Interpelacja w sprawie realizacji przez lotnisko Warszawa-Babice programu ochrony środowiska przed hałasem dla obszaru woj. mazowieckiego

24 czerwca 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 10514 do ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie realizacji przez lotnisko Warszawa-Babice programu ochrony środowiska przed hałasem dla obszaru woj. mazowieckiego. Interpelację zgłosiła Klaudia Jachira, Poseł na Sejm z Koalicji Obywatelskiej.

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Ministrze!

Zwracam się do Pana Ministra w sprawie wykonania przez lotnisko Warszawa-Babice programu ochrony środowiska przed hałasem dla obszaru województwa mazowieckiego. Lotniskiem zarządza Centrum Usług Logistycznych. Jest ono jednostką sektora finansów publicznych, która została utworzona 9 listopada 2010 r. przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Organem założycielskim jest Komendant Główny Policji, który powołuje dyrektora CUL. Dyrektorem Centrum Usług Logistycznych jest zaś obecnie Pani Agnieszka Kuśmierska.

Program ochrony środowiska przed hałasem dla obszaru województwa mazowieckiego, zwany dalej „Programem”, przyjęty został uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego nr 49/24 z dnia 16 lipca 2024 r. w sprawie programu ochrony środowiska przed hałasem dla obszaru województwa mazowieckiego (Dz. Urz. Woj. Maz. 2024 r. poz. 7444). Jest to akt prawa powszechnie obowiązującego w randze aktu prawa miejscowego, zgodnie z art. 84 ust. 1 Prawa ochrony środowiska. Jako akt prawa miejscowego, wiąże zarządcę i użytkowników lotniska Warszawa-Babice.

Dla Lotniska Warszawa-Babice wskazane w tym Programie działania mają za zadanie przede wszystkim powstrzymać dalszy wzrost dokuczliwości hałasu spowodowanego funkcjonowaniem lotniska. Przy takim założeniu, wdrożenie tych działań prawdopodobnie nie zmniejszy liczby osób narażonych na skutki zdrowotne (s. 232 Programu). Należy przy tym zaznaczyć, że hałas lotniczy jest wysoce dokuczliwy, nawet gdy nie dochodzi do przekroczenia norm z uwagi na nieciągły charakter tego hałasu. Mieszkańcy i mieszkanki kręgu, po którym odbywają się loty z ww. lotniska, którzy mieszkają tam jeszcze sprzed udostępnienia lotniska dla działalności szkoleniowej, zwracają uwagę na nasilający się ruch lotniczy i związany z nim problem hałasu.

Harmonogram realizacji działań wskazanych w Programie – hałas lotniczy – przedstawia tabela 56 Programu:

działanie 1: Bezwzględne stosowanie procedur antyhałasowych opisanych w Instrukcji Operacyjnej Lotniska Warszawa-Babice – ma być zrealizowane w 3 lata;
działanie 2: Ograniczenie liczby lotów szkoleniowych, a docelowo ich likwidacji – ma być zrealizowane w 2 lata;
działanie 3: Ograniczenie do niezbędnego minimum lotów po kręgu, a docelowo ich likwidacji – ma być zrealizowane w 2 lata;
działanie 4: Utrzymanie systemu ciągłego monitoringu hałasu lotniczego w trzech lokalizacjach oraz rozszerzenie systemu o jedną stację mobilną, monitorującą hałas w okresie letnim – ma być zrealizowane w 1 rok;
działanie 5: Optymalizacja profili startów i lądowań z wykorzystaniem większych pułapów lotu nad zabudową mieszkaniową – ma być zrealizowane w 3 lata;
działanie 6: Ustalanie procedury i lokalizacji statków powietrznych podczas wykonywania operacji lotniczych – ma być zrealizowane w 3 lata;
działanie 7: Wprowadzenie bezwzględnego obowiązku stosowania transpondera w celu identyfikacji toru lotu każdego statku powietrznego w rejonie lotniska – ma być zrealizowane w 3 lata.

Program opisuje oczekiwany sposób realizacji ww. działań.

Zgodnie z § 6 pkt 4 ww. uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego, zarządzający portem lotniczym Warszawa-Babice oraz portem lotniczym im. F. Chopina w Warszawie przekazują informacje o realizacji działań naprawczych określonych w załącznikach nr 4 i 7 do tej uchwały.

