Subiektywne podsumowanie 2016 roku w lotnictwie

Tak oto dobiegł końca rok 2016. Tradycyjnie jest to czas podsumowań i refleksji. Okres, w którym warto pochylić się nad wynikami swojej pracy i dokonać bilansu całorocznych dokonań, a także określić kierunki na nadchodzący rok.

Jak co roku przypomnimy o ważnych dla lotnictwa wydarzeniach ostatnich 12 miesięcy, istotnych dla jego rozwoju, a czasami niestety go hamujących. Poniżej znajdziecie zestawienie najważniejszych i najciekawszych – w subiektywnej ocenie Redakcji – wydarzeń, imprez oraz zmian, które miały miejsce w 2016 roku.

STYCZEŃ

2 stycznia, na lotnisku w Białej Podlaskiej został ustanowiony nowy rekord świata długości holu wyciągarkowego. Tego dnia, instruktor Ireneusz Boczkowski z Ośrodka Szkoleniowego BB Aero osiągnął na szybowcu Perkoz wysokość wyczepienia 1852 m. Tym samym został pobity poprzedni rekord holu, który wynosił 1791 m. Operatorem wyciągarki był Henryk Piontek. (link)

W Boulder City w stanie Nevada powstaje specjalny port lotniczy dla dronów, połączony z centrum szkoleniowych dla pilotów i serwisantów tego typu maszyn. Pionierski ośrodek powstaje w porozumieniu z Federalną Administracją Lotnictwa USA. Z Aerodrome skorzystać będzie mógł dowolny bezzałogowy statek latający o masie nie przekraczającej 600 kg. Aerodrome osiągnie gotowość operacyjną w 2018 r. (link)

Lotnisko w Boulder City w stanie Nevada (fot. google.pl/maps)

W styczniu przekazaliśmy informację, że od 18 lutego  nastąpi pierwsza poważna zmiana w ograniczeniach czasu pracy załóg lotniczych od czasu wprowadzenia Part Q OPS-ów. Powoli, ale dość kompleksowo EASA reaguje na wymóg ICAO (Doc 9966) dotyczący FRMS (Fatugue Risk Management System) czyli System Zarządzana Ryzykiem Przemęczenia Załogi. ICAO, FAA i nadzory narodowe musiały zmienić nastawienie do, starej jak komercyjna awiacja, sprawy przemęczenia załóg po przypadku Colgan Air z lutego 2009 roku – katastrofie, która wstrząsnęła nie tylko lotniczą Ameryką. (link)

20 stycznia, z Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury wystartował pierwszy samolot z pasażerami, tym samym inaugurując działalność tego najmłodszego w Polsce lotniska komunikacyjnego. Regularne połączenia lotniecze rozpoczęły się natomiast 21 stycznia. Pierwszym przewoźnikiem, który rozpoczął realizację połączeń z Krakowem i Berlinem, został SprintAir. (link)

Droga startowa Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury

25 stycznia, na zaproszenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa, firma Dlapilota.pl Sp. z o.o., twórca DroneRadar, jedynej komercyjnie funkcjonującej platformy budującej świadomość i monitorującej miejsca wykonywania lotów UAV, podczas konferencji pt.: „Bezpieczne wykorzystanie dronów w cywilnej przestrzeni powietrznej i przeciwdziałanie zagrożeniom z nimi związanym”, zaprezentowała funkcjonalność swojego systemu. (link)

LUTY

Na początku lutego przekazaliśmy informację o sukcesie, jaki osiągnęła Maja Kuczyńska – zawodniczka Aeroklubu Polskiego. Maja zdobyła srebrny medal podczas trzeciej edycji międzynarodowych zawodów w lataniu w tunelu aerodynamicznym Wind Games 2016, które rozgrywane były w Hiszpanii w dniach 22-23 stycznia. Maja Kuczyńska wystąpiła w konkurencji Freestyle. Swój niezwykle widowiskowy pokaz wykonała do piosenki Chandelier, australijskiej artystki Sia. (link)

W lutym Zarząd Aeroklubu Polskiego przedstawił informację o stwierdzeniu nieprawidłowości na rachunkach. Stanowisko Zarządu Aeroklubu Polskiego odnosiło się do fałszowania dokumentów oraz narażenia organizacji na stratę ponad miliona złotych przez główną księgową AP, Katarzynę S. (link)

W lutym opublikowaliśmy odpowieź otrzymaną od Urzędu Lotnictwa Cywilnego odnośnie ostatecznych zmian dotyczących lotów w przestrzeni klasy G z prędkościami powyżej 250 kts. (link)

Opublikowaliśmy wyniki I Plebiscytu na 10 najlepszych polskich sportowców lotniczych Cumulusy 2015. Jego zwycięzcą został Łukasz Wójcik – aktualny Szybowcowy Mistrz Europy w klasie otwartej. Wyróżnienie złotego cumulusa z diamentem za wyniki sportowe i za otwieranie nieba oraz szerokich horyzontów dla osób niepełnosprawnych oraz błękitny cumulus powędrowały do Szybowcowego Wicemistrza Europy w klasie otwartej Adama Czeladzkiego. (link)

Poinformowaliśmy o opublikowaniu przez Air Safety Institute (ASI) Stowarzyszenia Pilotów i Właścicieli Samolotów (AOPA) nowego filmu „Collision Avoidance: See, Sense, Separate”, którego celem jest przybliżenie wiedzy, jak uniknąć kolizji w powietrzu. Dzięki materiałowi piloci mogą dowiedzieć się, gdzie i kiedy ma miejsce większość tego typu zdarzeń, jak również jakie podjąć kroki w celu zmniejszenia ryzyka ich wystąpienia. (link)

MARZEC

Na początku marca poinformowaliśmy o podsumowaniu przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej  konsultacji społecznych projektu korekty granic istniejących ATZ, wprowadzenia stref TRA na potrzeby prowadzenia działań w ramach szkoleń lotniczych oraz skoków spadochronowych w rejonie FIR EPWW. Zmiana weszła w życie 31 marca 2016 r. wraz z cyklem Airac. (link)

