Eksponaty na terenie kompleksu PAŻP

Kto miał okazję gościć w siedzibie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej w Warszawie ten zapewne kojarzy charakterystyczny dwupłatowiec Antonow An-2, prezentujący się dumnie w pobliżu Centrum Zarządzania Ruchem Lotniczym. Samolot o znakach SP-TWF odbył swój ostatni lot z Rzeszowa do Warszawy w lipcu 1994 by zostać pomnikiem i akcentem lotniczym na terenie PAŻP. Poczciwy Antek przyciąga uwagę i często staje się tłem licznych fotografii, wpasowując się doskonale w krajobraz górującej za nim wieży kontroli lotniska.

To jednak nie jedyny pomnik lotniczy, jaki można spotkać przy ulicy Wieżowej. Wśród zieleni w pobliżu głównej bramy wjazdowej kryje się pomarańczowa antena radaru pierwotnego ASR-9 wraz z odbiornikiem wtórnym MSSR. Choć mniej zauważalna i rzadziej fotografowana, jeszcze do niedawna była niezbędnym narzędziem w kontroli ruchu lotniczego. Dlatego też dziś to właśnie jej poświęcimy chwilę uwagi i opowiemy historię radaru, który przez przeszło dwie dekady dbał o bezpieczeństwo podróżnych odlatujących z warszawskiego Lotnisko Chopina.

Wyprodukowany przez amerykańską firmę Westinghouse ASR-9 został uruchomiony w Warszawie na początku lat 90. XX-go wieku. Był radarem z nadajnikiem analogowym z lampą nadawczą – klistronem o mocy 1,3 MW w impulsie, przetwarzającym informację zwrotną w technologii cyfrowej. Nowoczesne wówczas urządzenie dwukanałowe zostało określone jako „ready to Mode S” co oznaczało, że niewielkie modyfikacje pozwoliłyby na dostarczanie kontrolerom rozszerzonej informacji radiolokacyjnej.

ASR-9/MSSR zastąpił wysłużony ASR-8, wykonany w starszej, analogowej technologii. W okresie pracy był wykorzystywany przez kontrolę warszawskiego zbliżania i szerzej – kontrolę obszaru. Zasilał w informacje system zobrazowania AMS-2000, stosowany przez służby żeglugi powietrznej dla kontroli ruchu lotniczego. Dostarczał niezwykle pomocnych informacji o frontach burzowych.

ASR-9/MSSR został wyłączony w listopadzie 2015 roku po 23 latach pracy podczas których jego antena wykonała 147 933 000 obrotów. Ustąpił miejsca nowoczesnemu systemowi radarów pierwotnych i wtórnych dostarczonemu przez firmę ELDIS.

Zdemontowana antena radaru ASR-9/MSSR została wystawiona na widok publiczny. Jak mówią eksperci i technicy związani z infrastrukturą CNS PAŻP – ku pamięci. Dzisiejsze anteny najczęściej są bowiem ukryte pod specjalnymi kopułami i coraz mniej osób ma możliwość zobaczenia takiego urządzenia z bliska.