Publikacja rozporządzenia ws. klasyfikacji statków powietrznych (tzw. OPT-OUT) – aktualizacja

Urząd Lotnictwa Cywilnego opublikował na stronie Rejestru Cywilnych Statków powietrznych (LINK) aktualizację informacji dotyczących możliwości dokonania rezerwacji znaków i wpisu ultralekkiego statku powietrznego do ewidencji statków powietrznych, w tym przeprowadzenia procesu uznania certyfikatu typu importowanego statku powietrznego i wymaganych w tym procesie dokumentów.

UWAGA! Dotyczy możliwości dokonania rezerwacji znaków i wpisu ultralekkiego statku powietrznego do ewidencji statków powietrznych.

Zgodnie z informacją umieszczoną na stronie Urzędu dotyczącą opublikowania i wejścia w życie znowelizowanych przepisów w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (LINK):

Załogowy statek powietrzny o MTOM>300kg, który na mocy przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 sierpnia 2022 r. w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (D. U. poz. 1939) podlega wpisowi do ewidencji statków powietrznych prowadzonej przez Prezesa Urzędu, aby mógł zostać wpisany do tej ewidencji w kategorii K4, musi być objęty wydanym zatwierdzeniem typu, który jest wpisany na listę typów zatwierdzonych, którą prowadzi Prezes Urzędu.

W przypadku importowanych statków powietrznych posiadających wydane w państwie projektu zatwierdzenie typu, właściwym podmiotem do uznania takiego zatwierdzenia jest Prezes Urzędu, który prowadzi taki proces uznania na wniosek posiadacza zatwierdzenia złożony do Prezesa Urzędu za pośrednictwem właściwego organu państwa projektu i w uzgodnieniu z tym organem.

Przeprowadzenie procesu uznania certyfikatu typu importowanego statku powietrznego albo wydania przez Prezesa certyfikatu typu ultralekkiego statku powietrznego (zatwierdzenia typu, o którym mowa w przepisach rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków (D.U. z 2019 r., poz. 1497)) wymaga przede wszystkim udostępnienia Prezesowi Urzędu:

certyfikatu typu, albo świadectwa spełnienia wymagań technicznych wydanego przez podmiot zatwierdzający w przypadku wyrobów produkowanych w Polsce, dla których nie został wydany inny certyfikat typu, wraz z arkuszem danych technicznych,
dokumentów wykazujących zgodność projektu statku powietrznego ze szczegółowymi specyfikacjami technicznymi oraz stosownymi wymogami ochrony środowiska, które mają zastosowanie do tego statku powietrznego i które obowiązują w dniu przedłożenia Prezesowi ŚSWT, w przypadku wyrobów produkowanych w Polsce, dla których podmiot posiadający prawo do projektu typu występuje o wydanie przez Prezesa Urzędu certyfikatu typu,
mających zastosowanie wymagań technicznych,
zatwierdzonych warunków specjalnych, zwolnień od wymagań, zapewnienia równoważnego poziomu bezpieczeństwa (Equivalent Level of Safety), jeśli istnieją
wykazu rysunków i specyfikacji, niezbędnych dla zdefiniowania układu i cech konstrukcyjnych wyrobu (Master Drawing List),
instrukcji użytkowania w locie,
instrukcji ciągłej zdatności do lotu (instrukcja obsługi technicznej, instrukcja naprawy),
katalogu części zamiennych,
indeksu publikacji serwisowych z uwzględnieniem aktualnych instrukcji obsługi i biuletynów serwisowych,
zestawu odpowiednich biuletynów serwisowych,
zestawu wydanych dyrektywy zdatności do lotu,

wydanych w języku polskim albo angielskim w przypadku statków importowanych. W związku z tym w przypadku statku powietrznego, który nie jest objęty certyfikatem typu wydanym albo uznanym przez Prezesa Urzędu i który nie jest wpisany na LTZ, podmiot wnioskujący o rezerwację znaków albo o wpis statku powietrznego do ewidencji jest obowiązany wystąpić do producenta (bezpośrednio albo poprzez dystrybutora statku powietrznego) o uzyskanie przez niego certyfikatu typu i jego uznania w przypadku statku powietrznego pochodzącego z importu.

