Radioteleskop APEX świętuje 10 lat

Atacama Pathfinder Experiment w Chile, czyli w skrócie APEX, już do 10 lat bada kosmos w zakresie fal submilimetrowych - informuje grupa instytucji zaangażowanych w projekt: niemiecki MPIfR, szwedzkie OSO oraz Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Uroczystości z okazji rocznicy nie odbyły się przy samym teleskopie, bowiem znajduje się on w miejscu niezbyt przyjaznym dla człowieka – na płaskowyżu Chajnantor na wysokości 5100 metrów nad poziomem morza. Z tego powodu świętowano w położonej niżej (2500 m n.p.m.) bazie Seuitor w San Pedro de Atacama, a do samego teleskopu uczestnicy uroczystości przyjechali jedynie na chwilę.

APEX jest radioteleskopem pracującym w zakresie fal submilimetowych. Ma średnicę 12 metrów i powstał jako test technologii przed budową sieci radioteleskopów ALMA, oddanej do użytku w ostatnich latach i również pracującej na płaskowyżu Chajnantor. Jednak rozpoczęcie obserwacji kosmosu przez ALMA nie zakończyło wcale misji naukowej APEX. Oba instrumenty uzupełniają się – ALMA może badać dany obszar bardzo szczegółowo, a APEX wykonywać obserwacje bardziej ogólne, większych fragmentów.

W ciągu 10 lat na podstawie danych zebranych przez APEX opublikowano ponad 500 artykułów naukowych, a nad ich analiza pracowało prawie 2000 naukowców. Do najważniejszych badań dokonanych z udziałem tego teleskopu należy odkrycie pięciu nowych molekuł w materii międzygwiazdowej. Wykonano nim także duże przeglądy nieba w zakresie fal submilimetrowych: ATLASGAL (APEX Telescope Large Area Survey of the Galaxy) i LESS (LABOCA Survey of the Extended Chandra Deep Field South).

APEX jest projektem prowadzonym wspólnie przez Max Planck Institute for Radio Astronomy (MPIfR), Onsala Space Observatory (OSO) oraz Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). (PAP)

cza/ agt/