopina
(fot. Dariusz Kłosiński)

14 października poinformowaliśmy i wielkim sukcesie modelarzy kosmicznych. Reprezentacja Polski zdobyła aż 29 medali podczas Mistrzostw Świata FAI Modeli Kosmicznych, które zostały rozegrane w dniach 1-10 października 2021 r. w Buzau (Rumunia). (link)

15 października zamieściliśmy informację o publikacji przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) na swoich łamach cyklu "Sunny Swift", którego zadaniem jest edukowanie społeczności general aviation i ogólne zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych operacji lotniczych. (link)

19 października zamieściliśmy kolejny odcinek „Safety Course” – projektu dotyczącego promocji bezpieczeństwa w lotnictwie, którego podjęli się, znani w środowisku śmigłowcowym: Gosia Rutkowska i Sylwester Serwach. W październikowym odcinku pilot i instruktor śmigłowcowy, Mieczysław Brzezicki omawia temat "Sprawdzenie mocy, power check w R44". (link)

20 października pisaliśmy o Fundacji Polskie Samoloty Historyczne, która podjęła się bardzo trudnego zadania - budowy latającej repliki PZL P11c, który to samolot wraz z PZL-37 Łoś i PZL-23 Karaś, jest jedną z lotniczych ikon Polski okresu międzywojennego. Fundacja chce przypomnieć Polakom i całemu światu, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego nasz kraj był potęgą lotniczą, i konstruował nie tylko piękne, ale i wspaniale latające konstrukcje, czego przykładem jest właśnie PZL 11c. Fundacja Polskie Samoloty Historyczne planuje zbudować kilka egzemplarzy tego samolotu i jak akcentuje, już w tej chwili posiada zamówienia na pięć sztuk. (link)

22 października opublikowaliśmy oświadczenie w sprawie aplikacji Droneradar, w którym poinformowaliśmy, że z dniem 22 października 2021 roku, wstrzymany został rozwój i utrzymanie aplikacji Droneradar, zintegrowanej z PansaUTM. (link)

26 października zamieściliśmy relację z siedemnastego etapu montażu samolotu BushCat firmy Sky Reach. W tym odcinku Dominik Motoła opowiada o pierwszym locie samolotu BushCat i o tym, że frajda z latania rekompensuje cały trud włożony w samą budowę samolotu jak i czas poświęcony na stworzenie materiału z procesu budowy jaki starał się pokazać. (link)

BushCat w locie (fot. Dominik Motoła)

W październiku publikowaliśmy kolejne odcinki cyklu "Sunny Swift" prezentowanego przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego, którego zadaniem jest edukowanie społeczności general aviation i ogólne zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych operacji lotniczych. Odcinek "See and Avoid" (link), odcinek "TAF, co to jest w praktyce" (link)

LISTOPAD

2 listopada poinformowaliśmy o wylądowaniu na warszawskim Okęciu ostatniego z zamówionych "średnich" samolotów dla VIP, Boeing B737-800BJ o numerze bocznym 0112, który będzie nosił imię "Ignacy Jan Paderewski". (link)

2 listopada zaprosiliśmy do obejrzenia wywiadu z Stefanem Kraszewskim, kontrolerem ruchu lotniczego, egzaminatorem ULC, instruktorem oraz nauczycielem wielu pokoleń lotników. Rozmowę na platformie telewizyjnej pl1.tv przeprowadził Sławomir Kozak. Stefan Kraszewski opowiada o karierze kontrolera ruchu lotniczego, swoich początkach w tym zawodzie, a także o praktyce na stanowisku kontrolera wieżowego i nie tylko. (link)

3 listopada zamieściliśmy kolejny odcinek „Safety Course” – projektu dotyczącego promocji bezpieczeństwa w lotnictwie, którego podjęli się, znani w środowisku śmigłowcowym: Gosia Rutkowska i Sylwester Serwach. W kolejnym odcinku został omówiony temat „Angielski w lotnictwie”, a podjęła się tego Jolanta Wołosz. Prezentacja ma na celu głównie zachęcenie osób nie używających angielskiego w lotnictwie do podjęcia tego wyzwania. (link)

4 listopada zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, pt. "BSP – wykonywanie operacji na zezwoleniu organu...", w którym opisał jak wygląda i na czym polega zezwolenie organu. (link)