Rezerwacja znaków i wpis statku powietrznego do ewidencji będzie możliwa po wpisaniu typu statku powietrznego na LTZ.

Wejście w życie rozporządzenia ws. klasyfikacji statków powietrznych (tzw. OPT-OUT)

29 września 2022 r. weszły w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 sierpnia 2022 r. w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (Dz. U. poz. 1939) oraz z dnia 27 września 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (Dz. U. poz. 2012). Wejście w życie tych przepisów zwalnia ze stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 projektowanie, produkcję, obsługę techniczną i eksploatację następujących kategorii statków powietrznych (tzw. OPT-OUT z art. 2 ust. 8 ww. rozporządzenia):

a) samoloty, inne niż samoloty bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia, mierzalną prędkość przeciągnięcia lub prędkość minimalną w locie ustalonym w konfiguracji do lądowania nieprzekraczającą 45 węzłów prędkości cechowanej i maksymalną masę startową (MTOM) nie większą niż 600 kg w przypadku samolotu nieprzeznaczonego do lądowania na wodzie lub 650 kg w przypadku samolotu przeznaczonego do lądowania na wodzie;
b) śmigłowce, inne niż śmigłowce bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia i MTOM nie większą niż 600 kg w przypadku śmigłowca nieprzeznaczonego do lądowania na wodzie lub 650 kg w przypadku śmigłowca przeznaczonego do lądowania na wodzie;
c) szybowce, inne niż szybowce bezzałogowe, oraz motoszybowce, inne niż motoszybowce bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia i MTOM nie większą niż 600 kg.

Istotą zwolnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 8 ww. rozporządzenia, jest to, aby producenci tych statków powietrznych mogli prowadzić ich certyfikację i produkcję zgodnie z przepisami krajowymi wydanymi na podstawie art. 33 ust. 2 i 4 ustawy - Prawo lotnicze, a nie unijnymi, jak ma to miejsce obecnie. Dzięki temu uwzględnione zostaną postulaty wdrożenia takich rozwiązań wyrażane przez środowisko lotnicze.

Jeżeli organizacja prowadząca działalność związaną z projektowaniem i produkcją statków powietrznych, mająca główne miejsce prowadzenia działalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podejmie decyzję, że nie chce korzystać z OPT-OUT, informuje o tym Prezesa Urzędu w celu notyfikacji podjętej przez organizację decyzji do EASA. W takich przypadkach decyzja o zwolnieniu podjęta przez Rzeczpospolitą Polską zgodnie z ust. 8 nie ma zastosowania do działań tej organizacji związanych z projektowaniem i produkcją, ani do statków powietrznych zaprojektowanych i wyprodukowanych w wyniku tych działań. Do statków powietrznych zaprojektowanych i wyprodukowanych przez organizację która nie korzysta z OPT-OUT mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie.

Załogowy statek powietrzny o MTOM>300kg, który na mocy przepisów podlega wpisowi do ewidencji statków powietrznych prowadzonej przez Prezesa Urzędu, aby mógł zostać wpisany do tej ewidencji w kategorii K4, musi być objęty wydanym zatwierdzeniem typu, który jest wpisany na listę typów zatwierdzonych, którą prowadzi Prezes Urzędu.

W przypadku importowanych statków powietrznych posiadających wydane w państwie projektu zatwierdzenie typu, właściwym podmiotem do uznania takiego zatwierdzenia jest Prezes Urzędu, który prowadzi taki proces uznania na wniosek posiadacza zatwierdzenia złożony do Prezesa Urzędu za pośrednictwem właściwego organu państwa projektu i w uzgodnieniu z tym organem.

W dniu 14 września 2022 r. zostało opublikowane rozporządzanie Ministra Infrastruktury zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji statków powietrznych, które zwalnia ze stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 projektowanie, produkcję, obsługę techniczną i eksploatację następujących kategorii statków powietrznych (OPT-OUT z art. 2 ust. 8 ww. rozporządzenia):

a) samoloty, inne niż samoloty bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia, mierzalną prędkość przeciągnięcia lub prędkość minimalną w locie ustalonym w konfiguracji do lądowania nieprzekraczającą 45 węzłów prędkości cechowanej i maksymalną masę startową (MTOM) nie większą niż 600 kg w przypadku samolotu nieprzeznaczonego do lądowania na wodzie lub 650 kg w przypadku samolotu przeznaczonego do lądowania na wodzie;

b) śmigłowce, inne niż śmigłowce bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia i MTOM nie większą niż 600 kg w przypadku śmigłowca nieprzeznaczonego do lądowania na wodzie lub 650 kg w przypadku śmigłowca przeznaczonego do lądowania na wodzie;

c) szybowce, inne niż szybowce bezzałogowe, oraz motoszybowce, inne niż motoszybowce bezzałogowe, mające nie więcej niż dwa siedzenia i MTOM nie większą niż 600 kg.

