III Zlot Zabytkowych Szybowców Czarna Góra – Litwinka – zmiana terminu

Członkowie i sympatycy Aeroklubu Nowy Targ zapraszają do udziału w trzeciej edycji Zlotu Zabytkowych Szybowców Czarna Góra – Białka Tatrzańska – Góra Litwinka, który odbędzie się na Czarnej Górze obecnie znanej jako Litwinka.

Zlot miał odbyć się w ten weekend. Jednak w związku z bardzo złymi prognozami pogody organizator podjął decyzję o przeniesieniu zlotu na termin zapasowy, czyli następny weekend 16-18 września 2022 r.

Miejscowość Czarna Góra i położone na jej terenie wzniesienie Litwinka w roku 1923 były świadkami ważnego wydarzenia związanego z historią polskiego lotnictwa, a w szczególności lotnictwa bezsilnikowego, nazwanego w czasach późniejszych szybownictwem. Ponieważ nigdy wcześniej, nikt nie organizował takich zawodów w Polsce ich organizacja nastręczała wiele problemów. Początkowo planowano, że ta pierwsza lotnicza impreza odbędzie się na wiosnę 1923 roku, ale brak szybowców spowodował przesunięcie zawodów na okres jesienny.

Kolejnym, niezmiernie ważnym problemem było znalezienie odpowiedniego miejsca do rozegrania zawodów. Relacja ze „Skrzydlatej" z października 1938 r tak oto opisała przebieg poszukiwań: „W sierpniu gotowych było 9 szybowców: po dwa z Warszawy, Poznania, Bydgoszczy i Lublina, jeden zaś z Suchedniowa. (...) Zbudować szybowce, to była tylko połowa problemu. Trzeba było poza tym znaleźć odpowiednie teren do lotów. 15 sierpnia wyjechała z Warszawy do Zakopanego grupa przyszłych szybowników z hasłem: Jedziemy robić konkurs w Tatrach!".

Nazajutrz rozbito namiot na znanej bywalcom górce Antałówce, położonej w samym osiedlu. Ale piloci nie zgodzili się tu latać. Na poczekaniu zaczęto szukać jakiegoś innego terenu. Dnia 17 sierpnia A.Karpiński, J.Wędrychowski i W.Ulass udali się na poszukiwania na... Czerwone Wierchy! Nic jednakże „odpowiadającego" nie znaleźli. 19-go A.Karpiński bezskutecznie penetrował zbocza Gubałówki. Wreszcie 22 sierpnia zgodzono się na Czarną Górę pod Białką." Uroczyste otwarcie zawodów nastąpiło 30 sierpnia 1923 roku o godz. 15. Rozegrane zostały w terminie od 28 sierpnia do 13 września.

Jak doniosłe było to wydarzenie, możemy przekonać się sięgając do ówczesnej prasy "Kurier Poznański" 10 sierpnia 1923 roku donosił: "Wszystkie zapisane do konkursu płatowce (zapisano 14, wystartowało 9) nie tylko, że zbudowane są w Polsce, ale i według planów i pomysłów polskich konstruktorów (...) Specjalnie trzeba podkreślić w nadchodzącym konkursie dwie okoliczności, z których słusznie możemy czerpać zadowolenie ambicji narodowych. Po pierwsze urządzając ten konkurs – Polska staje na czwartym miejscu (po Niemczech, Francji i Anglii) w rzędzie państw, które lotem bezmotorowym się zainteresowały. Po drugie konkurs ten zawdzięczamy inicjatywie prywatnej instytucji, jaką jest poznański Związek Lotników Polskich, a wszystkie aparaty budowane są własnym kosztem konstruktorów."

Pierwsze trzy próbne loty podczas zawodów, wykonał Tadeusz Karpiński na szybowcu Akar. Pierwszy lot trwał 68 sekund, drugi 24 sekundy , trzeci lot trwał 37 s. Na starcie stanęło ostatecznie dziesięciu pilotów przy czym dwóch pilotów latało na jednym szybowcu typu Akar. Szybowce uczestników konkursu ulokowane zostały w trzech namiotach lotniczych na zachód od zbocza, tuż za rzeką Białką. Starty przeprowadzano przy użyciu liny wzlotowej.

Regulamin zawodów przewidywał rozegranie trzech konkurencji długotrwałości lotu, przelotu i żaglowania. Na uwagę zasługuje lot wykonany przez Tadeusza Karpińskiego w dniu 1 września, który trwał 165 s. Start nastąpił podczas wichury poprzedzającej burzę, a lądowanie nastąpiło z powodu gwałtownej ulewy. Zawody były przerwane zmienna pogodą. Ostatecznie pierwsze miejsce w zawodach zajął Tadeusz Karpiński na szybowcu Akar. Warto wspomnieć, że w kwietniu 1924 roku na Babiej Górze na szybowcu tym pilot Karpiński ustanowił nowy rekord szybowcowy. Rekordowy lot wynosił 4 minuty i 5 sekund przy osiągnięciu wysokość 50 metrów.

