CSS-12 – nowy zrekonstruowany eksponat dostępny od 10 marca w Muzeum Lotnictwa Polskiego

Kilkadziesiąt lat oczekiwania, pół roku intensywnych prac, długa droga od powietrznej 10-osobowej taksówki, przez plac zabaw, czeluści magazynów, aż po muzealny warsztat i zasłużone miejsce na zadaszonej ekspozycji "Skrzydła i Ludzie XX wieku" – taką drogę musiał przemierzyć unikatowy samolot CSS-12, a dokładnie wszystko co z niego zostało, czyli kabina pilotów.

Zrekonstruowany eksponat wraz z wystawą przedstawiającą jego dzieje można oglądać od 10.03.2022 r. w ramach stałej ekspozycji, na którą zaprasza Tomasz Kosecki – dyrektor w Muzeum Lotnictwa Polskiego.

CSS-12 jest samolotem wyjątkowym ze względu na swoją historię. Był to  prototyp małego, 10-miejscowego dwusilnikowego samolotu pasażerskiego, opracowany przez inż. Leszka Dulębę w Centralnym Studium Samolotów w Warszawie na przełomie lat 40. i 50.

Warto podkreślić, że był to pierwszy całkowicie metalowy samolot, skonstruowany i zbudowany po II wojnie światowej w Polsce, a jego pierwszy lot miał miejsce 22 listopada 1950 r. Prace nad nim wstrzymano na kilka lat z powodu zaangażowania całego przemysłu lotniczego w licencyjną produkcję samolotów bojowych i wznowiono w 1955 r.

"CSS-12 był udaną konstrukcją, ale ze względu na brak zapotrzebowania na samolot tej klasy i brak odpowiednich silników nie wszedł do produkcji seryjnej. Jedyny prototyp o znakach rejestracyjnych SP-BAR został skasowany w 1960 r., a jego znaczna część trafiła na….dziecięcy plac zabaw w Warszawie" – opowiada Jarosław Dobrzyński – kustosz i autor wystawy o eksponacie.

Na szczęście zachował się jednak przód kadłuba z kabiną pilotów, który trafił najpierw do Muzeum Techniki w Warszawie, a następnie do magazynów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Ostatecznie, po wieloletnim spoczynku, doczekał się uznania, a swoją opieką i kompleksowym remontem otoczyli go muzealni renowatorzy, którzy przez wiele miesięcy intensywnie pracowali nad rekonstrukcją kabiny i przywróceniem jej oryginalnego wyglądu.

"Największym wyzwaniem było jak najbliższe prawdy zrekonstruowanie tego unikatowego samolotu, gdyż nie zachowała się praktycznie żadna dokumentacja. Musieliśmy demontować wszystkie elementy, dokładnie je wyczyścić i później złożyć je na nowo, uzupełniają przy tym brakujące elementy – przyrządy pokładowe, zachowując przy tym zgodność z minioną epoką" – mówi Tadeusz Wysocki – kierownik działu konserwacji Muzeum Lotnictwa Polskiego.

"Muzeum stara się sukcesywnie pokazywać niezwykłe historie związane z naszymi pojedynczymi, unikatowymi eksponatami, gdyż w ten sposób możemy lepiej je zapamiętać i opowiadać nie tylko o tych, które dokonały wielkich czynów, ale także o tych, których historie były mniej spektakularne, a przy bliższym poznaniu również zajmujące. W przypadku CSS-12 możemy dodatkowo zobaczyć zarówno odnowiony samolot, jak i prześledzić na wystawie drogę jaką przeszedł podczas rekonstrukcji zakończonej sukcesem." – opowiada Ligia Jaszczewska-kierowniczka Działu Wystaw i Edukacji.

Wszystkich chętnych do poznania szczegółowej historii samolotu CSS-12 zapraszamy do Muzeum w niedzielę 13.03.2022 na godzinę 12:00 na "Spotkanie przy Samolocie".

Zapraszamy do hangaru głównego – nowy eksponat wraz z wystawą znajdziecie w okolicy samolotu Li-2.