Poinformowaliśmy też o podsumowaniu przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej  konsultacji społecznych projektu reorganizacji przestrzeni powietrznej w rejonie EPDE (TSA04, MATZ EPDE). (link)

W dniach 2-3 marca 2016 r., w hotelu Poleczki w Warszawie odbyła się Konferencja/Warsztaty „Polityka i problemy wprowadzania Just Culture w organizacjach lotniczych”, która dedykowana była polskim firmom lotniczym i skierowana naprzeciw ich potrzebom. Przedstawiliśmy wnioski płynące z Konferencji: prawo krajowe jest nieprzystosowane do wdrożenia Just Culture; liczne podmioty, w tym również reprezentowane na konferencji, wdrożyły deklarację bezkrytycznie; nie podjęto żadnych działań w celu określenia granicy stosowania Just Culture na poziomie krajowym, brak jest jakiejkolwiek promocji całości zagadnienia Just Culture rozporządzenie 376/2014 wymaga audytowania wdrożenia i realizacji Just Culture. Do dnia konferencji nie podano żadnych wytycznych dotyczących tego jak i kiedy będzie to wykonywane. (link)

13 marca, podczas specjalnej konferencji prasowej, francuska komisja ds. badania wypadków lotniczych (BEA), przedstawiła raport końcowy dotyczący katastrofy samolotu A320 należącego do linii Germanwings. Zgodnie z ustaleniami francuskiej komisji ds. badania wypadków lotniczych (BEA), Andreas Lubitz - drugi pilot, celowo skierował samolot z zbocze góry. Wcześniej odczekał, aż kapitan wyjdzie z kokpitu i zablokował drzwi wejściowe. Po katastrofie, w domu Lubitza śledczy odkryli zapiski jego lekarza, sugerujące, że pilot nie powinien wykonywać już swojego zawodu. W historii odwiedzanych przez niego stron znaleziono hasło „drzwi do kokpitu” i „sposoby na popełnienie samobójstwa”. (link)

Przekazaliśmy informację o podpisaniu przez Prezydent Andrzeja Dudę ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego, która implementuje do polskiego prawa dyrektywę 2013/37/UE. Nowe regulacje mają ułatwić dostęp do danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Państwowego Instytutu Geologicznego. (link)

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej poinformowała o oddaniu 21 marca br., w miejscowości Zabierzów k. Krakowa do użytku zestawu radarowego, który składa się z 2 radarów: pierwotnego i wtórnego. Oba obsługują już tzw. MODE S – czyli najnowocześniejszy tryb przekazywania informacji o statkach powietrznych. Warto podkreślić, iż MODE S zapewnia więcej dokładniejszych danych niż tradycyjne mody A i C. (link)

Studenci z Zespołu JetStream Politechniki Wrocławskiej, już po raz ósmy, wzięli udział w organizowanych co roku zawodach SAE Aero Design East, które odbyły się w Fort Worth w Teksasie. Zadaniem młodych inżynierów było zaprojektowanie, skonstruowanie, zbudowanie i oblatanie zdalnie sterowanego modelu samolotu udźwigowego. Drużyna JetStream na zawodach SAE Aero Design East 2016 zdobyła: 2 miejsce w klasyfikacji generalnej w klasie „Advanced”, 2 miejsce w prezentacji technicznej w klasie „Advanced”, 3 miejsce w celności zrzutu w klasie „Advanced”, 2 miejsce w kategorii najcięższego podniesionego ładunku w klasie „Micro”, 3 miejsce w prezentacji technicznej w klasie „Micro”. (link)

Od 31 marca (środa) nad lotniskiem Olsztyn-Mazury (EPSY) zaczęła obowiązywać strefa kontrolowana lotniska CTR oraz rejon kontrolowany lotniska TMA (zgodnie z AIP AIRAC AMDT 174). W EPSY na przemian dostępna jest służba kontroli i służba lotniskowej informacji powietrznej (AFIS). Obie służby dostępnę są pod tą samą częstotliwością: 118.025 MHz. (link)

KWIECIEŃ

5 kwietnia 2016 roku, kierujący Szefostwem Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP, płk Cezary Wasser, opublikował szczegółowe zasady wykonywania lotów modeli latających oraz bezzałogowych statków powietrznych o MTOM nie większej niż 25 kg nie będących na wyposażeniu lotnictwa państwowego w strefach ruchu lotnisk wojskowych (MATZ). Poinformowaliśmy, że stworzony przez portal dlapilota.pl system DroneRadar może być integralną częścią procesu uzyskania zgody na lot w przestrzeniach wojskowych. (link)

W kwietniu poinformowaliśmy o utworzeniu przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej strefy TRA na potrzeby zabezpieczenia lotów RPA (Remotely Piloted Aircraft) wykonywanych poza zasięgiem wzroku operatora (BVLOS). Zmiany zostały wprowadzone w życie 31 marca 2016 r. zgodnie z cyklem AIRAC. (link)

Urząd Lotnictwa Cywilnego poinformował w połowie kwietnia o kolejnej funkcjonalności Zintegrowanego Systemu Informatycznego. Kolejnym udostępnionym jego elementem jest Moduł Operacji Lotniczych (ZSI-MOL). (link)

Przekazaliśmy informację o wprowadzeniu 31 marca 2016 r. przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej strefy TRA dla lotów bezzałogowych statków powietrznych Straży Granicznej wykonywanych poza zasięgiem wzroku operatora (BVLOS) w przestrzeni niekontrolowanej. Zamiana rejonów ograniczeń lotów na strefy typu TRA została zidentyfikowana ze względu na fakt, iż charakter prowadzonej przez Straż Graniczną działalności lotniczej z wykorzystaniem UAV w operacjach BVLOS jest stały. (link)