Celem zapewnienia odpowiednich warunków życia mieszkańców narażonych obecnie na hałas lotniczy wynikający z ruchu lotniczego związanego z lotniskiem Warszawa-Babice, wypełnienie postanowień Programu – aktu prawnego – niewątpliwie musi mieć priorytet w państwie praworządnym. Jednocześnie realizacja tych działań może wymagać szeregu czynności, które powinny być rozłożone w czasie bez oczekiwania do upływu terminu określonego w Programie, co pozwoli lepiej przygotować się na zmiany użytkownikom lotniska.

Mając na uwadze powyższe, zwracam się do Pana Ministra:

o opracowanie do dnia udzielenia odpowiedzi na interpelację i przedstawienie szczegółowego planu, wraz z harmonogramem, realizacji przez Centrum Usług Logistycznych działań określonych w Programie, w zakreślonych w nim terminach;
w tym przedstawienie harmonogramu ścieżki dojścia realizacji środka ochrony akustycznej „Ograniczenie liczby lotów szkoleniowych, a docelowo ich likwidacji”;
w tym przedstawienie harmonogramu ścieżki dojścia realizacji środka ochrony akustycznej „Ograniczenie do niezbędnego minimum lotów po kręgu, a docelowo ich likwidacji”;
przeprowadzenie kontroli Centrum Usług Logistycznych w zakresie zarządzania lotniskiem, w szczególności działań mających na celu ograniczenie hałasu związanego z lotami z i do tego lotniska, jak również co do występowania konfliktu interesów między zarządzającym a użytkownikami – proszę o informację, czy taka kontrola została lub zostanie zlecona;
przedstawienie w formie tabelarycznej rocznej liczby operacji lotniczych z lotniska Warszawa-Babice od 2010 r.;
przedstawienie w formie tabelarycznej wysokości podstawowych opłat lotniska Warszawa-Babice, od roku 2010;
przedstawienie w formie tabelarycznej rocznej liczby operacji lotniczych wykonywanych od 2010 r. przez helikoptery na lotnisku Warszawa-Babice, z wyszczególnieniem helikopterów innych niż służb państwowych, loty te bowiem są szczególnie dokuczliwe dla mieszkańców;
przedstawienie, kto kierował lotniskiem Warszawa-Babice (Centrum Usług Logistycznych), od 2010 r. do dnia dzisiejszego, z wyszczególnieniem okresów;
wskazanie, jakie działania podejmowało Centrum Usług Logistycznych, aby prowadzić współpracę z inspekcją sanitarną oraz regionalnym dyrektorem ochrony środowiska celem przyjęcia rozwiązań ograniczających oddziaływanie hałasu związanego z funkcjonowaniem lotniska na ludzi – zwłaszcza dzieci z uwagi na szkoły, żłobki i przedszkola, jak też rezerwaty i zespół przyrodniczo-krajobrazowy na trasie kręgu?
W Programie wskazano: „należy opracować zasady kontroli przestrzegania procedur antyhałasowych oraz egzekucji naruszeń. W najprostszym przypadku może być to rodzaj opłaty hałasowej (kara finansowa), która powinna być wpisana do taryfy opłat lotniskowych, przynajmniej dla lotów szkoleniowych.”. Czy takie zasady kontroli i egzekucji naruszeń zostały opracowane i wdrożone, a jeśli nie, kiedy zostaną?
W Programie wskazano: „W odniesieniu do już obowiązujących ograniczeń w tym zakresie (rozdział 7) należy ograniczyć liczbę operacji lotniczych w porze wieczornej, przypadającej na godziny pomiędzy 18 a 22. Aby zmiana w tych godzinach była odczuwalna i przekładała się na obniżenie długookresowego poziomu dźwięku dla tej pory doby o ok.1 dB, musi nastąpić ograniczenie liczby operacji (wliczając w to loty po kręgu lotniskowym) o co najmniej ok. 20%, przy czym operacje te nie mogą być przeniesione na porę dzienną czy nocną.” Proszę o przedstawienie harmonogramu ścieżki dojścia realizacji tego zadania, przy uwzględnieniu dwuletniego horyzontu czasowego wyznaczanego przez Program.
