Co przyniósł lotnictwu rok 2012?

Kolejny rok w lotniczym świecie za nami.

Koniec roku, to w każdej dziedzinie okres podsumowań. Czas, w którym warto pochylić się nad wynikami swojej pracy i dokonać bilansu całorocznych dokonań. To także czas zadawania sobie pytań i szukania odpowiedzi, dzięki czemu świat podąża wciąż naprzód, chwiejąc się czasem w jedną lub drugą stronę, a przez to my stawiając sobie nowe wyzwania możemy wciąż zaskakiwać innych i samych siebie. Ale dość tego wstępu. Do rzeczy.

Obserwowane w ostatnich latach spowolnienie gospodarcze nastręcza wiele trudności, ale determinacja środowiska powoduje, że nie wpływa ono na branżę lotniczą tak bardzo jak mogłoby się wydawać. Dotyczy to jednak głównie lotnictwa komunikacyjnego, bo w opinii środowiska lotniczego znacznie gorzej sytuacja wygląda w lotnictwie ogólnym. Zdaniem wielu, lotnictwo amatorskie i aeroklubowe przeżywają głęboki kryzys, a jego zażegnanie możliwe będzie dzięki ścisłej współpracy organizacji lotniczych: Aeroklubu Polskiego, KTL AOPA Poland, LAF RP stowarzyszeń mikro-, para- lotniowych i reformie AP.

Rok 2012 obfitował w wiele wydarzeń, zarówno spektakularnych, jak i tych o mniejszym znaczeniu. Poniżej przypomnimy najistotniejsze - w subiektywnej ocenie - wydarzenia 2012 roku, które zdaniem naszej redakcji mogą w bliższej czy też dalszej perspektywie wpłynąć na kształt polskiego lotnictwa.

Lotnictwo ogólne

- Wydarzeniem bez precedensu, było wpisanie po wielu latach starań decyzją Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, lotniska Warszawa Babice EPBC do rejestru lotnisk cywilnych. To szczególnie ważne wydarzenie dla Lotnictwa Ogólnego, które zwieńczyło zabiegi środowiska lotniczego o utrzymanie dotychczasowej jego funkcji i tchnęło optymizmem w kwestii jego przyszłości.

- W pierwszych miesiącach roku rozstrzygnęliśmy doroczny konkurs na Człowieka Roku General Aviation w Polsce, organizowany przez portal dlapilota.pl i Krajowe Towarzystwo Lotnicze AOPA Poland. W tego rocznej edycji, wybieraliśmy osoby, które najbardziej przysłużyły się Lotnictwu Ogólnemu w 2011 roku. Laury zwycięstwa przypadły Stanisławowi Salamonikowi, który otrzymał 40,84% głosów. 32,25% głosów oddano na Edwarda Margańskiego, a Witold Kamocki otrzymał ich 26,91%.

Zwycięzca plebiscytu z powodów zdrowotnych nie mógł uczestniczyć w ceremonii, a statuetkę i dyplom w jego imieniu odebrał jego syn, Stanisław (junior) Salamonik. Na zdjęciu wraz z Witoldem Kamockim.

- W 2012 roku rozpoczęto praktyczne opracowywanie procedur globalnego systemu nawigacji satelitarnej GNSS, (ang. Global Navigation Satellite System) dla lotnisk Olsztyn Dajtki i Mielec.

- W tym roku dokonała się także zmiana na stanowisku przewodniczącego PKBWL. Odwołanego przez ministra transportu Sławomira Nowaka, Edmunda Klicha, który kierował pracą komisji od 2006r. zastąpił dotychczasowy wiceprzewodniczący Maciej Lasek.

- Również na wniosek Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Sławomira Nowaka, Prezes Rady Ministrów RP Donald Tusk odwołał w dniu 17 lutego 2012 roku Grzegorza Kruszyńskiego ze stanowiska Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Obowiązki Prezesa ULC przez osiem miesięcy pełnił Tomasz Kądziołka, dotychczasowy Wiceprezes, bo aż tyle czasu zajęło wyłonienie w kolejnych konkursach nowego Prezesa. Nowym Prezesem ULC od 16 października jest Piotr Ołowski, z wykształcenia prawnik, pilot szybowcowy i samolotowy - liniowy Polskich Linii Lotniczych LOT, poseł na Sejm RP w latach 2010-2011.

- Wiceprezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego został Piotr Kasprzyk - radca prawny, doktor nauk prawnych i pilot szybowcowy. Absolwent prawa Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w 2003 r. obronił pracę magisterską (wyróżnienie Ministra Infrastruktury), a w 2009 r. pracę doktorską "Odpowiedzialność cywilna osoby eksploatującej statek powietrzny za szkody wyrządzone osobom trzecim". W latach 2004-2008 był głównym wykonawcą projektu badawczego z zakresu prawa lotniczego. Piotr Kasprzyk zastąpił na stanowisku Tomasza Kądziołkę.

- Po roku niebytu, do kalendarza imprez lotniczych powrócił Małopolski Piknik Lotniczy, który z przyczyn formalnych odbył się dopiero we wrześniu, ale wszystko wskazuje na to, że ponownie będzie cieszyć swoją obecnością, jako największa impreza lotnicza w południowej części naszego kraju.
 

Plakat promujący VIII Małopolski Piknik Lotniczy

- Na warszawskim lotnisku Babice uruchomiono pierwszego w Europie symulator samolotu Tecnam P2006T, zabudowanego na platformie Full Motion. Kabina samolotu odzwierciedla kokpit samolotu Tecnam P2006T wyposażonego w awionikę Garmin G950, ale w ciągu zaledwie kilku minut można ją przekonfigurować tak, aby odpowiadała Cessnie 182T z G1000.

- Polskie Lotnictwo Ogólne, to także i przede wszystkim sukcesy sportowe. Kilkadziesiąt imprez w kraju i za granicą potwierdziło ogromną klasę naszych pilotów, którzy przyzwyczaili nas już do spektakularnych sukcesów. W 2012 roku, w Igrzyskach Lotniczych FAI, Mistrzostwach Świata i Europy oraz zawodach Pucharu Świata i Europy nasi zawodnicy wywalczyli wiele medali, z których prawie wszystkie były koloru złotego. Najbardziej utytułowani w mijającym roku, to: Sebastian Kawa -  złoty medal Mistrz Świata w sporcie szybowcowym w klasie 15 – metrowej, Zbigniew Nieradka – Mistrz Świata w sporcie szybowcowym w klasie 18 – metrowej, Maciej Pospieszyński - Mistrz Świata w akrobacji szybowcowej w klasie unlimited, Łukasz Wójcik – Wicemistrz Świata w akrobacji szybowcowej w klasie 18 – metrowej, Przemysław Jurkiewicz i Dominika Jurkiewicz - Wicemistrzowie Świata w sporcie mikrolotowym w klasie motolotni dwuosobowych, Emilia Plak - Mistrzynią Świata kobiet w sporcie paralotniowym klasie PF1

Zbigniew Nieradka i Sebastian Kawa ze złotem

Lotnictwo komunikacyjne

- Także polskie lotniska komunikacyjne pomimo niekorzystnych warunków rynkowych realizują szeroko zakrojone inwestycje, rozbudowują infrastrukturę, zwiększając tym samym przepustowość i przygotowując się do obsługiwania coraz większej ilości pasażerów. Dotyczy, to właściwie wszystkich lotnisk regionalnych. W mijającym roku powstały także dwa nowe lotniska regionalne tj.: lotnisko w Modlinie i oddane do użytku z końcem roku lotnisko w Lublinie. Poprawa istniejącej infrastruktury i tworzenie nowej ma na celu poprawę efektywności całego sektora lotniczego oraz integrację z transportem drogowym i kolejowym do takiego stopnia, w którym będą one się wzajemnie uzupełniać.

- W 2012 roku odnotowano istotne zmiany na polskim rynku przewozów niskokosztowych. Z punktu widzenia rynku tzw. Low Costy wymuszają zmiany na rynku przewozów i działają stymulująco na przewoźników tradycyjnych skłaniając ich do korygowania siatki połączeń i ciągłej zmiany oferty cenowej. Dynamiczny rozwój turystyki sprawił, że równie stabilny i rozwojowy jest rynek czarterowy. Jedynym czynnikiem niesprzyjającym zarówno dla Low Costów, jak i czarterów są warunki nierównej konkurencyjności spowodowane dotacjami dla narodowego przewoźnika, jakim są PLL LOT.

- W grudniu, tuż po przylocie pierwszego samolotu Boeing 787 Dreamliner, został odwołany prezes Polskich Linii Lotniczych LOT Marcin Piróg.

- Spore zamieszanie lotniczym świecie wywołało pojawienie się na rynku linii lotniczej OLT Express, która dzięki niezwykle agresywnej polityce cenowej w krótkim czasie zdążyła zjednać sobie rzesze podróżnych oferując bilety w bardzo atrakcyjnych cenach, często poniżej kosztów. Tak samo spektakularnie, jak firma pojawiła się na rynku, tak samo z niego zniknęła w atmosferze skandalu i podejrzeń. Pojawienie się OLT Express wstrząsnęło polską reklamą radiowo-telewizyjną, poruszyło rynek przewozów lotniczych i bez wątpienia przybliżyło lotnicwo typowemu Kowalskiemu - kosztem, ludzi którzy uwierzyli w szybki zysk głównego udziałowca linii, grupy kapitałowej Amber Gold.

