25 lat Lotnictwa Straży Granicznej

W kalendarzu Straży Granicznej 2021 jest rokiem szczególnym. Oprócz jubileuszu 30-lecia utworzenia formacji, mija również 25 lat od powstania pierwszych struktur związanych wykonywaniem naszych zadań w ochronie granicy państwowej z powietrza.

25 lat temu, w roku 1996 wyposażony w dwa nowo zakupione śmigłowce PZL-Kania wraz ze specjalistycznym sprzętem swoją działalność na wschodnim odcinku granicy lądowej, rozpoczął pierwszy w pełni operacyjny Wydział Lotniczy w Białymstoku z siedzibą w Podlaskim Oddziale SG oraz bazą lotniczą na lotnisku Białystok-Krywlany. To właśnie tu personel lotniczy SG zdobywał pierwsze doświadczenia w ochronie granicy państwowej z powietrza wykonując loty interwencyjne i patrolowo-rozpoznawcze na rzecz poszczególnych placówek SG.

Dziś Lotnictwo Straży Granicznej jest konsekwentnie rozbudowany pionem wspierającym i samodzielnie realizującym zadania formacji. Flota powietrzna, jaką dysponuje oraz dokonywane od kilku lat inwestycje – zakupy statków powietrznych oraz modernizacja tych już posiadanych – sprawiają, że obecnie należy do najnowocześniejszych w Polsce.


Obecnie do głównych zadań lotnictwa Straży Granicznej należy prowadzenie działań obserwacyjno-rozpoznawczych, których celem jest przeciwdziałanie nielegalnej migracji oraz walka z przemytem. Statki powietrzne, będące w zasobach SG, wykorzystywane są także w akcjach poszukiwawczych. Przy ich użyciu prowadzone są również operacje lotnicze na granicy lądowej i morskiej. Od roku 2009 do chwili obecnej (średnio 2 razy w roku) statki powietrzne SG aktywnie uczestniczą we Wspólnych Operacjach koordynowanych przez Agencję Frontex. Większość misji odbywa się w rejonie Morza Śródziemnego w ochronie granicy morskiej takich państw jak Grecja, Włochy czy Hiszpania i trwa od 30 do 45 dni. Jeszcze w tym roku planowana jest realizacja Wspólnej Operacji Indalo w Hiszpanii z udziałem śmigłowca W-3AM Anakonda.


Personel Biura Lotnictwa Straży Granicznej składa się z pilotów, mechaników obsługi, operatorów systemów pokładowych, specjalistów do spraw operacji lotniczych, zarządzania ciągłą zdatnością do lotu statków powietrznych, do spraw administracji i zaopatrzenia oraz kadry dowódczej. Dodatkowo Biuro Lotnictwa SG posiada własny certyfikowany Ośrodek Szkolenia Lotniczego (ATO) Lotnictwa Straży Granicznej, na którego bazie rozpoczął się proces naboru funkcjonariuszy SG na szkolenie pilotów śmigłowcowych. Po jego zakończeniu kolejnym etapem będzie uzyskanie licencji pilota śmigłowcowego zawodowego CPL(H) w systemie modułowym. Równocześnie kontynuowane jest szkolenie funkcjonariuszy SG do uzyskania licencji pilota samolotowego zawodowego CPL(A). Wdrażane jest również szkolenie funkcjonariuszy SG do licencji mechanika lotniczego PART 66 w kategoriach B.1.1 (samoloty z napędem turbinowym), B.1.2 (samoloty z napędem tłokowym) i B.1.3 (śmigłowce z napędem turbinowym). Proces ten oparty jest o własną Organizację Obsługową Lotnictwa Straży Granicznej (MSW 145) oraz podmioty zewnętrzne.

Na początku bieżącego roku została oddana do użytkowania nowoczesna baza lotnicza I Wydziału Lotniczego na lotnisku Gdańsk-Rębiechowo, w skład której wchodzi wielkopowierzchniowy hangar oraz zaplecze techniczno-administracyjne.


W przyszłości planowana jest modernizacja i rozbudowa aktualnie użytkowanych baz lotniczych jako lokalizacja poszczególnych Wydziałów Lotniczych Biura Lotnictwa SG oraz wymiana wysłużonego sprzętu lotniczego. Miejsce 4 samolotów PZL-104MF Wilga 2000 mają zastąpić nowoczesne samoloty rozpoznawcze, a 4 śmigłowców PZL-Kania – nowoczesne śmigłowce wielozadaniowe. Jeszcze w bieżącym roku do floty lotniczej SG ma dołączyć kolejne dwa samoloty. Wraz z nimi Straż Graniczna będzie posiadać łącznie 18 statków powietrznych, takich jak: 2 samoloty L 410 UVP-E20, 1 samolot PZL-M28, 1 samolot M-20 Mewa, 2 samoloty ES-15 Stemme, 4 samoloty PZL-104MF Wilga 2000, 1 śmigłowiec H 135 Airbus, 1 śmigłowiec W-3A Anakonda, 5 śmigłowców PZL-Kania (z czego 1 wycofany z eksploatacji), 1 śmigłowiec szkolny R 44 Robinson.