Szybowiec Perlan II wzlatuje na 76 tys. stóp i ustanawia kolejny rekord

Szybowiec Perlan II ustanowił kolejny rekord. 2 września wbił on się na wysokość aż 76410 stóp. Tydzień wcześniej, 26 sierpnia, w pobliżu argentyńskiej miejscowości El Calafate dokonano pierwszej na świecie próby wzbicia się załogowym, bezsilnikowym statkiem powietrznym do granicy przestrzeni kosmicznej. Przedsięwzięcie to udało się załodze misji Airbus Perlan II, która wzniosła się szybowcem stratosferycznym na wysokość barometryczną ponad 62 tys. stóp (na 60 669 stóp – ok. 18,5 km – wg pomiaru GPS). Jest to nowy rekord świata w wysokości lotu szybowcem. Trwa procedura zmierzająca do jego oficjalnego uznania.

Wyposażony w kabinę ciśnieniową szybowiec Perlan 2 został zaprojektowany z myślą o lotach na pułapie znacznie wyższym – aż do 90 tys. stóp, co oznacza, że założono, iż pozwoli on załodze bezpiecznie przekraczać tzw. linię Armstronga, czyli wysokość, powyżej której w przypadku rozszczelnienia się kabiny i braku kombinezonu astronautycznego krew pilota przechodzi w stan wrzenia.

Poniedziałkowy wyczyn to już drugi rekord świata w tej kategorii dla pilotów: Jima Payne'a i Morgana Sandercocka. Niespełna rok temu, 3 września 2017 roku ten sam dwuosobowy zespół wzleciał szybowcem Perlan 2 na 52 221 stóp wysokości GPS. Lot odbył się w tym samym, odludnym regionie Argentyny – nad górami Patagonii. Rekordem z 2017 roku piloci pobili poprzedni rekord świata, ustanowiony w 2006 roku szybowcem Perlan 1, który nie posiadał jeszcze kabiny ciśnieniowej, przez pomysłodawcę projektu Perlan, Einara Enevoldsona oraz Steve'a Fossetta.

„To niezwykły moment dla wszystkich ochotników i sponsorów misji Airbus Perlan II, którzy tak mocno zaangażowali się w urzeczywistnienie naszego niekomercyjnego projektu aeronautycznego”, powiedział Ed Warnock, prezes projektu Perlan. „Nasze dzisiejsze zwycięstwo, i wszelkie inne przełomowe dokonania, jakie jeszcze, mamy nadzieję, staną się naszym udziałem w tym roku, to sukces odniesiony dzięki duchowi pionierów i odkrywców, łączącemu wszystkich uczestników naszego projektu i wspierające nas firmy i instytucje.”


„Innowacja to dziś w lotnictwie modne hasło, a trudno o lepsze jej ucieleśnienie niż Projekt Perlan. To przedsięwzięcie odważnie zamienia w czyn i rzeczywistość śmiałe, kreatywne pomysły – wartości fundamentalne dla całego zespołu firmy Airbus”, dodał Tom Enders, prezes spółki Airbus. „Projekt Perlan z powodzeniem osiąga to, co dotąd wydawało się niemożliwe. Wspierając go, przekazujemy czytelny komunikat naszym pracownikom, dostawcom i konkurentom: jesteśmy niezwykli i tacy zawsze będziemy.”

Innym bezprecedensowym tegorocznym osiągnięciem Projektu Perlan było użycie specjalnego samolotu holowniczego, zdolnego do osiągania nadzwyczajnie wysokiego pułapu, znacznie przewyższającego osiągami klasyczne samoloty używane do holowania szybowców. Swój poniedziałkowy, rekordowy lot szybowiec Perlan 2 rozpoczął z pomocą samolotu turbośmigłowego Grob Egrett G520, zmodyfikowanej wcześniej dla potrzeb projektu maszyny rozpoznawczej. Wyholował on eksperymentalną konstrukcję aż do górnych warstw stratosfery. Obsługiwany przez firmę AV Experts, LLC i pilotowany przez doświadczonego pilota, Arnego Vasendena, egrett G520 doprowadził perlana 2 na wysokość ok. 42 tys. stóp, odpowiadającą w przybliżeniu pułapowi przelotowemu samolotów Airbus A380.