8 listopada poinformowaliśmy o skierowaniu przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej do konsultacji społecznych czterech projektów zmian wokół lotniska Warszawa Babice: Modyfikacje sieci punktów i tras VFR w rejonie lotniska Babice – likwidacja punktu LIMA (link); Procedura utraty łączności w locie VFR w ATZ EPBC i RMZ Warszawa (link); Ustanowienie jednokierunkowych tras dolotowych/odlotowych pomiędzy punktem Foxtrott, a EPBC (link); Powiększenie ATZ EPBC (link)

W listopadzie przekazaliśmy informację o przebywającej na budowanej przez Chiny stacji kosmicznej Tiangong taikonautce Wang Yaping, która jako pierwsza Chinka w historii odbyła spacer w przestrzeni kosmicznej. (link)

10 listopada zamieściliśmy artykuł Mikołaja Doskocza, radcy prawnego prowadzącego Kancelarię Prawa Lotniczego, pt. "Rola ATO/DTO oraz Prezesa ULC w procesie licencjonowania...". Radca w artykule przede wszystkim skupił się na działalności LPL-1 (Inspektorat Licencjonowania Personelu Lotniczego), ponieważ dotyczy on właśnie licencjonowania. (link)

W dniu 11 listopada na lotnisku Babice grupa akrobacyjna Sky Magic oraz skoczkowie z Sekcji Spadochronowej Aeroklubu Warszawskiego ustanowili rekord Polski w powierzchni łącznej flag biało-czerwonych na niebie. 1100 metrów kwadratowych w powietrzu! Rekord został pobity podczas soku spadochronowego na 103 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. (link)

12 listopada poinformowaliśmy o wdrożeniu w systemie IWB (iwb.pansa.pl) nowej struktury dla architektury systemu poprzez zastosowanie nowoczesnych rozwiązań hybrydowych Microsoft Azure. Wprowadzone zmiany pozwolą już teraz na sprawniejsze korzystanie z udostępnianych w systemie informacji lotniczych oraz umożliwią skalowalność zużycia zasobów serwerowych i lepszą wydajność usługi. (link)

W dniach 30 października do 12 listopada w miejscowości San Miguel de Tucuman w Argentynie rozegrane zostały Paralotniowe Mistrzostwa Świata. Klaudia Bułgakow zdobyła brązowy medal w klasyfikacji indywidualnej kobiet. Z kolei w klasyfikacji drużynowej Polacy odnieśli największy sukces w historii, kończąc mistrzostwa na czwartej pozycji. (link)

Paralotniowe Mistrzostwa Świata w San Miguel de Tucuman w Argentynie - podium kobiet (fot. Klaudia Bułgakow)

16 listopada zaprosiliśmy do lektury wywiadu z Tomaszem Krysińskim, wiceprezesem ds. badań i rozwoju technologii w firmie Airbus Helicopters. Airbus Helicopters inwestuje w polskie biuro projektowe w Łodzi. Według Tomasza Krysińskiego Polska ma duże możliwości wniesienia wkładu w przemysł lotniczy. (link)

17 listopada przekazaliśmy informację Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej o wdrożeniu przez Polskę najnowocześniejszych na świecie rozwiązań w zarządzaniu przestrzenią powietrzną. Wizualizacja danych radarowych i oparte na nich alarmy – to nowe funkcjonalności, które znalazły się w najnowszej wersji systemu zarządzania przestrzenią powietrzną CAT 3.0. (link)

18 listopada zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lotnisko w Elblągu. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Jackowi Sobolewskiemu, Kierownikowi Odpowiedzialnemu (AM) w Aeroklubie Elbląskim. (link)

Aeroklub Elbląski - samoloty i szybowce (fot. Aeroklub Elbląski)

W listopadzie 2021 r. Krośnieński Klub Seniorów Lotnictwa im. gen. Ludomiła Rayskiego obchodził jubileusz 40-lecia  swojego istnienia. (link)

22 listopada zaprosiliśmy na trzecie z nowej serii słuchowisk pod tytułem "Line Up & Listen". Po wielu latach, zdecydowaliśmy się na użycie zupełnie nowej (dla nas) "podcastowej" formuły komunikacji z Czytelnikami. Trzecim naszym gościem był synoptyk Tomasz Miazga, który od 2008 r. pracuje w centralnym biurze prognoz lotniczych w Warszawie. W tym odcinku przybliżyliśmy temat prognoz lotniczych TAF. (link)

"Line Up & Listen" – Tomasz Miazga

23 listopada poinformowaliśmy o pobiciu przez samolot Rolls-Royce'a rekordu prędkości samolotów elektrycznych. Spirit of Innovation osiągnął w czasie lotu testowego prędkość 623 km/godz., ustanawiając rekord w kategorii samolotów z silnikami wyłącznie elektrycznymi. (link)