W Programie wskazano: „W odniesieniu do już obowiązujących ograniczeń w tym zakresie należy ustalić maksymalną liczbę lotów po kręgu w każdej godzinie funkcjonowania lotniska. Aby zmiana była zauważalna, liczba tych operacji na godzinę musi być o co najmniej 20% mniejsza niż to wykazano SMH Warszawa 2022”. Kiedy zostanie ustalona maksymalna liczba lotów po kręgu dla każdej godziny funkcjonowania, z uwzględnieniem wskazanej wytycznej?
W Programie wskazano: „metodę obliczeniową monitoringu hałasu można stosować tylko wtedy, gdy nie ma możliwości prowadzenia pomiarów bezpośrednio w terenie. Takie okoliczności nie zachodzą w przedmiotowym przypadku, zwłaszcza w okresie letnim (z niewyjaśnionych powodów w taki sposób raportowano wyniki w okresie letnim w roku 2023)”. Czy odstąpiono trwale od raportowania metodą obliczeniową?
W Programie wskazano: „Ze względu na rozmieszczenie terenów chronionych względem osi drogi startowej, na lotnisku należy utrzymać system ciągłego monitoringu hałasu oparty na co najmniej trzech stacjach pomiarowych, jak to ma miejsce od 2023 roku. Ze względu na dużą liczbę skarg z obszaru znacznie wykraczającego poza punkty monitoringu ciągłego należy ten system rozszerzyć o dodatkową stację mobilną, uruchamianą w okresie największej aktywności (kwiecień-październik) i umożliwiającą monitorowanie operacji po kręgu lotniskowym. Monitoring w jednym punkcie nie powinien trwać mniej niż tydzień. Punkty pomiarowe należy wyznaczyć w toku konsultacji z udziałem przedstawicieli społeczności lokalnej oraz z uwzględnieniem stanowiska organu właściwego do kontroli stanu środowiska.”. Czy dodatkowe punkty pomiarowe zostały już wyznaczone, a jeśli nie – do jakiej daty zostaną wyznaczone, mając na względzie, że Program wyznaczył na realizację termin do roku od jego uchwalenia? Proszę o dołączenie mapy z zaznaczeniem punktów pomiarowych.
W Programie wskazano, że „Wprowadzono ograniczenia godzinowe oraz zakaz w niedziele i święta.” (tabela 18, pkt 2). Z informacji od mieszkańców wynika jednak, że odbywają się loty szkoleniowe także w niedziele i święta – czy zatem zakaz wciąż obowiązuje czy też został odwołany?
Sobota jest dniem wypoczynku równym niedzieli, jaka jest zatem perspektywa rozciągnięcia zakazu lotów szkoleniowych także na sobotę?
„Według danych z roku 2023, zarządzający lotniskiem zobowiązał użytkowników statków powietrznych bazujących na lotnisku Warszawa-Babice do jak najszybszego wyposażenia statków powietrznych w transpondery.” (s. 201). Czy zarządca lotniska potrafi egzekwować swoje polecenia i po upływie dwóch lat od tego zobowiązania, użytkownicy wszystkich statków powietrznych bazujących na lotnisku Warszawa-Babice wyposażyli swoje statki powietrzne w transpondery? Czy obowiązek stosowania transponderów został wpisany do AIP lotniska, a jeśli nie – to dlaczego jeszcze nie i kiedy zostanie wpisany?
Lotnisko wskazuje, że „W rejonie ATZ lotniska obowiązuje bezwzględny zakaz wykonywania lotów po innych niż opublikowanych w "Instrukcji Operacyjnej lotniska Warszawa-Babice" trasach: dolotowych, odlotowych i kręgu nadlotniskowego.” Jakie sankcje dotychczas zastosowano w związku z łamaniem tego zakazu?
Deklarację, czy Pan Minister jest świadomy konsekwencji potencjalnego wypadku w tak gęsto zaludnionym rejonie, którego ryzyko zwiększa tak znaczna intensywność operacji lotniczych i brak odpowiedniej kontroli lotów, jak ma to miejsce obecnie na lotnisku Warszawa-Babice?
Program, stosownie do art. 84 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, stanowi akt prawa miejscowego. Jakie konsekwencje wyciągnie Pan Minister wobec osób, które będą naruszać to prawo ujęte w Programie, w odniesieniu do lotniska Warszawa-Babice? Kto imiennie jest odpowiedzialny za realizację Programu w odniesieniu do wskazanego lotniska?