Interpelacja w sprawie rosnącej liczby zakłóceń sygnału GNSS (Global Navigation Satellite Systems) w polskiej przestrzeni powietrznej

wojsko

5 września 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 12112 do prezes Rady Ministrów, przekierowane do ministra infrastruktury w sprawie rosnącej liczby zakłóceń sygnału GNSS (Global Navigation Satellite Systems) w polskiej przestrzeni powietrznej. Interpelację zgłosili Posłowie: Jerzy Polaczek (Prawo i Sprawiedliwość), Piotr Król (Prawo i Sprawiedliwość), Paulina Matysiak (Razem), Jarosław Krajewski (Prawo i Sprawiedliwość), Michał Połuboczek (Nowa Nadzieja), Grzegorz Puda (Prawo i Sprawiedliwość).

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Premierze,

w związku z rosnącą liczbą zgłoszeń dotyczących zakłóceń sygnału GNSS (Global Navigation Satellite Systems) w polskiej przestrzeni powietrznej od 2022 roku przez Federację Rosyjską, a także z doniesieniami o wpływie tych zakłóceń na bieżące operacje lotnicze, zwracamy się do Pana z uprzejmą prośbą o udzielenie w tej kwestii szczegółowych informacji.

Wnosimy o przedstawienie obrazu skali zjawiska, jego konsekwencji dla bezpieczeństwa operacji lotniczych w polskiej przestrzeni powietrznej – w szczególności lotów medycznych (HEMS/MEDEVAC, HEAD) oraz cywilnych statków powietrznych GAT oraz GA – jak również poznania działań podejmowanych przez właściwe instytucje państwowe w zakresie przeciwdziałania i ograniczania skutków zakłóceń.

Prosimy o przekazanie zestawienia liczby zgłoszeń zdarzeń związanych z zakłóceniami sygnału GNSS w przestrzeni FIR Warszawa od lutego 2022 r. do chwili obecnej, w podziale na lata kalendarzowe (2022, 2023, 2024, 2025).
Jakie działania operacyjne zostały wdrożone w okresach nasilonych zakłóceń w celu zapewnienia bezpieczeństwa operacji lotniczych w polskiej przestrzeni powietrznej? Jaką rangę i priorytet nadaje Polska Agencja Żeglugi Powietrznej kwestii zakłóceń GNSS?
Czy zostały przeprowadzone analizy wpływu zakłóceń sygnału GNSS na wykonywanie operacji HEMS/MEDEVAC, w tym wykonywanych przez Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, oraz innych operacji krytycznych czasowo, np. HEAD? Jeżeli tak – prosimy o przedstawienie wyników tych analiz wraz z wnioskami dotyczącymi bezpieczeństwa operacyjnego. Ponadto prosimy o wskazanie, czy zakłócenia sygnału GNSS spowodowały w latach 2022–2025 przypadki opóźnienia, zawrócenia bądź uniemożliwienia wykonania lotów HEMS/MEDEVAC, HEAD z podaniem liczby i charakteru takich zdarzeń.
Które lotniska w Polsce posiadają procedury podejścia do lądowania oparte wyłącznie na systemach GNSS bez alternatywnych pomocy radionawigacyjnych (ILS, VOR/DME, NDB)? Jakie są praktyczne konsekwencje zakłóceń GNSS dla możliwości realizacji operacji lotniczych przez linie lotnicze na tych lotniskach?
W jaki sposób, w kontekście narastających zakłóceń sygnału GNSS, została podjęta decyzja o wycofaniu urządzenia VOR-DME GRU z systemu naziemnych pomocy nawigacyjnych? Z jakiego powodu nie wdrożono w jego miejsce nowej naziemnej pomocy radionawigacyjnej i jaki wpływ ta decyzja wywiera na bezpieczeństwo operacji lotniczych – w szczególności w odniesieniu do procedur dolotowych/odlotowych do portów lotniczych w Gdańsku, Olsztynie i Bydgoszczy? Czy wycofanie tej pomocy zostało formalnie ujęte w obowiązujących procedurach operacyjnych oraz czy służby ruchu lotniczego i użytkownicy przestrzeni powietrznej zostali oficjalnie poinformowani o zmianach w procedurach dolotowych i odlotowych opartych na tej pomocy przed dniem wejścia w życie zmiany? Prosimy o przekazanie kopii właściwej zmiany do AIP oraz Instrukcji Operacyjnych, a także wskazanie, czy w przypadku niedostępności tej pomocy nie dochodzi obecnie do zawieszania procedur dolotowych i odlotowych w sytuacji wystąpienia zakłóceń sygnału GNSS. Prosimy ponadto o udostępnienie analizy bezpieczeństwa przygotowanej na potrzeby podjęcia decyzji o wycofaniu tej pomocy radionawigacyjnej.
W jaki sposób Strategia wdrażania PBN (Performance Based Navigation) w Polsce uwzględnia ryzyko zakłóceń GNSS oraz utratę dostępności satelitarnych systemów nawigacyjnych? Jakie scenariusze awaryjne (contingency plans) zostały opracowane w celu utrzymania bezpieczeństwa operacji przy wykorzystaniu tradycyjnych pomocy radionawigacyjnych?
Prosimy o zajęcie stanowiska przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) i udzielenie odpowiedzi, jak odnosi się ULC do realizacji Strategii PBN w Polsce w kontekście rosnącego ryzyka zakłóceń GNSS?
Prosimy o zajęcie stanowiska przez Ministerstwo Obrony Narodowej i udzielenie odpowiedzi – jakie działania podejmują Siły Zbrojne RP w zakresie monitorowania i przeciwdziałania zakłóceniom GNSS oddziałującym na przestrzeń powietrzną RP, w szczególności w odniesieniu do identyfikacji źródeł zakłóceń oraz współpracy z instytucjami cywilnymi i międzynarodowymi (UE, NATO)?
Czy zidentyfikowano źródła zakłóceń sygnału GNSS oddziałujących na terytorium Polski oraz jakie środki – techniczne, operacyjne lub dyplomatyczne – zostały w związku z tym podjęte?
Czy w latach 2022-2025 w ramach systemu SMS były zgłaszane zdarzenia/incydenty/naruszenia, których przedmiotem były zakłócenia sygnału GNSS? W przypadku pozytywnej odpowiedzi prosimy o podanie informacji, jakie podjęto działania w konsekwencji przeprowadzonych badań zdarzeń.

Interpelacja nr 12112 dostępna jest tutaj (LINK)