W kwietniu pisaliśmy o rozpoczęciu analizy wykonalności projektu DART, czyli Direct AiR Transport. Jego celem jest wdrożenie opracowanego przez Instytut Lotnictwa Systemu Transportu Małymi Samolotami, w skrócie STMS, w oparciu o istniejącą infrastrukturę i zasoby członków Aeroklubu Polskiego, tj. lotniska, samoloty, piloci. Wykorzystanie lotnisk, samolotów i pilotów aeroklubów w podróżach służbowych to idea projektu DART, którego studium wykonalności zainaugurowało 18 kwietnia w Warszawie konsorcjum z udziałem Instytutu Lotnictwa i Aeroklubu Polskiego. (link)

Poinformowaliśmy o wprowadzeniu przez Polską Agencją Żeglugi Powietrznej podziału pionowego przestrzeni powietrznej Polski. W istniejących dotychczas sektorach kontroli ruchu lotniczego wyodrębniona została warstwa górna i warstwa dolna. Efekty wprowadzenia tego rozwiązania to usprawnienie przepływu ruchu lotniczego, zmniejszenie opóźnień, redukcja długości lotów, zmniejszenie emisji CO2, poprawa konkurencyjności oferowanych przez PAŻP usług dla użytkowników polskiej przestrzeni. (link)

Minister Infrastruktury i Budownictwa Andrzej Adamczyk, na wniosek p.o. Prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej Magdaleny Jaworskiej, powierzył z dniem 25 kwietnia 2016 roku Robertowi Bogackiemu pełnienie obowiązków zastępcy Prezesa PAŻP ds. żeglugi powietrznej. (link)

Od 28 kwietnia br. wprowadzona została zmiana technologii pracy Biur Odpraw Załóg (BOZ) w Polsce. Uruchomiono jeden, ogólnopolski numer – 22 574 71 73 – do składania planów lotu i aktualizacji do nich. Celem rozwiązania jest skrócenie czasu oczekiwania na połączenie oraz umożliwienie łatwego kontaktu BOZ. Wprowadzono też jeden numer faxu – 22 574 71 88 – na które wysyłane są formularze zgłaszanego planu lotu. (link)

Pod koniec kwietnia poruszyliśmy sprawę separacji międzykanałowej 8,33 kHz dla GA. Wielkimi krokami zbliża się 31 grudnia 2017 r., kiedy to wszystkie radiostacje VHF (pokładowe i naziemne) muszą posiadać możliwość pracy z separacją międzykanałową 8,33 kHz. Poinformowaliśmy, iż Eurocontrol zobowiązała poszczególne państwa do ustanowienia funkcji krajowego koordynatora –  „STATE 8,33 kHZ NATIONAL COORDINATORS” do kontaktu ze środowiskiem GA w danym kraju. (link)

MAJ

Na początku maja przekazaliśmy informację, że niedługo wielu właścicieli statków powietrznych w USA będzie mogło instalować na pokładach swoich konstrukcji urządzenia awioniczne nieposiadające certyfikatu TSO (Technical Standard Order). Zmiana okrzyknięta przez Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego (EAA) oraz Federalną Administrację Lotnictwa USA (FAA) jako "przełomowa", ma pozwolić pilotom na unowocześnienie swoich kokpitów bez wydawania majątku. (link)

Pisaliśmy o tegorocznych targach AERO Friedrichshafen, które odwiedziło ponad 30 tys. gości, którym zaprezentowało się 606 wystawców. Kilku z nich pokazało elektryzujące nowości… i to dosłownie! Chodzi m.in. o firmy Extra, Magnus, Pipistrel czy Yuneec, które we współpracy z Siemensem przedstawiły swoje najnowsze produkty. I to właśnie samoloty o napędzie elektrycznym były na targach AERO tematem numer jeden. (link)
 

Chcieliśmy zainteresować czytelników możliwością budowy zaawansowanego symulatora lotu w domu, szczególnie tych, którzy z różnych względów nie mogą (lub nie chcą) zasiąść za sterami prawdziwych samolotów. Jest to idealne rozwiązanie umożliwiające wirtualne rozwijanie lotniczego doświadczenia oraz realizowanie podniebnej pasji. Co najważniejsze, można się nią cieszyć w każdym momencie i w praktycznie w dowolnym miejscu. Przedstawiliśmy poradnik (ogólny), opracowany na podstawie doświadczeń jednego z naszych czytelników – Szymona Boniakowskiego, który w swoim mieszkaniu na warszawskim Bemowie, stworzył bardzo zbliżony do realnego symulator kokpitu B738 NG. (link)
 

26 maja przekazaliśmy dobrą wiadomość firmy Continental, która ogłosiła na targach AERO Friedrichshafen, że okres użytkowania silników CD-100 Diesel został wydłużony do 2100 godzin. Wydłużenie dotyczy wszystkich silników CD-135 i CD-155 produkowanych przez tę firmę od 1 grudnia 2015 roku. Silniki z rodziny CD-100 są szeroko wykorzystywane w wielu konstrukcjach, m.in. Cessna 172 JTA Skyhawk, Diamond DA40 i DA42, Mooney M10, czy Piper Archer DX. Wcześniej TBR (Time Before Replacement) silników CD-155 wynosił 1200 godzin a silników CD-135 1500 godzin. (link)

CZERWIEC

Na początku czerwca opublikowaliśmy nakręcony z powietrza (i nie tylko) przez Krzysztofa Niewiadomskiego, a następnie zmontowany krótki film zatytułowany „Szyk”. Ten bardzo atrakcyjnie zrealizowany obraz przybliża wspólny lot czterech bardzo zasłużonych dla lotnictwa samolotów, którymi są: Tiger Moth (znaki rejestracyjne SP-YAA), DHC-1 Chipmunk (SP-YAC), Taylorcraft Auster Mk IV (SP-YHU) oraz Boeing Stearman (SP-YWW). Co istotne, wszystkie one są oryginalnymi konstrukcjami i mają za sobą bardzo długą historię. (link)

W czerwcu Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa opublikowało statystyki dotyczące liczby zdarzeń lotniczych zgłoszonych Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych w okresie od 1 stycznia do 15 maja w latach 2012-2016 oraz liczby zdarzeń badanych lub nadzorowanych przez PKBWL w tym samym przedziale czasowym. Od powołania PKBWL 17 listopada 2002 r. do 15 maja 2016 r. do Komisji zgłoszono 16522  zdarzenia lotnicze, w tym 1324  wypadki, 225  poważnych incydentów i 8719 incydentów. (link)

