Projekt staże uczniowskie w zawodach lotniczych

Firma MGN Alaris Consulting przy wsparciu Projekt Plus realizują projekt staży na podstawie konkursu ogłoszonego przez Ministrostwo Edukacji i Nauki POWR.02.15.00-00-2031/20 pt. „Kształcenie zawodowe 31) branża transportu lotniczego (TLO)" dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Jego celem jest opracowanie trzech programów staży uczniowskich dla szkół średnich prowadzących kształcenie w kierunkach: technik mechanik lotniczy, technik awionik oraz technik lotniskowych służb operacyjnych oraz ich weryfikacja w ramach krótkich praktyk pilotowych.

Powyższy projekt jest wynikiem zmian, które wprowadzono w Prawie oświatowym w roku 2019 (patrz par. 121A), a konkretnie zmian nawiązujących do trzech rekomendacji unijnych nr 2014/C88/01, 2018/C153/01, 2020/C372/01

Celem wprowadzenia staży uczniowskich jest poszerzenie umiejętności uczniów kształcących się w technikach zawodowych oraz szkołach branżowych w warunkach rzeczywistych oraz lepsze przygotowanie uczniów do pracy w zawodzie, a tym samym podniesienie jego konkurencyjności na rynku pracy. Za realizację stażu uczeń będzie gratyfikowany przez pracodawcę. Realizacja staży odbywać się będzie niezależnie od praktyk uczniowskich już przewidzianych w programie kształcenia.


Staże będą odbywały się u pracodawców, którzy mogą oferować przyszłym pracownikom nie tylko konkretne treści programowe dla danego zawodu, które będą zgodne z programem kształcenia, ale również treści, które powinien opracować pracodawca w ramach przygotowania zagadnień dotyczących stażu. Będzie to efektywniejsza forma kształcenia praktycznego zawodowego, która pozwala na przygotowanie ucznia do realnych zadań wykonywanych w danym zawodzie u przyszłego pracodawcy, np. wykraczając poza treści programowe eliminuje się problem sztywnych ram szkolnych, które czasem nie uwzględniają nowoczesnych form wykonywania zadań, charakterystycznych dla danego zawodu (np. zmechanizowane formy zadań). Staże mogą być też realizowane w ramach działalności CKZ-tów (Centrum Kształcenia Zawodowego).

Większość staży uczniowskich w Polsce, które odbywały się do tej pory i dotyczyły uczniów polskich techników i szkół branżowych, były najczęściej stażami uczniowskimi zagranicznymi (tzw. staże uczniowskie unijne polegające na odbywaniu stażu u zagranicznego pracodawcy). Staże uczniowskie są elastyczniejszą formą nabywania praktyki zawodowej u pracodawcy, a ich treści nie muszą realizować jedynie treści programowych, często nie odpowiadających realiom danego zakładu czy specyfiki zawodu. Staż uczniowski jest płatny, co daję możliwość wynagradzania uczniów za ich pracę i jest formą zachęty dla ucznia.

Jak mówi Ryszard Jaxa Małachowski z firmy MGN Alaris Consulting, najważniejszą kwestią, jaka wynika z tego programu, jest umożliwienie organizacjom lotniczym szybszego i tańszego pozyskiwania pracowników w tych trzech zawodach, a uczniom poszerzenia wiedzy.

„Program ten jest skierowany do firm lotniczych, które mogą zacząć współpracować i zatrudnić na stażu młodą osobę, która ma 16 lat. Może to zrobić nawet zwykły aeroklub, gdzie zawsze brakuje rąk pracy. Taki pracownik jest dostępny od maja do września, co tydzień w sobotę i niedziele, poświęcając każdego dnia 3-4 godziny na prace techniczną według ustalonego harmonogramu. Oczywiście w ramach podpisanej umowy. Staż kończy się po czterech latach, w momencie zakończenia nauki w szkole średniej.

Przez te cztery lata zatrudniona osoba uzyska po 200 godzin praktyki rocznie, czyli łącznie 800 godzin praktyki potwierdzonych. Potem ma możliwość wystąpienia o licencję B, bo A może uzyskać już wcześniej. Problemem jest jedynie fakt, że przepisy umożliwiają się staranie o licencję od 21 roku życia, ale taka osoba będzie miała już wszystkie wymagane do tego kwalifikacje”.


Co staje się dziś coraz bardziej aktualne staże uczniowskie pozwalają i uczniowi na podniesienie swoich kompetencji, a pracodawcy na aktywne pozyskiwanie pracowników, którzy dodatkowo będą przeszkoleni pod kątem standardów oraz zasad panujących w danym przedsiębiorstwa, co jest istotnym czynnikiem wpływającym na dalsze zatrudnienie ucznia w danej firmie. Pracodawca i stażysta mają również możliwość współpracy jeszcze przed podjęciem pracy zawodowej.

Program stażu powinien być ustalany wspólnie przez pracodawcę z dyrektorem szkoły, czuwającym nad aspektami dydaktycznymi stażu oraz uczniem lub jego rodzicami, jeśli uczeń jest niepełnoletni. W stażach mogą brać udział uczniowie w wieku od 16 lat.

Jak podkreśla Ryszard Jaxa Małachowski, w ramach tego projektu odbędą się staże pilotażowe dla trzech zawodów po dwie grupy i po trzech uczniów w grupie, plus nauczyciel i opiekun z zakładu pracy. Pozwoli to, co pozwoli dać okazję uczniom do interesującego doświadczenia, bo osiem dni na staż to mało, ale przede wszystkim ma pozwolić sprawdzić koncepcje staży i sposobu ich realizacji po stronie szkół i zakładów.

„To nie będzie stypendium, które trzeba będzie opłacić bez widocznych efektów, a konkretne korzyści. Na całym projekcie zyskają też szkoły i zaangażowani nauczyciele. To wymaga wysiłku i wyselekcjonowania osób, które mają predyspozycje dydaktyczne, ale to w dłuższej perspektywie na pewno się będzie opłacało. Wszyscy generalnie są skupieni na bieżącym działaniu i nie myślą o tym co będzie jutro.  

Do tej pory podobnych programów w Polsce nie było i ich powstanie umożliwiła dopiero podstawa prawna, jednak przytłaczające jest to, że w krajach zachodnich wszelkie tego typu działania uzyskują bardziej znaczące wsparcie państwa. Podobne programy można znaleźć są m.in. Szwecji, Norwegii, Hiszpanii czy Luksemburgu”.

Po tegorocznych zmianach prawa oświatowego czas trwania staży w zasadzie staje się nieograniczony. W teorii mogą rozpocząć staź już pierwszego dnia nauki w nowej szkoleni i kontynuować ją do 31 sierpnia roku maturalnego, gdy utraci ważność ich legitymacja uczniowska. Jedynym ograniczeniem jest teraz 40 godzinny tydzień pracy, w co wlicza się godziny spędzone w szkole. W przypadku uczniów kształcących się na technika mechanika lotniczego lub technika awionika czas stażu może być zaliczany do praktyki niezbędnej do uzyskania licencji Part 66.


Poza częścią merytoryczną dotyczącą opracowania projektów staży projekt stwarza okazję do nawiązania kontaktów pomiędzy szkołami branżowymi oraz pracodawcami i rozwiązywaniem przynajmniej części problemów, które w obecnej chwili trapią obie strony. Państwu jako pracodawcy potrzebny jest dopływ kompetentnych pracowników, a szkoły zaczynają cierpieć na brak kadry,
Projekt będzie realizowany do września 2022 r.

Więcej informacji na temat staży w branży lotniczej dla uczniów szkół średnich dostępne jest tutaj (LINK)