Rzeźba lotnika w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie

Rzeźba autorstwa Stanisława Horno-Popławskiego pt. "Lotnik" od 6 sierpnia wita gości w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Odlana w brązie stojąca postać prezentuje ubiór lotnika w kombinezonie, pilotce z goglami oraz spadochronem na plecach. Dzieło pochodzi ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (sygnatura MWP 45834) i zostało wypożyczone do Dęblina do 2024 roku.

Statyczna bryła ukazuje moment ekspresji, widzimy lotnika „zatrzymanego w ruchu”:  ustawionego frontalnie z lewą nogą wysuniętą do kolejnego kroku, z głową skierowaną ku górze w prawą stronę, zapinającego rękawicę na uniesionej w górę lewej dłoni.

Rzeźba o wysokości 184 cm jest odlewem wykonanym w Pracowni Sztuk Plastycznych w Warszawie w 1985 r. na podstawie rzeźby gipsowej znajdującej się w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (nr inw.53826), którą Muzeum zakupiło od autora w 1954 r.

Stanisław Horno-Popławski, artysta rzeźbiarz (1902 – 1997)

Był wnukiem powstańca z 1863 roku, zesłanego w głąb Rosji. Studia artystyczne zainicjował w Moskwie, następnie (w latach 1923-1931) kształcił się w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Tadeusza Pruszkowskiego i Tadeusza Breyera. Po ukończeniu tej uczelni odbył wyjazdy studyjne do Francji i Włoch. W 1931 rozpoczął pracę pedagogiczną na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Był członkiem grupy artystycznej „Forma”, wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków oraz warszawskiego Związku Zawodowego Artystów Rzeźbiarzy. W 1939 walczył w kampanii wrześniowej. Lata okupacji spędził w Oflagu II C-Woldenberg, gdzie wykonał m.in. rzeźby sakralne do kaplicy obozowej. Po wojnie początkowo był profesorem Szkoły Sztuk Pięknych w Białymstoku. W latach 1946-1949 wykładał na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od 1949 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie (później – Gdańsku), gdzie w okresie 1949-1950 i 1956-1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Rzeźby. W 1948 uczestniczył w konkursie na projekt pomnika Adama Mickiewicza w Poznaniu, w wyniku którego otrzymał II nagrodę. W latach 1951-1954 był głównym projektantem wystroju rzeźbiarskiego odbudowywanych kamieniczek Starego Miasta w Gdańsku.

Efekty swojej twórczości pozostawił w wielu miastach Polski i za granicą. Do znanych dzieł Stanisława Horno-Popławskiego możemy zaliczyć m.in. Henryk Sienkiewicz (1968) w Bydgoszczy, Praczki (1938) w Białymstoku, Karol Szymanowski (1970) w Słupsku, Biskup Władysław Bandurski (1938) w Wilnie.

W Warszawie hornowskim symbolem jest pomnik Adama Mickiewicza – swoiste art deco wdzierające się w siermiężny klimat socjalizmu Pałacu Kultury i Nauki (1955).

  
(fot. via- zbrojownia sztuki)

W roku 1969 został odznaczony Złotym Medalem na XIX Biennale Sztuki we Florencji.

W dojrzałym okresie swej twórczości, Horno-Popławski wykształcił indywidualny styl, którego głównymi wyznacznikami było dążenie do sumarycznej formy, wolnej od zakłócających jej monumentalność detali. Jako uczeń Tadeusza Breyera, rozwijał w sposób twórczy pryncypia, które wyniósł z pracowni swego profesora, przede wszystkim przekonanie, iż rzeźbiarz, dążąc do odnalezienia własnej formy wypowiedzi, nie powinien zapominać o tradycji tej dyscypliny sztuki. Horno-Popławski stworzył wiele dzieł wybitnych, cechujących się równowagą pomiędzy eksperymentem i dążeniem do skrajnej syntezy a klasycznym, często wręcz archaicznym podejściem do kształtowania rzeźbiarskiej bryły. W dziełach artysty znać szacunek jaki żywił do materiału, którym często był twardy, własnoręcznie odkuwany granit, poddany obróbce, lecz zachowujący surową ekspresję naturalnego tworzywa.
biogram: culture.pl