Współpraca EASA z IATA w celu przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa lotniczego wynikającym z fałszowania i zakłócania GNSS

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) i Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych (IATA) ogłosiły wnioski z warsztatów zorganizowanych wspólnie w siedzibie EASA w celu zwalczania przypadków fałszowania i zakłócania GNSS.

Uczestnicy warsztatów doszli do wspólnego wniosku, że zakłócenia w usługach satelitarnych dostarczających informacji o dokładnej pozycji statku powietrznego mogą stanowić poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa lotniczego. Ograniczenie tego ryzyka wymaga środków krótko-, średnio- i długoterminowych, począwszy od wymiany informacji o incydentach, a także wdrożenia środków zaradczych.

„Systemy GNSS oferują lotnictwu ogromne korzyści, zwiększając bezpieczeństwo operacji w ruchliwej współdzielonej przestrzeni powietrznej” – powiedział pełniący obowiązki dyrektora wykonawczego EASA, Luc Tytgat.

„Zaobserwowaliśmy jednak gwałtowny wzrost liczby ataków na te systemy, co stwarza ryzyko dla bezpieczeństwa. EASA zajmuje się zaadresowaniem ryzyka charakterystycznego dla tych nowych wyzwań. Musimy natychmiast zadbać o to, aby piloci i załogi potrafili zidentyfikować ryzyko oraz wiedzieli, jak zareagować i bezpiecznie wykonać operację. W perspektywie średnioterminowej będziemy musieli dostosować wymogi certyfikacyjne systemów nawigacji i naprowadzania do lądowania. W dłuższej perspektywie musimy zadbać o to, abyśmy uczestniczyli w projektowaniu przyszłych systemów nawigacji satelitarnej. Przeciwdziałanie temu ryzyku jest dla Agencji priorytetem", dodał. 

„Linie lotnicze odnotowują znaczny wzrost liczby przypadków zakłóceń GNSS. Aby temu przeciwdziałać, potrzebne jest skoordynowane gromadzenie i udostępniania danych dotyczących bezpieczeństwa GNSS; uniwersalne wytyczne proceduralne dotyczące incydentów GNSS od producentów statków powietrznych; zobowiązanie państw do zachowania w rezerwie tradycyjnych systemów nawigacji w przypadkach fałszowania lub zakłócania GNSS. W realizacji tych celów niezbędne jest wsparcie i zasoby EASA oraz innych organów rządowych, a także partnerstwo linii lotniczych. Niezależnie od tego, jakie działania zostaną podjęte, muszą one być spójne, ponieważ to one stanowią pierwszą linię frontu w obliczu ryzyka” – podkreślał Willie Walsh, dyrektor generalny IATA. 

Środki uzgodnione w ramach warsztatów mające na celu zwiększenie odporności usług pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu (PNT) świadczonych przez GNSS obejmują: 

• Raportowanie i udostępnianie danych o zdarzeniach związanych z zakłóceniami GNSS. W Europie byłoby to możliwe dzięki systemowi European Occurrence Reporting scheme i programowi Data4Safety EASA. Z uwagi na fakt, że zakłócenia GNSS są problemem globalnym, dla lepszego i pełnego zrozumienia ważne jest zebranie wszystkich informacji dostępnych w raportach poprzez połączenie baz danych, takich jak IATA Flight Data Exchange (FDX) lub Eurocontrol EVAIR. Temat ten zostanie uwzględniony w dyskusjach pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami 
• Wytyczne producentów samolotów, dzięki którym operatorzy statków powietrznych będą należycie wyposażeni celem radzenia sobie z sytuacjami zakłócania i fałszowania, zgodnie z biuletynem bezpieczeństwa (SIB) EASA 2022-02R2 
• Alarmowanie: EASA poinformuje odpowiednie zainteresowane strony (linie lotnicze, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej (ANSP), przemysł wytwórczy i porty lotnicze) o atakach 
• Rezerwę tzw. "alternatywną": lotnictwo musi zachować minimalną sieć operacyjną (MON) tradycyjnych pomocy nawigacyjnych, aby zapewnić konwencjonalne wsparcie nawigacji GNSS w kontekście „podszywania się” i „zagłuszania” 

W ostatnich latach incydenty zakłócania i fałszowania globalnego systemu nawigacji satelitarnej (GNSS) w coraz większym stopniu zagrażają integralności usług pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu (PNT) w Europie Wschodniej i na Bliskim Wschodzie. Podobne zdarzenia odnotowano w innych regionach na całym świecie.

GNSS to usługa oparta na konstelacjach satelitarnych, takich jak amerykański globalny system pozycjonowania (GPS) i europejski Galileo. „Jamming” zakłóca sygnał, natomiast „spoofing” wysyła fałszywe informacje do odbiornika na pokładzie samolotu. 

Krajowe władze lotnicze (NAA) w Europie, wyraźnie zleciły EASA podjęcie działań mających na celu przeciwdziałanie temu ryzyku. 

Czytaj również:
Spokojnie, to może być tylko błędna interpretacja. Prośba o wypełnienie krótkiej ankiety
Sprawa dość poważna i coraz częściej powtarzająca się: Załogi tracą integralność danych GNSS. Wygląda to na inteligentny Spoofing
Wyniki ankiety: Zakłócenia systemu GNSS występowały co potwierdzają raporty załóg
Raportowanie zakłóceń sygnału GPS w ramach systemu zgłaszania zdarzeń lotniczych w ECCAIRS