Rewolucyjny samolot X-Plane nabiera kształtów

X-65 został zaprojektowany, aby zademonstrować aktywną kontrolę przepływu, technologię, która może zmienić przyszłość projektowania samolotów.

Aurora Flight Sciences, firma Boeinga, buduje samolot X-Plane oznaczony jako X-65 w ramach programu Agencji Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności (DARPA) mającego na celu zebranie danych z testów w locie dotyczących aktywnej kontroli przepływu (AFC). AFC zastępuje tradycyjne mechanizmy sterowania, takie jak klapy i stery kierunku, strumieniami powietrza, które kontrolują pochylenie, przechylenie i odchylenie samolotu. Oczekuje się, że AFC poprawi aerodynamikę oraz zmniejszy masę i złożoność mechaniczną.

W sierpniu 2025 r. Aurora i DARPA sfinalizowały umowę o współinwestowaniu w ukończenie i pierwszy lot X-65. Program CRANE (Control of Revolutionary Aircraft with Novel Effectors) jest obecnie w trakcie realizacji i zmierza do ukończenia kadłuba w styczniu 2026 roku.

Aurora zakończyła już wstępne i krytyczne fazy projektu oraz poczyniła znaczne postępy w produkcji samolotu. Kadłub, zespoły skrzydeł i dyfuzor silnika są produkowane w zakładach Aurory w Zachodniej Wirginii. Elementy napędu i systemu AFC są obecnie produkowane na miejscu i gotowe do integracji.

X-65 został zaprojektowany specjalnie do testowania i demonstrowania aktywnej kontroli przepływu, o rozpiętości skrzydeł 9 m i masie całkowitej 3177 kg (7000 funtów). System AFC dostarcza sprężone powietrze do czternastu efektorów AFC osadzonych na wszystkich powierzchniach lotu. Trójkątna konstrukcja skrzydeł umożliwia testowanie w różnych kątach skosu i jest modułowa z wymiennymi skrzydłami zewnętrznymi i wymiennymi efektorami AFC, co umożliwia przyszłe testowanie dodatkowych konstrukcji AFC.

„Z entuzjazmem kontynuujemy naszą długotrwałą współpracę z DARPA, aby dokończyć budowę samolotu X-65 i zademonstrować możliwości aktywnej kontroli przepływu w locie” – powiedział Larry Wirsing, wiceprezes ds. rozwoju samolotów w Aurora Flight Sciences. „Platforma X-65 będzie trwałym narzędziem do testów w locie i jesteśmy przekonani, że przyszłe projekty samolotów i misje badawcze będą mogły wykorzystać technologie bazowe i dane z testów w locie”.