Adam Czeladzki – V-ce mistrz  Europy i V-ce mistrz Polski w klasie otwartej (2015), Ambasador Projektu Avalon EXTREME, jako pierwszy w Polsce uzyskał kwalifikacje niepełnosprawnego instruktora szybowcowego. Loty szkoleniowe wykonywane były na szybowcu Duo Discus – szybowcu przystosowanym dla osób niepełnosprawnych, w pełni sterowanym ręcznie, korkociągi – na Puchaczu. Egzamin odbył się w Babicach z Joanną Biedermann. Adam Czeladzki udowodnił, że bariery nie istnieją! (link)

18 czerwca) w hiszpańskim Bornos dobiegła końca rywalizacja w II Slalomowych Mistrzostw Europy. Polacy zostali Mistrzami Europy w slalomach motoparalotniowych. Polska reprezentacja w sumie zdobyła na tych mistrzostwach pięć medali: 1 brązowy Bartka Nowickiego w klasie PF1, 3 srebrne - sztafeta w składzie Bartosz Nowicki, Wojciech Bógdał, Piotr Ficek, Krzysztof Romicki i dwa medale indywidualne Wojtka Bógdała w klasach PF1 i PL1. Polska reprezentacja obroniła też tytuł Drużynowych Motoparalotniowych Slalomowych Mistrzów Europy, wyprzedzając pilotów francuskich i hiszpańskich. (link)

(fot. Facebook Paramotor Team Poland/Official Fanpage)

W czerwcu Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli działalności linii Eurolot wykonywanej przez Ministra Skarbu Państwa. Dokument szczegółowo przybliża jej funkcjonowanie na przestrzeni lat. Z ustaleń kontroli NIK wynika, że Minister Skarbu Państwa dysponując bieżącymi informacjami o systematycznie pogarszającej się sytuacji finansowej Eurolotu, podejmował działania naprawcze, jednak nie przyniosły one oczekiwanych efektów. Skutecznie procesu naprawczego nie przeprowadził także Zarząd Spółki. (link)

23 czerwca, podczas ogólnokrajowego referendum, obywatele Wielkiej Brytanii zdecydowali o wyjściu z Unii Europejskiej. Jest to wydarzenie bez precedensu, które z pewnością w olbrzymim i wciąż nieznanym stopniu, wpłynie na całą światową gospodarkę, w tym lotnictwo. Zastanawialiśmy się jak czerwcowa decyzja Brytyjczyków może naszą zmienić lotniczą rzeczywistość. (link)

LIPIEC

7 lipca poinformowaliśmy o ukazaniu się projektu ustawy prawo lotnicze. Zgodnie z projektem, przewodniczącego komisji będzie powoływał minister na okres 4 lat. Podobnie członków Komisji, będzie powoływał minister na okres 4 lat po zaciągnięciu opinii u przewodniczącego. (link)

Prezes Rady Ministrów Beata Szydło, na wniosek Ministra Infrastruktury i Budownictwa, powierzyła z dniem 12 lipca 2016 r. kierowanie Urzędem Lotnictwa Cywilnego Piotrowi Samsonowi. Jednocześnie z funkcji prezesa ULC odwołany został Piotr Ołowski. (link)

14 lipca opublikowaliśmy dane za pierwsze półrocze tego roku, według których było ponad 7000 więcej obsłużonych przez FIS operacji lotnictwa ogólnego w porównaniu z pierwszymi sześcioma miesiącami 2015 r. To wzrost o blisko ponad 8%. (link)

15 lipca, w Narwi (woj. Podlaskie), miała miejsce uroczystość otwarcia nowego lądowiska. Jest to obiekt przystosowany do przyjmowania statków powietrznych segmentu general aviation i obejmuje on lądowisko śmigłowcowe oraz utwardzony pas startowy o długości prawie 1000 metrów. Lądowisko jest przystosowane do wykonywania startów i lądowań w warunkach atmosferycznych VFR zarówno w dzień, jak i w nocy. (link)

Lądowisko Narew (fot. pronar.pl)

1 sierpnia poinformowaliśmy o zdobyciu przez Polaków trzech medali podczas 19. Mistrzostw Świata w Akrobacji Szybowcowej i 7. Mistrzostwa Świata w Akrobacji Szybowcowej w klasie Advanced, rozgrywanych od 20 do 30 lipca 2016 r. na Węgrzech. W klasie Advanced brązowy medal zdobył Mirosław Wrześniewski. W klasyfikacji drużynowej Polska ukończyła 7. Mistrzostwa Świata w Akrobacji Szybowcowej w klasie Advanced na II miejscu. W klasie Unlimited Jerzy Makula wylądował na trzecim miejscu na podium i został drugim Wicemistrzem Świata 19. Mistrzostw Świata w Akrobacji Szybowcowej. (link)

SIERPIEŃ

Przekazaliśmy informację o wspólnych treningach dwóch znakomitych pilotów tworzących nową formację Xtreme Sky Force. Treningi w dniach 18-19 lipca 2016 r. na lotnisku 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim. Grupę tworzy Artur Kielak w swoim akrobacyjnym XtremeAir Sbach300 (XA-41) oraz ppłk Piotr "Kuman" Iwaszko pilotujący Mig-a 29. (link)

26 sierpnia przekazaliśmy dobrą wiadomość dla polskiego środowiska szybowcowego. Jerzy Kolasiński z Gliding Team Klinika Kolasiński poinformował, że będzie reaktywowana produkcja szybowca klasy 15m Diana 2 oraz o finalizowaniu przez Bielską firmę Avionic sprawy przejęcia praw do tej konstrukcji. (link)

