Żwirki i Wigury start do wieczności. Konferencja i wernisaż wystawy

Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie oraz Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie zapraszają na konferencję i wernisaż wystawy "Żwirki i Wigury start do wieczności" w 90. rocznicę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge w Berlinie oraz ich tragicznej śmierci w Cierlicku w 1932 roku.

Wydarzenie odbędzie się 25 sierpnia 2022 r. (czwartek) w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, ul. T. Regera 6. O godzinie 10:00 odbędzie się konferencja, a na godzinę 17:00 zaplanowano wernisaż wystawy.

Wydarzenie objęte zostało patronatem honorowym Konsul Generalnej RP w Ostrawie Izabelli Wołłejko-Chwastowicz oraz Starosty Cieszyńskiego Mieczysława Szczurka.

Polska załoga odniosła zwycięstwo na trzecich międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge rozgrywanych w dniach 12-28 sierpnia 1932 r., których gospodarzem był Aeroklub z Niemiec. Obejmowały one ocenę techniczną samolotów, konkurencje techniczne, próbę prędkości maksymalnej oraz lot okrężny wokół Europy, długości 7363,2 km przez Niemcy, Polskę, Czechosłowację, Austrię, Jugosławię, Włochy, Szwajcarię, Francję, Holandię, Danię i Szwecję.

W zawodach brały udział 43 samoloty z Niemiec, Francji, Włoch, Polski, Szwajcarii i Czechosłowacji. Faworytami konkursu byli piloci niemieccy. Pilot Franciszek Żwirko i mechanik Stanisław Wigura wystartowali na samolocie RWD-6, który został skonstruowany i zbudowany w tym samym roku. W zawodach uczestniczyły jeszcze cztery inne polskie załogi: na samolotach PZL-19 — pilot Bolesław Orliński i mechanik Marian Balcerzak, pilot Ignacy Giedgowd i mechanik Stanisław Kłosinek, pilot Jerzy Bajan i mechanik Gustaw Pokrzywka oraz na RWD-6 — pilot Tadeusz Karpiński i mechanik Stanisław Zientek.
                        
Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura wspólne loty organizowali od roku 1929 r., kiedy to dokonali wybitnego wyczynu na RWD-2, przelatując ok. 5 tys. km w locie okrężnym nad Europą. Od tego czasu zwyciężali na wielu konkursach krajowych. W 1930 r. uczestniczyli w zawodach Challenge, lecz z powodu awarii silnika musieli wycofać się z konkursu. Po zwycięskich zawodach w Berlinie Żwirko i Wigura planowali dalszą wspólną pracę nad udoskonalaniem samolotu i uczestnictwo w kolejnych zawodach. Planów tych już nie zrealizowali. 11 września 1932 r. obaj lotnicy zginęli tragicznie w katastrofie samolotu w lesie pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.
(Nota historyczna: Muzeum Historii Polski)

Program:
10.00 – Uroczyste otwarcie konferencji przez Dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz Dyrektora Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie
10.10 – Okolicznościowe wystąpienie Konsul Generalnej RP w Ostrawie Izabelli Wołłejko-Chwastowicz oraz Starosty Cieszyńskiego Mieczysława Szczurka
10.30 – Dariusz Cymerys (Zaolziańskie Stowarzyszenie Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury) – Międzynarodowy turniej lotniczy 1929-1934
10.55 – Wojciech Święs (Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie)- Żwirko i Wigura w zbiorach fotografii Muzeum Śląska Cieszyńskiego
11.20 – Kinga Kawczak (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej)- Pomnik Żwirki i Wigury. O współpracy, która mogła się udać
11.45 – Sylwia Grudzień (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej) – Żwirkowisko – miejsce pamięci Polaków z Zaolzia
12.10 – Irena French (Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie)- Krótka historia cierlickiego dzwonu w cieszyńskim Muzeum
12.30 – dyskusja
12.50 – przerwa
13.20 – Grzegorz Kasztura (Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie) – Spadkobiercy Żwirki i Wigury na Śląsku Cieszyńskim
13.45 – Teresa Dudek-Bujarek (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej) – Czy i jak nazwa placu Żwirki i Wigury w Bielsku-Białej wpłynęła na identyfikację monumentu?
14.10 – Paweł Pawłowski (Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie) – Rola Muzeum Sił Powietrznych w upamiętnianiu bohaterów lotnictwa
14.35 – Jan Przywara (Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Cierlicku-Kościelcu) – Tadeusz Smugała, opiekun Żwirkowiska – wspomnienie
14.55 – dyskusja
15.15 – przerwa
17.00 – Uroczyste otwarcie wystawy „Żwirki i Wigury start do wieczności”