Istotą zwolnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 8 ww. rozporządzenia, jest to, aby producenci tych statków powietrznych mogli prowadzić ich certyfikację i produkcję zgodnie z przepisami krajowymi, a nie unijnymi, jak ma to miejsce obecnie. Dzięki temu uwzględnione zostaną postulaty wdrożenia takich rozwiązań wyrażane przez środowisko lotnicze.

Jeżeli organizacja prowadząca działalność związaną z projektowaniem i produkcją statków powietrznych, mająca główne miejsce prowadzenia działalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podejmie decyzję, że nie chce korzystać z OPT-OUT, informuje o tym Prezesa Urzędu w celu notyfikacji podjętej przez organizację decyzji do EASA. W takich przypadkach decyzja o zwolnieniu podjęta przez Rzeczpospolitą Polską zgodnie z ust. 8 nie ma zastosowania do działań tej organizacji związanych z projektowaniem i produkcją, ani do statków powietrznych zaprojektowanych i wyprodukowanych w wyniku tych działań. Do statków powietrznych zaprojektowanych i wyprodukowanych przez organizację która nie korzysta z OPT-OUT mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie.

Jednocześnie zwraca się uwagę, że załogowy statek powietrzny o MTOM>300kg, który na mocy przepisów podlega wpisowi do ewidencji statków powietrznych prowadzonej przez Prezesa Urzędu, aby mógł zostać wpisany do tej ewidencji w kategorii K4, musi być objęty wydanym zatwierdzeniem typu, który jest wpisany na listę typów zatwierdzonych, którą prowadzi Prezes Urzędu.

W przypadku importowanych statków powietrznych posiadających wydane w państwie projektu zatwierdzenie typu, właściwym podmiotem do uznania takiego zatwierdzenia jest Prezes Urzędu, który prowadzi taki proces uznania na wniosek posiadacza zatwierdzenia złożony do Prezesa Urzędu za pośrednictwem właściwego organu państwa projektu i w uzgodnieniu z tym organem.

UWAGA! W związku z nieujęciem dwumiejscowych lądowych ultralekkich samolotów i śmigłowców w tabeli nr 3 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 sierpnia 2022 r. w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (Dz. U. poz. 1939), wprowadzającym OPT-OUT do przepisów krajowych, pełna implementacja zwolnienia nastąpi po wejściu w życie procedowanych już przepisów zmieniających ww. rozporządzenie oraz notyfikacji decyzji dot. OPT-OUT do Komisji Europejskiej i EASA.

Do pobrania:
Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji statków powietrznych

Przeczytaj również:
Oprócz błękitnego nieba nic nam dzisiaj nie potrzeba – prawda czy fałsz? Nowe regulacje dla Ultralekkich
Lotnictwo ultralekkie w Polsce wciąż bez przepisów OPT-OUT
Blog Mikołaja Doskocza: Nowe wytyczne ULC dla statków powietrznych kategorii eksperymentalnej a OPT-OUT 600 kg
Stanowisko Ministerstwa Infrastruktury w kwestii wprowadzenia przepisów OPT-OUT 600 kg
„OPT – OUT 600 kg“ - możliwości i następstwa
Kolejne kraje z deklaracją OPT-OUT 600 kg
Na trasie do OPT-OUT - zlot UL w Narwi i Brodach 2020
Czy nieprzystąpienie do OPT-OUT 600 kg może skutkować przejęciem przez EASA nadzoru nad lotnictwem amatorskim?
OPT-OUT, czyli kto wyciągnie rękę po 600 kg? Wrażenia po konferencji Europejskiej Konfederacji Mikrolotowej