Młodzi polscy juniorzy odnieśli ogromny sukces na Mistrzostwach Świata Modeli Swobodnie Latających Juniorów, które odbywały się w mieście Prilep w Macedonii trwały w dniach 1-7 sierpnia 2016 r. W klasyfikacji indywidualnej złoty medal zdobył Daniel Bogomaz w kategorii F1P. Drugi medal indywidualny, brązowy należy do Dawida Lipskiego – w kategorii F1B. Oprócz tego polska ekipa zdobyła także dwa krążki drużynowe – złoty w kategorii F1A (szybowce) i brązowy w kategorii F1B (gumówki). (link)

W dniach 22-30 sierpnia br. na Ukrainie zostały rozegrane Mistrzostwa Świata FAI Modeli Kosmicznych dla Seniorów i Juniorów. Polscy modelarze kosmiczni zdobyli łącznie 16 medali:
• Seniorzy: Leszek Małmyga – srebrny medal, Krzysztof Przybytek – brązowy medal, drużynowo – złoty medal (S4A – modele rakietoplanów swobodnie latających); Wojciech Bobrowski – srebrny medal, drużynowo – srebrny medal (S5C – wysokościowe makiety rakiet); drużynowo – medal brązowy (S7 – makiety rakiet);
• Juniorzy: drużynowo – brązowy medal (S1A – modele rakiet wysokościowych); Mistrzem Świata został Polak – Maciej Łukaszewski, drużynowo – złoty medal (S4A – modele rakietoplanów swobodnie latających); drużynowo – brązowy medal (S6A – modele rakiet czasowych z taśmą hamującą); Michał Bobrowski zdobył tytuł Wicemistrza Świata, drużynowo – srebrny medal (S5B – wysokościowe makiety rakiet); Mistrzem Świata został Wojciech Koszelski, Przemysław Żurawski – srebrny medal, drużynowo – złoty medal (S7 – makiety rakiet); Dawid Barc – brązowy medal (S8D – modele rakietoplanów zdalnie sterowanych). (link)

27 sierpnia w Wielkiej Brytanii zakończyły się 15. Mikrolotowe Mistrzostwa Świata. Polscy piloci zdobyli pięć medali: dwa srebrne i trzy brązowe. Indywidualnie: w klasie GL2 (wiatrakowce) – Alojzy Dernbach i Sylwia Kędzierska – srebro, a Marcin Majsterek i Agnieszka Jurkiewicz – brązowy medal; w klasie WL1 (motolotnie 1-miejscowe) – Henryk Orwat – brązowy medal; w klasie WL2 (motolotnie 2-miejscowe) – Przemysław Jurkiewicz i Dominika Jurkiewicz – brązowy medal. Drużynowo Mikrolotowa Kadra Narodowa zdobyła srebrny medal. (link)

Ogromnym sukcesem reprezentacji Polski zakończyły się 14. Paralotniowe Mistrzostwa Europy w Kruševo w Macedonii, które rozgrywane były w dniach 7 do 20 sierpnia. W zawodach wystartowało 150 zawodników reprezentujących 30 krajów. Klaudia Bułgakow w wielkim stylu wywalczyła trzecie miejsce w klasyfikacji kobiecej. (link)

Klaudia Bułgakow z medalem z 14. Paralotniowych Mistrzostw Europy (fot. aeroklub-polski.pl)

WRZESIEŃ

Na początku września pisaliśmy o Worldview – narzędziu udostępnionym przez Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej USA (NASA) w ramach programu EOSDIS (Earth Observing System Data and Information System), które zapewnia możliwość interaktywnego przeglądania globalnych, w pełnej rozdzielczości zdjęć satelitarnych, a następnie pobierania danych bazowych. Worldview wykorzystuje Global Imagery Browse Services (GIBS), dzięki któremu można szybko pobierać obrazy do interaktywnego przeglądania. (link)

Opublikowaliśmy informację, że z dniem 2 września 2016 roku uchylony został przepis Art. 32 ust. 5 Prawo energetyczne, mówiący, że uzyskania koncesji, o której mowa w ust. 1 pkt 4, nie wymaga wykonywania działalności gospodarczej w zakresie obrotu benzyną lotniczą oznaczoną symbolem PKWiU 23.20.11-40 oraz objętą kodem CN 2710 11 31, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 1 000 000 euro.  W winiku czego wstrzymano sprzedaż paliwa AVGAS 100LL na 12 lotniskach: Częstochowa (EPRU), Gryźliny (EPGR), Katowice-Muchowiec (EPKM), Kielce (EPKA), Kraków-Pobiednik Wielki (EPKP), Nowy Targ (EPNT), Olsztyn-Dajtki (EPOD), Ostrów Mazowiecka-Grądy (EPGY), Piła (EPPI), Piotrków Trybunalski (EPPT), Radom (EPRP), Mirosławice (EPMR). (link)

23 września opublikowaliśmy wstępne ustalenia dot. awaryjnego lądowania samolotu B773 linii Emirates (lot EK 521), który 3 sierpnia br. zapalił się podczas awaryjnego lądowania na lotnisku w Dubaju, po dokonaniu przyziemienia próbował ponownie wystartować. Wypadek okazał się najpoważniejszym jaki przydarzył się liniom lotniczym Emirates w przeciągu ponad trzydziestoletniej działalności. Według wstępnego raportu opublikowanego, samolot ostatecznie uderzył o ziemię chwilę po decyzji o przejściu na drugi krąg. Raport nie przypisuje nikomu winy, jak i nie próbuje szczegółowo określać, dlaczego nie udało się pomyślnie przejść na drugi krąg. Jakkolwiek w raporcie wyraźnie zasugerowano, że kapitan samolotu (posiadający doświadczenie w postaci blisko 7,500 godzin nalotu z czego ponad 5,100 na samolotach B777), podczas rozpoczęcia procedury go around przestawił przepustnice na pozycję pełna moc dopiero dwanaście sekund po oderwaniu się samolotu, a zaledwie trzy sekundy przed tym jak uderzył on w ziemię. (link)

