Podsumowanie spotkania Zespołu UL w ULC oraz kilka aktualności z urzędu

Aktualna struktura organizacyjna ULC nie odpowiada specyfice sektora Urządzeń Latających (UL). I choć mamy świadomość, że UL dzielą to samo nasze wspólne niebo (obowiązują te same przepisy ruchu lotniczego), to zagadnienia dotyczące małego / najmniejszego lotnictwa są rozproszone pomiędzy różne departamenty, zajmujące się co do zasady „większymi / ważniejszymi” sprawami.

W konsekwencji w Polsce osiągnęliśmy stan braku spójności interpretacyjnej i decyzyjnej, wydłużony czas rozpoznawania spraw, brak jednolitych standardów nadzoru, brak ciągłości strategii w działach eksperckich oraz brak jednolitej i oficjalnej komunikacji w celu edukacji i zarządzania procesami.

Zasadniczymi celami Zespołu UL* o których była mowa podczas spotkania, są:

• Wyodrębnienie UL jako osobnej klasy statków powietrznych w ustawie Prawo lotnicze – analogicznie do konstrukcji prawnej przewidzianej dla bezzałogowych statków powietrznych (art. 2 pkt 1a PL).
• Wyodrębnienie UL w ustawie, rozwiązuje problem niekonstytucyjności tzw. „Rozporządzenia wyłączającego”, które obecnie zastępuje ustawowe wyłączenia w sposób nieadekwatny systemowo. Ujęcie UL bezpośrednio w ustawie przywróci spójność hierarchii źródeł prawa i umożliwi właściwe uregulowanie materii w aktach wykonawczych.
• Skonsolidowanie przepisów dotyczących UL w jednym akcie wykonawczym, a odnoszących się do:
  • zagadnień technicznych
  • świadectw kwalifikacji
  • egzaminowania i zasad szkolenia personelu lotniczego
• Nowelizacja tzw. „Rozporządzenia wyłączającego”
• Zaprzestanie stosowania „Zaleceń i wytycznych Prezesa ULC” jako narzędzia quasi-prawnego
• Stworzenie funduszu, poprzez rozszerzenie funduszu sprzętowego
• Eliminację zbędnych dla sektora UL procesów i wymagań administracyjnych, typowych dla większego / dużego lotnictwa
• Tam, gdzie ma to zastosowanie, akceptowanie procedur, wymagań i przywilejów określonych w stosownych regulacjach EASA, szczególnie PART-FCL, PART-DTO
• Budowanie świadomości środowiska UL poprzez opracowanie spójnego planu działań edukacyjnych dla
  • użytkowników UL
  • mechaników
  • firm obsługujących
• Wprowadzenie zintegrowanego systemu internetowego dla sektora UL z pełną automatyzacją procesów administracyjnych, w celu:
  • wyeliminowania dokumentacji papierowej
  • wyeliminowania procedur ręcznych wymagających zatrudniania osób do obsługi administracyjnej
  • wyeliminowania powtarzalnych i czasochłonnych czynności administracyjnych
  • stworzenia możliwie maksymalnej transparentności procesów z zachowaniem możliwie szybkiego czasu obsługi formalnej
• utworzenie odrębnej komórki UL w strukturze ULC z autonomicznym prawem decydowania w obszarach UL, w zakresach techniki, personelu lotniczego, bezpieczeństwa oraz lądowisk, a działającej w synergii z przepisami europejskimi i pozostałymi formami lotnictwa, jako że wszyscy dzielimy wspólne niebo.

Czego dowiedzieliśmy się na spotkaniu, a o czym nie wiedzieliśmy do tej pory

• W ULC istnieje „Plan Prac Legislacyjnych”. To wewnętrzny dokument urzędowy, który wytycza zagadnienia legislacyjne, którymi ma zajmować się Urząd w najbliższym roku. Nie jest to dokument publiczny, ale – jak zapewnili Andrzej Kotwica – środowisko lotnicze może zgłaszać do niego swoje pomysły, które zostaną rozpatrzone. Mają zostać uszczegółowione zasady kwartalnych przeglądów prac legislacyjnych i zasady wprowadzania zmian.
• Wszystkie sprawy związane z hałasem ULC przekierowuje i będzie przekierowywać do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, bo – jak to powiedział wiceprezes Andrzej Kotwica – „to nie nasza sprawa”.
• ULC będzie przekierowywał do samorządów województwa kwestie związane z OOU (Obszar Ograniczonego Użytkowania), czyli strefami wokół obiektów (np. lotnisk, zakładów), gdzie przekraczane są normy środowiskowe, głównie hałasu, wymagające wprowadzenia ograniczeń w zabudowie (np. izolacja akustyczna) i zagospodarowaniu terenu, by chronić jakość życia mieszkańców, tworzonymi uchwałą przez samorząd województwa.
• Prezes Andrzej Kotwica omówił prace nad wydzielniem zespołu UL i znalezieniem na to funduszy. W 2026 roku ma się odbyć spotkanie ULC z nadzorem słowackim i czeskim.
• Odnośnie planowanych stref R nad miastami:
  • ULC poinformował, że nie może zrobić analizy ryzyka odnośnie prac przygotowawczych do stworzenia rozporządzenia w sprawie ograniczeń na czas dłuższy niż 3 miesiące, gdyż nie ma odpowiedniej ilości zgłoszeń w systemie ECCAIRS.
  • Ze strony ULC padło stwierdzenie, środowisko lotnicze powinno być zadowolone, bowiem udało się (nie wiadomo komu), cytat: "zejść z liczbą ograniczeń z 170 do kilkunastu". Nieustannie nie wiadomo na czyje zlecenie te strefy został przygotowane, poza tym że strefy w proponowanej obecnie formie znalazły poparcie KZPP (Komitetu Zarządzania Przestrzenią Powietrzną).
• ULC obiecał, że będzie wspierał pomysł stosowania Electronic Conspicuity (EC) do podniesienia świadomości sytuacyjnej użytkowników przestrzeni powietrznej. Uczestnicy spotkania podkreślili fakt, że EASA promuje dla najmniejszego lotnictwa użycie technik, niecertyfikowanych urządzeń do tzw. „widzialności elektronicznej” podnoszącej świadomość sytuacyjną. Dodatkowo strona społeczna poinformowała ULC, że wykorzystanie EC może być pierwszą warstwą informacyjną o intencjonalnym GNSS jammingu i spoofingu na małych i średnich wysokościach.

Postulaty do RCL / Planu Prac Legislacyjnych

• niezwłoczne wyodrębnienie urządzeń latających (UL) jako osobnej klasy statków powietrznych w ustawie – Prawo lotnicze
• konsolidowanie przepisów dotyczących UL w jednym akcie wykonawczym
  o radykalne uproszczenie „Rozporządzenia w sprawie klasyfikacji statków powietrznych”
• nowelizacja tzw. „rozporządzenia wyłączającego”

Oficjalną część spotkania zakończyło wręczenie nominacji dla przewodniczących i członków Zespołu.

* O powstaniu Zespołu UL pisaliśmy we wrześniu.