23 listopada zaprosiliśmy do lektury wywiadu z Witoldem Nowakiem, mechanikiem lotniczym z uprawnieniami, a równocześnie pilotem i instruktorem szybowcowym Aeroklubu Gliwickiego, który jest pomysłodawcą i opiekunem wystawy zabytkowych szybowców w Gliwickim Centrum Edukacji Lotniczej. (link)

24 listopada zamieściliśmy drugą część artykułu pt. "PZL.37 Łoś B bez mitów" przedstawiającego nowe spojrzenie na samolot, który przeszedł do legendy. (link)

25 listopada przekazaliśmy informację Kierownictwa Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o utrzymaniu w mocy decyzji środowiskowej dla budowy drogi ekspresowej S7 Warszawa – Kiełpin, co daje GDDKiA zielone światło w kwestii pozyskania finansowania wymaganego do realizacji tej inwestycji. Całość ma zostać zrealizowana w ramach wariantu II, którego przebieg został częściowo wytyczony przez warszawskie lotnisko Babice (EPBC). (link)

Przebieg trasy S7 przez lotnisko Bemowo (fot. siskom.waw.pl)

W listopadzie publikowaliśmy kolejny odcinek cyklu "Sunny Swift" prezentowanego przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego, którego zadaniem jest edukowanie społeczności general aviation i ogólne zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych operacji lotniczych. Odcinek "Podejścia ustabilizowane" (link)

29 listopada zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lotnisko Olsztyn Dajtki. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Jackowi Stawowczykowi, Dyrektorowi Aeroklubu Warmińsko-Mazurskiego. (link)

Lotnisko Aeroklubu Warmińsko-Mazurskiego (fot. Bogdan Kozłowski/AWM Olsztyn)

30 listopada zamieściliśmy artykuł o lataniu w czasach PRL pt. "Przerwany lot… katastrofa ppor. pil. Jerzego Bielichowskiego..." przybliżający smutne zdarzenie – katastrofę lotniczą, w której zginął pilot 34. plm OPL MW – ppor. Jerzy Bielichowski. (link)

GRUDZIEŃ

1 grudnia opublikowaliśmy odpowiedź otrzymaną od Ministerstwa Finansów na zadane przez nas pytanie "czy zostały przyjęte rozwiązania również w kwestii obniżenia akcyzy na paliwa lotnicze?". (link)

1 grudnia zamieściliśmy informację o materiałach prezentowanych podczas Krajowej Konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym, która odbyła się w dniach 16-17 listopada 2021 r. w Warszawie, na teranie Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa. (link)

2 grudnia opublikowaliśmy list otwarty do Prezydenta m.st. Warszawy, Rafała Trzaskowskiego, wystosowany przez wiceprzewodniczącego Krajowej Sekcji Lotniczej i Technik Kosmicznych SITK RP Grzegorza Brychczyńskiego oraz Prezesa SITK RP Prof. dr hab. inż. Janusza Dyducha. Dokument odnosił się do kwestii modernizacji sieci drogowych w rejonie lotniska Babice i przyszłości tego obiektu. (link)

3 grudnia zaprosiliśmy na czwarte z nowej serii słuchowisk pod tytułem "Line Up & Listen". Po wielu latach, zdecydowaliśmy się na użycie zupełnie nowej (dla nas) "podcastowej" formuły komunikacji z Czytelnikami. Czwartym naszym gościem był Łukasz Kornacki, pilot liniowy, a przede wszystkim konstruktor, przedsiębiorca i menadżer, który od 2014 r. współtworzy firmę S4GA. Rozmowa dotyczyła świateł PAPI, dzięki którym lotnicy doskonale wiedzą, czy znajdują się na prawidłowej ścieżce i co najważniejsze na bezpiecznej trajektorii lądowania. (link)

"Line Up & Listen" – Łukasz Kornacki

6 grudnia opublikowaliśmy raport końcowy Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych z wypadku samolotu Cessna 172N (znaki rejestracyjne SP-KIE), do którego doszło 6 czerwca 2021 r. na lądowisku w Żernicy Wyżnej. W wyniku tego zdarzenia statek powietrzny został w całkowicie zniszczony, pilot odniósł ogólne obrażenia, a pasażerka poważne. Drugi pasażer nie został poszkodowany. (link)

8 grudnia zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lotnisko Lublin Radawiec. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Piotrowi Gołofitowi, Dyrektorowi Aeroklubu Lubelskiego. (link)