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej poinformowała 23 września o rozpoczęciu testów DroneRadar, systemu dzięki któremu, bez znajomości zawiłych przepisów ruchu lotniczego, operatorzy bezzałogowców mogą stać się świadomymi użytkownikami przestrzeni powietrznej. Aplikacja, ma również zapewnić widoczność lotów dronów dla Informatorów FIS i kontrolerów ruchu lotniczego oraz pozostałych użytkowników przestrzeni powietrznej. (link)

Singapore Airlines zdecydowało się na nieprzedłużenie leasingu swoich pierwszych samolotów Airbus A380 po zaledwie 10 latach ich użytkowania. W świecie lotniczym decyzja ta wywołała gorącą dyskusję odnośnie przyszłości tego największego samolotu pasażerskiego. Rezygnacja z A380 przez singapurskiego przewoźnika była zaskakującą decyzją.  (link)
 
21 września dobiegła końca 60. edycja długodystansowych zawodów balonów gazowych o Puchar Gordona Bennetta. Zdobywcą tegorocznego Pucharu została szwajcarska załoga SUI-1 w składzie Kurt Frieden i Pascal Witpräechtiger. Drugie miejsce zajęła szwajcarska załoga SUI-2 w składzie Nicolas Tieche i Laurent Sciboz. Na trzecim miejscu ulasowała się hiszpańska załoga ESP-1 w składzie Anulfo Gonzalez i Angel Aguirre. Polacy zajęli następujące miejsca:
• 6 miejsce – POL-2 – Mateusz Rękas i Jacek Bogdański – dystans 811,16 km
• 9 miejsce – POL-1 – Krzysztof Zapart i Bazyli Dawidziuk – dystans 748,74 km (link)

23 września powołano płk pil.  Andrzeja Lewandowskiego na stanowisko Przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, który wcześniej, przez kilka lat, pracował w wojskowym odpowiedniku tej instytucji. Andrzej Lewandowski zastąpił na tym stanowisku Macieja Laska. (link)

PAŹDZIERNIK

7 października Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) podjęła decyzję o wycofaniu tymczasowego zawieszenia użytkowania śmigłowców Super Puma EC225 LP oraz AS332 L2 produkowanych przez Airbus Helicopters. O zawieszeniu śmigłowców zdecydowano 2 czerwca br. w następstwie katastrofy helikoptera EC225 LP mającej miejsce w Norwegii 29 kwietnia br. W wypadku tym zginęło 13 osób. Śmigłowiec EC225 LP rozbił się w pobliżu Bergen podczas powrotu z platformy morskiej Statoil. (link)

28 października poinformowaliśmy o kolejnej próbie zniszczenia działalności lotniczej na warszawskim lotnisku Babice, tym razem poprzez naciski na partię rządzącą celem wprowadzenia zmian w ustawie Prawo Lotnicze. Stowarzyszenie „Ciche niebo nad Warszawa” wystosowało do Sejmu petycję odnośnie przyjęcia zmian w Ustawie Prawo Lotnicze i m.in. wyeliminowania cywilnego ruchu z lotniska Warszawa Babice. Wprowadzanie proponowanych zmian spowodowałoby potrzebę ograniczenia bądź całkowitego zaprzestania działalności dziesiątków podmiotów lotniczych prowadzących działalność na tym obiekcie. (link)

16 października podczas finałowego przystanku sezonu w Las Vegas, Matthias Dolderer zdobył dla Niemiec pierwszy tytuł Mistrza Świata Red Bull Air Race 2016. Finałowe wyścigi klasy Master i Challenger zostały odwołane z powodu silnego wiatru, dlatego Łukasz Czepiela stracił szansę na dodatkowe punkty i zakończył rywalizację w klasie Challenger na 4. pozycji. Jednym z wielu wyjątkowych momentów, które miały miejsce podczas niezwykłego dnia wyścigów, było uhonorowanie końca kariery Nigela Lamba i ciepłe pożegnanie go przez wszystkich pilotów klasy Master. Brytyjski mistrz świata z 2014 roku przechodzi na wyścigową emeryturę, a jego ostatni sezon był naprawdę imponujący – ustanowił nowy rekord toru i zaliczył dwa miejsca na podium. (link)

Grupa JetStream z Akademickiego Klubu Lotniczego Politechniki Wrocławskiej, biorąca udział w zawodach UAV Medical Express 2016, które odbywały się w dniach 27-30.09.2016 r. w Australii, zdobyła w sumie 47,75 punktów, co dało im trzecie miejsce w zawodach. Grupa JetStream może też pochwalić się najlepszym raportem technicznym swoich konstrukcji spośród wszystkich startujących zespołów i drugim miejscem za prezentację systemu bezzałogowego. (link)

Grupa JetStream na UAV Medical Express 2016 w Australii

PAŻP modernizuje polską przestrzeń powietrzną i wydała w październiku szereg konsultacji, w tym odnośnie:
• wprowadzenia stref czasowo rezerwowanych (TRA) na loty bezzałogowych statków powietrznych wykonywanych w warunkach BVLOS,
• zmiany granic poziomych stref TRA 100-130,
• zmiany granic pionowych strefy TRA 63 na potrzeby szybowcowych lotów chmurowych,
• wprowadzenia strefy TRA dla Aeroklubu Ziemi Jarosławskiej,
• zmiany granic poziomych strefy ATZ Kętrzyn (EPKE) oraz granic poziomych strefy TRA 62,
• wprowadzenia trasy MRT dla lotniska Łęczyca (EPLY). (link)

W październiku przekazaliśmy informację o pozytywnym przejściu przez Aeroklub Krakowski audytu certyfikacyjnego lotniska przeprowadzonego przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Aeroklub Krakowski jako jeden z pierwszych w Polsce zmienił status lotniska Pobiednik Wielki k. Krakowa (EPKP) z użytku wyłącznego na lotnisko publiczne o ograniczonej certyfikacji. (link)

Poinformowaliśmy o pracach polskich kontrolerów ruchu lotniczego nad rozwiązaniem, które pozwoli im określać pozycję samolotu w czterech wymiarach – szerokości i długości geograficznej, wysokości oraz w czasie. Dzięki temu Polska Agencja Żeglugi Powietrznej będzie efektywniej zarządzała ruchem lotniczym. (link)