Rok 2012 był świadkiem hucznego wejścia  na rynek i jeszcze głośniejszego zejścia linii OLT

Prawodawstwo 

- Podsumowując osiągnięcia polskiego prawodawstwa, można doszukać się elementów hamujących rozwój lotnictwa. W opinii, wielu środowisk, jest ono nadmiernie restrykcyjne i regulacyjne, co znacznie utrudnia działalność i zwiększa koszty działalności wielu podmiotom branży lotniczej.

- Od stycznia 2012 roku zaczęły obowiązywać zmiany wprowadzone ustawą z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 170, poz. 1015).

- Polska Agencja Żeglugi Powietrznej opublikowała informacje o nowych zasadach wykonywania lotów z widocznością z FIR Warszawa. Nowe regulacje obowiązują od 31 maja 2012 roku. Wśród nowości, jest obowiązek złożenia planu lotu na loty nocne. Nowe przepisy regulują również minimalną widzialność w lotach nocnych, nie mniejszą niż 5 km. Nowe przepisy wprowadzają również mima, zależne od prędkości statku powietrznego. Zalecamy uważną lekturę nowych przepisów tutaj.

- 14 stycznia 2012r. weszło w życie rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu lotnisk wojskowych, które mogą być wykorzystane na potrzeby lotnictwa cywilnego, w tym także Lotnictwa Ogólnego. Zakończyło to proces legislacyjny przekazywania nieruchomości lotniskowych do samorządów. Dotyczy ono 14 lokalizacji, tj. lotnisk: Zielona Góra – Babimost, Zegrze Pomorskie k. Koszalina, Poznań – Ławica, Kraków – Balice, Wrocław – Starachowice, Mazury koło Szczytna, Biała Podlaska, Warszawa/Modlin, Radom – Sadków, Oleśnica, Bydgoszcz – Szwederowo, Sochaczew – Bielice, Gdynia – Kosakowo oraz Piła. Punktu widzenia Lotnictwa ogólnego i koncepcji budowania struktury portów regionalnych, to istotny krok dający szanse na nowe inwestycje i zagospodarowanie istniejącej już infrastruktury.

Podsumowanie

Według wszelkich prognoz ekonomicznych rok 2013 może być rokiem trudnym. Wszystko wskazuje na to, że większość wskaźników, oprócz tych niekorzystnych prawdopodobnie powędruje w dół. Może to być okres spowolnienia także sektora lotniczego, który siłą rzeczy, uzależniony jest od innych gałęzi gospodarki. Rosnące ceny paliw, nadmierne regulacje i coraz bardziej restrykcyjne wymogi środowiskowe mimo dużej dynamiki, rozwojowości i determinacji mogą być dodatkowymi czynnikami hamującymi.

Cieszy fakt, że branża lotnicza mimo przeciwności i trudnej sytuacji ekonomicznej całkiem skutecznie radzi sobie z przeciwnościami. Powstają nowe lotniska, również te obsługujące samoloty lotnictwa ogólnego. W 2012 roku do rejestru ULC wpisano 81 nowych lądowisk. Według danych PAŻP w 2012 roku zanotowano także wzrost liczby operacji lotniczych w ruchu krajowym w porównaniu do roku poprzedniego o około 18 %. Można jednak przypuszczać, że w dużej mierze, dane te dotyczą lotnictwa komunikacyjnego. Przełomowymi w tym zakresie były lata 2008 - 2009, które w ilości krajowych operacji lotniczych zanotowały spadki. Ilość statków powietrznych w rejestrze ULC mimo niewielkich wahań także utrzymują się na zbliżonym poziomie. W 2010r. było ich – 2235 w 2011r. – 2215, a na dzień 31 grudnia 2012r. - 2330

Należy mieć nadzieję, że taka tendencja się utrzyma, i że najgorsze mamy już za sobą. Brak wiary w powodzenie paraliżuje i powoduje, że spekulacje i prognozy, a to często samospełniające się przepowiednie. Oby w 2013 nie „samospełniły” się wszystkie złe scenariusze i obyśmy dokładnie za rok dokonując podsumowania mogli patrzeć w przyszłość z jeszcze większym optymizmem.

Wszystkiego dobrego w Nowym Roku!
Redakcja dlapilota.pl