Lotnisko Aeroklubu Lubelskiego (fot. Aeroklub Lubelski)

9 grudnia zamieściliśmy informację o publikacji przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej implementacji transgranicznych operacji FRA w polskie i litewskiej przestrzeni powietrznej (Baltic FRA) oraz transgranicznych operacji FRA pomiędzy Polską, a Słowacją (Baltic FRA i See FRA). (link)

10 grudnia poinformowaliśmy, że Lotnisko Mielec jako pierwsze w Polsce uruchomiło zautomatyzowany System Pomiarów Meteorologicznych AWOS, który w czasie rzeczywistym zapewnia informacje oraz raporty na temat warunków pogodowych na lotnisku. (link)

13 grudnia opublikowaliśmy informację o strefach wydzielonych w FIS Kraków i Warszawa w związku z lotami UAV 10. Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, które mają się odbyć w dniach od 1 stycznia do 31 marca 2022 r. (link)

14 grudnia zaprosiliśmy do lektury kolejnego odcinka cyklu „Lotniska/lądowiska GA warte odwiedzenia", w którym przedstawiamy interesujące obiekty lotnicze naszego kraju, nie zawsze szerzej znane środowisku lotniczemu. W tym odcinku lotnisko Kostrogaj w Płocku w województwie mazowieckim. Odnośnie jego obecnego statusu i planów rozwoju, kilka pytań zadaliśmy Marcinowi Bułie, dyrektor Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej. (link)

PZL-104 Wilga 35A na lotnisku Kostrogaj w Płocku (fot. Aeroklub Ziemi Mazowieckiej)

17 grudnia opublikowaliśmy artykuł pt. "6 powodów, dla których latanie ze szronem na skrzydłach to zły pomysł", w którym prezentujemy co Federalna Administracja Lotnictwa USA (FAA) oraz Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu (NTSB) publikują na temat szronu na samolocie. (link)

W dniach 7-18 grudnia, po kilkuletniej przerwie, w Dubaju rozegrane zostały 6. Międzynarodowe Spadochronowe Mistrzostwa. Polskę między innymi reprezentowała 4-wayowa żeńska drużyna No Mercy, która zdobyła pierwsze miejsce. (link)

No Mercy na podium na 6 Międzynarodowych Spadochronowych Mistrzostwach w Dubaju
(fot. Sebastian Dratwa-Facebook)

20 grudnia poinformowaliśmy o dodaniu, w ramach projektu aero.webcam, kolejnej kamery HD, zlokalizowanej na lotnisku w Mielcu. Co istotne, na obraz z tej kamery nałożone zostały Metary, które automatycznie generowane są co pół godziny. (link)

22 grudnia opublikowaliśmy raport końcowy PKBWL z wypadku samolotu Socata MS 893 E-D (znaki rejestracyjne D-EGET), do którego doszło 28 czerwca 2020 r. w ATZ lotniska EPBC. Przyczyną wypadku był brak decyzji o przerwaniu startu pomimo oznak niewystarczającej mocy rozporządzalnej silnika. (link)

W grudniu, wspólnie z firmą MGGP Aero zaprosiliśmy naszych Czytelników do udziału w kolejnej zabawie, której założeniem było prawidłowe rozpoznanie wież kontroli ruchu lotniczego zlokalizowanych na ośmiu polskich lotniskach, głównie komunikacyjnych, ale też jednym wojskowym i jednym aeroklubowym. (link)

29 grudnia zaprezentowaliśmy statystyki dotyczące zarejestrowanych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego statków powietrznych w podziale na samoloty, śmigłowce, szybowce, motoszybowce, balony oraz bezzałogowe. Wyniki za rok 2021 r. zaprezentowaliśmy w zestawieniu z danymi z lat 2020 i 2019. (link)

31 grudnia poinformowaliśmy o ukazaniu się Biuletynu Urzędu Lotnictwa Cywilnego 3(17)/2021, w którym można znaleźć: materiał na temat nowej kampanii informacyjnej ULC, pt. "Bezpiecznego lotu LUKU!"; artykuł dotyczący pojęcia Kultury Ochrony w lotnictwie cywilnym wraz z przeglądem najważniejszych, międzynarodowych i krajowych zagadnień; sprawozdanie z tegorocznej edycji Krajowej Konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym; praktyczne przedstawienie tematyki krytycznych kątów natarcia w sztuce pilotażu. (link)

Jeśli zapomnieliśmy o istotnym wydarzeniu, prosimy dopiszcie go w komentarzu.

Wszystkiego najlepszego w Nowym Roku!