30 października pisaliśmy o jednym z najważniejszych wydarzeń polskiego świata lotniczego w 2016 roku. 29 października w hotelu Olimpic w Ustroniu córki Bogumiła Bersia, konstruktora słynnego szybowca „Diana”, przekazały prawa do projektu tego szybowca firmie Avionic z Górek Wielkich (powiat cieszyński). Bogumił Bereś skonstruował Dianę w Szybowcowych Zakładach Doświadczalnych w Bielsku-Białej. (link)

Szybowiec Diana 2

LISTOPAD

12 listopada poinformowaliśmy o historycznym oblocie samolotu Fieseler Fi 156 Storch w Krośnie. który w 1946 roku brał udział w akcji ratunkowej na lodowcu Gauli. Oblot odbył się po naprawie samolotu i przywróceniu go do stanu lotnego, przy zachowaniu jego oryginalnego wyglądu, przez Lotnicze Zakłady Produkcyjno-Naprawcze "Aero-Kros". (link)

W połowie listopada ustalono, że Piknik Szybowcowy w Lesznie był ostatnią imprezą lotnicza pod tą nazwą. Od 2017 roku Piknik zastąpi SoundAir Festival Leszno. Zmieni się także nieco formuła imprezy, którą wstępnie zaplanowano na 9-11 czerwca 2017 r. (link)

W tym miesiącu obchodziliśmy jubileusz 10-lecia służby samolotów F-16 w Siłach Powietrznych RP. 8 listopada 2006 r. samoloty F-16 pilotowane przez płk Michaela Meyera, płk Rickego Yodera oraz płk pil. Rościsława Stepaniuka, wleciały w polską przestrzeń powietrzną. Na granicy powitały je dwa polskie samoloty MiG-29. Uroczyste powitanie pierwszych samolotów  F-16 oraz nadanie im polskiej nazwy – Jastrząb – nastąpiło 9 listopada 2006 roku na lotnisku w poznańskich Krzesinach. (link)

Pierwsze F-16 w Krzesinach (fot. Piotr Łysakowski)

10 listopada swoją misję w PKBWL zakończyli M.Cichoń, D.Frątczak, B.Fydrych, J.Kędzierski, T.Kuchciński, P.Lipiec, E.Łojek, T.Makowski i R.Ochwat. Poinformowaliśmy o aktualnym składzie Komisji, która obejmuje Przewodniczącego Andrzeja Lewandowskiego, jego zastępców Zbigniewa Drozdowskiego oraz Andrzeja Pussaka, Sekretarza Piotra Richtera oraz członków specjalistów Jacka Bogatko (szybowce i samoloty - wyszkolenie i eksploatacja lotnicza), a także Ryszarda Rutkowskiego (samoloty i szybowce, wyszkolenie i eksploatacja). (link)

14 listopada, w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej szef Inspektoratu Uzbrojenia gen. bryg. dr Adam Duda oraz Jeffrey Crosby, odpowiedzialny za kontrakty rządowe w firmie Gulfstream Aerospace Corporation, w obecności sekretarza stanu w MON Bartosza Kownackiego, podpisali umowę na dostawę "małych" samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie (VIP). Przedmiotem umowy jest dostawa dwóch samolotów typu Gulfstream G550 wraz z pakietem szkoleniowym (dla personelu latającego i technicznego), logistycznym, wsparciem w eksploatacji oraz dokumentacją techniczną – do 15 sierpnia 2017 roku. (link)

14 listopada z włoskiego Venegono do Polski, do 41 Bazy Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie, przyleciały pierwsze dwa z ośmiu zamówionych przez wojsko samolotów szkoleniowych M-346. Zgodnie z warunkami kontraktu przyprowadzili je włoscy piloci. Mastery to jedne z najnowocześniejszych samolotów szkoleniowych na świecie, dzięki którym Polska będzie mogła samodzielnie szkolić pilotów F-16. (link)

(fot. 41blotsz.wp.mil.pl)

9 listopada br. RDOŚ wydała pozytywną decyzję środowiskową dla budowy utwardzanego pasa startowego na lotnisku w Krywlanach. Inwestycja będzie polegała na utwardzeniu pasa startowego o długości 1300 metrów i jego modernizacji tak, by spełniał wymagania techniczno-eksploatacyjne odpowiednie dla lotniska użytku publicznego o ograniczonej certyfikacji.  (link)

W dniach 23-24 listopada, w hotelu Hilton w Warszawie, odbyła się największa w Polsce, międzynarodowa konferencja dotycząca bezzałogowych statków powietrznych. Celem konferencji było wypracowanie Deklaracji Warszawskiej, czyli zbioru norm oraz rekomendacji dotyczących szybkiego rozwoju branży bezzałogowej bez narażania na materializację ryzyk związanych z ruchem bezzałogowców w przestrzeni powietrznej, na terenie Unii Europejskiej. (link)

24 listopada wpisał się złotymi literami w historię naszego przemysłu lotniczego. Po wielu latach zastoju w naszym przemyśle lotniczym, wzniósł się w powietrze kolejny prototyp polskiego szybowca zawodniczego – GP 14 VELO. Zbudowany w krośnieńskiej firmie PESZKE szybowiec najpierw na holu za samolotem, a potem z wykorzystaniem własnego napędu. (link)

GP 14 VELO w locie (fot. sebastiankawa.pl)

18 listopada, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, przedłożyło projekt rozporządzenia w sprawie kierującego lotami. Rozporządzenie określa okoliczności i sposób wyznaczania kierującego lotami, wymagania, które musi spełniać kierujący lotami oraz jego uprawnienia i obowiązki, a także zakres dokumentacji i środki techniczne do zapewnienia kierowania lotami. (link)

