Niebieskie niebo i lód na Plutonie

Na Ziemię dotarły kolejne dane z sondy New Horizons, która trzy miesiące temu przeleciała w pobliżu Plutona. Na kolorowych fotografiach widać cienką atmosferę Plutona, która ku zdziwieniu naukowców ma kolor niebieski.

Zdjęcie nadesłane przez sondę kosmiczną New Horizons przedstawia atmosferyczne mgły nad powierzchnią Plutona. Spodziewano się, że cząsteczki wchodzące w skład mgły będą dawać kolor szary albo czerwony, ale okazało się, że sposób, w jaki rozpraszają światło dał kolor niebieski. Przykuło to uwagę zespołu naukowego misji.

, „Kto mógłby się spodziewać niebieskiego nieba w pasie Kipera? To wspaniałe!” - powiedział Alan Stern z Southwest Research Institute (SwRI) w Boulder w Kolorado (USA), kierownik naukowy misji.

Inna członkini zespołu, Carly Howett (SwRI, USA), wyjaśniła, że niebieska barwa mówi nam o rozmiarach i składzie cząsteczek mgły. Niebieskie niebo często jest efektem rozpraszania światła słonecznego przez bardzo małe cząsteczki. W przypadku Ziemi są to bardzo drobne molekuły azotu. Z kolei na Plutonie rozpraszające cząsteczki wydają się być większe niż na Ziemi, ale nadal względnie małe. Naukowcy sądzą, że są to cząsteczki podobne do sadzy, nazywane czasem „tholinami”.

Przypuszcza się, że tholiny powstają wysoko w atmosferze, gdzie światło ultrafioletowe powoduje rozpad i jonizuje cząsteczki azotu i metanu, co pozwalana na reakcje chemiczne pomiędzy nimi i tworzenie coraz bardziej złożonych jonów, a później molekuł. Złożone molekuły kontynuują swój wzrost do coraz większych rozmiarów, dodatkowo lotne gazy ulegają kondensacji, a powierzchnia cząstek mgły powstałych z takich molekuł pokrywa się warstwą lodu, po czym spadają one przez atmosferę w kierunku powierzchni. Podobny proces odkryto po raz pierwszy w górnej atmosferze Tytana, jednego z księżyców Saturna.

Drugim znaczącym odkryciem jest znalezienie małych, ale licznych obszarów występowania lodu wodnego na Plutonie. Na pozostałych dużych połaciach tej planety karłowatej uzyskane widma nie wykazują występowania lodu wodnego. Być może jest on w takich rejonach maskowany przez lód zbudowany z innych cząsteczek. Co ciekawe, obszary z lodem wodnym odpowiadają rejonom, które są jasnoczerwone na innych niedawno przesłanych przez sondę zdjęciach. Naukowcy na razie nie potrafią wytłumaczyć tego związku i czerwonej barwy obszarów z lodem wodnym. (PAP)

cza/ agt/