Przetestowano sieć radioteleskopów ALMA

Wielka sieć radioteleskopów ALMA w Chile dokonała testowych obserwacji w nowej, znacznie szerszej konfiguracji anten. O sukcesie całej operacji poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), które reprezentuje Europę w tym międzynarodowym projekcie astronomicznym.

Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) to sieć składająca się z 66 anten o średnicach po 12 i 7 metrów. Działa na płaskowyżu Chajnantor na pustyni Atakama w Chile, na wysokości 5000 metrów nad poziomem morza.

Oficjalna inauguracja ALMA nastąpiła w roku 2013, ale obserwacje naukowe prowadzone były już od 2011 roku, wtedy jeszcze za pomocą części anten. Obecnie inżynierowie i technicy projektu ALMA dokonali zmiany konfiguracji sieci dostępnej dla astronomów do obserwacji naukowych.

Po raz pierwszy uruchomiono anteny z trzech zewnętrznych ramion sieci ALMA. Dodatkowo za pomocą specjalnego transportera o nazwie Lore przemieszczono jedną z anten na nową pozycję, w odległości 7 kilometrów od najdalszej anteny z drugiego krańca sieci. To najdłuższa jak dotąd konfiguracja bazowa używana przez sieć radioteleskopów ALMA.

Sieć radioteleskopów ALMA jest interferometrem. Przy tej technice obserwacji bardzo duże znaczenie ma odległość pomiędzy skrajnymi antenami. Odległość ta zwana jest w interferometrii bazą. Im dłuższa baza, tym większą zdolność rozdzielczą można uzyskać i tym samym dostrzec więcej szczegółów w obserwowanych obiektach w kosmosie.

Baza o długości 7 kilometrów to nie koniec możliwości ALMA. Według założeń, anteny będą mogły pracować nawet z bazami o długości do 16 km. Zespół projektu ALMA zapowiada już testy kolejnych, dłuższych niż 7 km baz, aby w przyszłości astronomowie mogli z nich korzystać do obserwacji naukowych. Testy nowych konfiguracji potrwają dwa miesiące.

ALMA jest projektem prowadzonym w ramach współpracy krajów Europy, Ameryki Północnej i Azji Wschodniej. Anteny są rozmieszczone w Chile na pustyni Atakama. (PAP)

cza/ krf/