Pierwsze Krajowe Zawody Szybowcowe rozegrane w 1923 roku zapoczątkowały współzawodnictwo w sporcie szybowcowym. Latanie nie należało wówczas do łatwych, ale na pewno do przyjemnych. Zawody te były również początkiem rywalizacji w konstruowaniu szybowców. W organizacji konkursu szybowcowego wykorzystano wszystko czym dysponowano; entuzjazm pilotów i działaczy, chęć konstruowania szybowców i samego latania.

Członkowie i sympatycy Aeroklubu Nowy Targ, chcąc upamiętnić to ważne wydarzenie z historii polskiego lotnictwa postanowili zorganizować zlot zabytkowych szybowców połączony z zawodami oraz pokazami lotniczymi, które odbędą się dokładnie w tym samym miejscu, czyli na Czarnej Górze obecnie znanej jako Litwinka.

– Góra ta dominuje nad Białką Tatrzańską, co pozwala podziwiać piękną panoramę Tatr oraz dolinę Białki, która przepływa u jej podnóża. Umiejscowienie imprezy powoduje, nigdzie indziej nie znajdziemy tak niezwykłego klimatu i widoków, które są niewątpliwie dopełnieniem naszych pokazów na które serdecznie zapraszamy – zachęcają do udziału w Zlocie organizatorzy.

Kontakt do organizatora:
Robert Koprowski – tel. +48 604403033, email: wiceprezes@aeroklub.nowytarg.pl

Harmonogram imprezy:

Piątek – 16.09.2022
14:00 – Powitanie oraz odprawa pilotów i załóg ( Karczma na szczycie góry)
15:00-19:00 – Loty treningowe – starty szybowców z lin gumowych

Sobota – 17.09.2022
9:00 – Odprawa pilotów i załóg
10:00-14:00 – Starty z lin gumowych szybowców: Grunau Baby II, Mucha 100, Mucha Std, Lis, Sroka, Ka-6, Ka-8 oraz wystawa statyczna – I konkurencja
14:00-15:00 – Prezentacja statyczna zabytkowych szybowców biorących udział w zlocie oraz przeloty współczesnych szybowców – otwarte wejście na startowisko, możliwość zrobienia zdjęć z szybowcami i załogami, prezentacje indywidualne.
15:00-19:00 – Starty szybowców z lin gumowych oraz wystawa statyczna - II konkurencja
19:00-23:00 – Góralska Watra z posiadami i muzyką na żywo (Kapela góralska), rozmowy z pilotami i prelekcje (Karczma na szczycie góry) – wstęp otwarty

Niedziela – 18.09.2022
9:00 – Odprawa pilotów i załóg
10:00-13:00 – Starty z lin gumowych szybowców: Grunau Baby II, Mucha 100, Mucha Std, Lis, Sroka, Ka-6, Ka-8 oraz wystawa oraz wystawa statyczna – III konkurencja
13:00-13:50 – Prezentacja statyczna zabytkowych szybowców biorących udział w zlocie przy akompaniamencie zespołu New Market Jazz Band – otwarte wejście na startowisko, możliwość zrobienia zdjęć z szybowcami i załogami, prezentacje indywidualne, wręczenie nagrody Wójta Gminy Bukowina Tatrzańska dla najładniejszego szybowca zlotu.
13:50-14.00 – Przelot formacji samolotów Aeroklubu Nowy Targ - otwarcie pokazów lotniczych i powitanie gości z powietrza
14:00-17:00 – Pokazy lotnicze – Grapa Litwinka: Formacja 2 x Albatros DIII, Formacja 2 x Piper Cub L-4h, Boeing Stearman, Jak 18 - Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, An-2 „Wiedeńczyk" - Fundacja "Wiedeńczyk" AN-2, Szybowce: Ash25m (pil. Sebastian Kawa), Diana 2 oraz Js3, Śmigłowiec Robinson R44, Wiatrakowiec Magni Gyro, Hatz Classic - White Red Hatz, Formacja Cellfast Flying Team, SZD 50 Puchacz – akrobacja szybowcowa, Extra 330sc - Maciej Smólski, Grupa Akrobacyjna FireBirds – Firebirds Flight Academy DTO-2, Edge 540 – Lukasz Czepiela RED BULL TEAM, Odrzutowiec Ts-11 Iskra Fundacja Biało-Czerwone Skrzydła.
17:30 – Prezentacja paralotni oraz motolotni. Zakończenie Zlotu

Imprezę poprowadzi niezawodny Tomek Buszewski.

Wydarzenia towarzyszące podczas Zlotu: 
–  Stoiska handlowe,
–  loty balonów na ogrzane powietrze,
–  ognisko z góralską muzyką,
–  strefa zabaw dla dzieci – dmuchańce.

Informacje dla widzów:
– Wstęp wolny,
– Parking Zlotu – wyciąg narciarski GrapaSki – dojazd na szczyt i postój obok górnej stacji – parking bezpłatny,
– Na szczycie Czarnej Góry dostępny będzie Bar, Gastronomia i stoiska handlowe z pamiątkami oraz strefa dla dzieci,
– Wjazd na górę będzie regulowany ze względu na wąski dojazd i konieczność transportu szybowców.

Więcej informacji na stronie wydarzenia.