28 listopada, w pobliżu Meddelin w Kolumbii, rozbił się RJ-85 należący do linii Lamia Bolivia. Przyczyna tragedii był brak paliwa w samolocie. Samolot wykonywał rejs z Santa Cruz w Boliwii z 72 pasażerami i 7 członkami załogi. Przeżyło sześć osób, w tym trzej zawodnicy pierwszoligowej drużyny piłkarskiej z Brazylii, którzy lecieli do Kolumbii na finał rozgrywek Copa Sudamericana. Helio Neto, jeden z trzech piłkarzy brazylijskiego klubu Chapecoense ocalonych z katastrofy samolotu w Kolumbii, szybko wraca do zdrowia i wróci jeszcze do futbolu. (link)

Miejsce katastrofy samolotu RJ-85 Lamia Bolivia

PAŻP modernizuje polską przestrzeń powietrzną i wydała w listopadzie szereg konsultacji, w tym odnośnie:
• wprowadzenia strefy tymczasowo rezerwowanej w okolicach Zielonej Góry,
• przestrzeni powietrznej w rejonie lotniska Olsztyn-Mazury,
• wprowadzenia strefy tymczasowo rezerwowanej w okolicach Stalowej Woli,
• projektu modyfikacji granic poziomych CTR EPKK i EPKT,
• projektu zmian strefy TRA 03 na potrzeby szybowcowych lotów chmurowych (wersji poprawionej),
• projektu reorganizacji struktur przestrzeni powietrznej w rejonie lotniska Lublin,
• projektu korekty granic poziomych TMA Warszawa w związku z optymalizacją dolotów do lotniska Warszawa/Modlin,
• projektu wprowadzenia strefy tymczasowo wydzielonej w okolicach Białej Podlaskiej, Dęblina, Lublina oraz Siedlec dla zabezpieczenia lotów wojskowych na wysokim pułapie.

GRUDZIEŃ

5 grudnia Sacha Dench jako pierwsza kobieta przeleciała na motoparalotni nad kanałem La Manche. ok. 11 rano, Sacha wystartowała z francuskiego wybrzeża niedaleko Calais. W czasie lotu towarzyszyły jej trzy inne paralotnie, a na wszelki wypadek, na Kanale asystowała specjalna łódź. Sacha pokonała najwęższą część Kanału od Wissant, niedaleko Calais do Dover. Rzeczywista odległość pomiędzy tymi dwoma punktami wyniosła ok. 30 km, które to kobieta pokonała w 40 min. Był to ostatni etap trzymiesięcznej podróży Sacha Dench, która podążała szlakiem łabędzi czarnodziobych. Leciała z północnych krańców syberyjskiej tundry do Slimbridge na zachodnim wybrzeżu Anglii. (link)

Sacha Dench po pokonaniu kanału La Manche (fot. flightoftheswans.org)

Na początku grudnia podpisana została historyczna umowa dot. lądowiska w Obornikach. Prezes Obornickiego Stowarzyszenia Lotniczego Zdzisław Kowalczuk podpisał umowę z Burmistrzem Obornik na dzierżawę terenu obornickiego lądowiska. Na mocy dokumentu motolotniarze zarządzać będą całym terenem lądowiska aż do 2036 roku. (link)

7 grudnia samolot pakistańskich linii Pakistan International Airlines ATR-42-500 w czasie lotu do Islamabadu z miasta Chitral na północy kraju. Na pokładzie znajdowało się 42 pasażerów i 5 członków załogi. (link)

W grudniu firma Allstar PZL Glider z Bielska Białej poinformowała o możliwości przejścia na uproszczony system obsług wszystkich szybowców SZD‑51-1 Junior oraz wydłużenia resursu technicznego egzemplarzy, które osiągnęły 6.000 godzin – aż do 12.000 godzin lotu. Poinformowała również o wydaniu przez EASA zaktualizowanego Certyfikatu Typu dla szybowca SZD‑51-1 Junior. (link)

14 grudnia Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, która zmienia zasady powoływania prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i jego zastępców oraz kryteria ubiegania się o te stanowiska. (link)

14 grudnia podczas ćwiczeń rozbił się amerykański samolot wielozadaniowy MV-22 Osprey. Katastrofa miała miejsce u wybrzeży japońskiej wyspy Okinawy. Na pokładzie znajdowało się pięciu członków załogi, wszyscy zostali uratowani. (link)

18 grudnia miała miejsce katastrofa wojskowego samolotu transportowego C-130 Hercules, który rozbił się trudno dostępnym, górzystym rejonie indonezyjskiej prowincji Papua. W katastrifie zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie – 3 pilotów i 10 pasażerów. (link)

22 grudnia Prezes Rady Ministrów Beata Szydło powołała Piotra Samsona na stanowisko Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. (link)


22 grudnia, na wniosek Ministra Infrastruktury i Budownictwa Andrzeja Adamczyka, Prezes Rady Ministrów Beata Szydło powołała Janusza Niedzielę na stanowisko prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. (link)


25 grudnia, po starcie z Soczi doszło do katastrofy Tu-154 rosyjskiego ministerstwa obrony, który spadł do Morza Czarnego. Na pokładzie znajdowało sie 91 osób: 83 pasażerów i 8 członków załogi, w tym muzycy Chóru Aleksandrowa. Samolot leciał do Syrii. (link)


PAŻP modernizuje polską przestrzeń powietrzną i wydała w grudniu konsultację dot. projektu modyfikacji granic TMA Rzeszów. (link)

I tak oto dobiegł końca 2016 rok. Dla lotnictwa ogólnego był to rok bez wątpienia zwyżkowy, co nas cieszy najbardziej. Rozpoczęło się "ssanie" pilotów do lotnictwa komunikacyjnego, choć warunki formalne pracy często pozostawiają wiele do życzenia. Czy był to rok, bezpieczeniejszy? Wydaje się że tak, choć to potwierdzą dopiero statystyki PKBWL. 

Na pewno w naszym subiektywnym podsumowaniu, pominęliśmy wiele istotnych faktów. Jeśli chcecie o nich przypomnieć czytelnikom portalu, prosimy o dopisanie ich w komentarzach pod artykułem.

Życząc w Nowym 2017 Roku, spełnienia marzeń i samych sukcesów, pozdrawiamy Was noworocznie.

Redakcja