Aby wznieść się jeszcze wyżej, do górnych warstw ziemskiej atmosfery, piloci szybowca Perlan 2 wykorzystali sięgające stratosfery zjawisko fali górskiej, powstałe w wyniku przelewania się mas powietrza nad wysokimi łańcuchami górskimi i dodatkowo znacznie wzmocnione sięgającym tej szerokości geograficznej wirem polarnym. Tak szczególny układ warunków meteorologicznych występuje jedynie przez krótki czas w roku w kilku nielicznych miejscach naszej planety. Otulony argentyńskimi Andami obszar wokół miasteczka El Calafate to jedno z nich – tutaj wstępujące prądy powietrza potrafią docierać do 100 tys. stóp, a nawet wyżej.


Szybowiec Perlan 2 został zbudowany w USA w stanie Oregon, a jego baza operacyjna znajduje się w Minden w Nevadzie. Ten niezwykły statek powietrzny zawiera szereg niespotykanych w innych konstrukcjach innowacji, bez których tak odważna misja nie byłaby możliwa. Najciekawsze z nich to:

• wykonana z włókna węglowego kapsuła ciśnieniowa z jedynym w swoim rodzaju, wysokowydajnym pasywnym systemem utrzymywania ciśnienia, eliminującym konieczność instalowania ciężkich, zużywających wiele energii sprężarek;
• unikalny, zamknięty system uzdatniania powietrza, korzystający tylko z tlenu metabolizowanego przez załogę. To najlżejszy i najbardziej wydajny system dla tego rodzaju kabiny szczelnej, znajdujący dzięki swojej konstrukcji zastosowanie także w innych statkach powietrznych operujących na wysokim pułapie.
• Pokładowy „system wizualizacji fali”, graficznie obrazujący przed oczami pilotów obszary wstępujących i opadających ruchów powietrza. W zastosowaniach komercyjnych korzystanie z prądów wznoszących umożliwiałoby szybsze zyskiwanie wysokości i wynikające z tego oszczędności na zużyciu paliwa, a jednocześnie pomogłoby omijać obszary niebezpiecznych zjawisk, takich jak uskoki wiatru i silne duszenia.

W przeciwieństwie do badawczych samolotów silnikowych, Perlan 2 nie wpływa na temperaturę ani skład chemiczny otaczającego go powietrza, co czyni go wręcz idealną platformą do badań atmosfery. Doświadczenia przeprowadzone w locie przy użyciu jego instrumentów pokładowych pozwalają dokonywać nowych odkryć dotyczących lotów na dużym pułapie, zmian pogody i klimatu.



W bieżącym sezonie lotów Perlan 2 zabiera na pokład wyposażenie służące do prowadzenia doświadczeń opracowanych przez zespół badawczo-naukowy Projektu Perlan, a także realizację projektów powstałych we współpracy z instytucjami i uczelniami amerykańskimi i argentyńskimi. Z szybowca Perlan 2 korzystają obecnie m.in. następujące projekty badawcze:

• eksperyment mający na celu pomiar skutków promieniowania na dużych wysokościach, opracowany przez studentów Cazenovia Central School i Ashford School w stanie Connecticut. Przedsięwzięcie to jest prowadzone we współpracy z Teachers in Space, Inc., edukacyjną organizacją non-profit, stawiającą sobie za cel rozbudzanie wśród młodzieży zainteresowania nauką, techniką, inżynierią i matematyką;
• rejestrator parametrów lotu, opracowany przez argentyński Instytut Badań Naukowo-Technicznych dla Potrzeb Obronności (Instituto de Investigaciones Científicas y Técnicas para la Defensa, CITEDEF);
• drugi rejestrator parametrów lotu, zaprojektowany przez studentów argentyńskiej politechniki UTN (La Universidad Tecnológica Nacional);
• przyrząd meteorologiczny do pomiaru promieniowania kosmicznego;
• doświadczenie pod nazwą „Marshmallows in Space” („Pianki w kosmosie”), opracowane przez Oregon Museum of Science & Discovery dla potrzeb wprowadzania dzieci przedszkolnych w naukę i jej metody badawcze;
• dwa nowe czujniki środowiskowe, opracowane przez Projekt Perlan.

Zespół zamierza podejmować do połowy września kolejne próby bicia rekordów wysokości lotu szybowcem Perlan 2, prowadząc przy okazji zaplanowane badania. Wiele zależy od pogody i wiatrów.


Loty szybowca Perlan 2 można śledzić na żywo w witrynie internetowej Airbus Perlan Mission II Virtual Cockpit pod adresem (LINK). Zachęcamy też do częstego odwiedzania Projektu Perlan na Twitterze: @PerlanProject i Facebooku (LINK), gdzie publikowane są informacje o kolejnych lotach.

Więcej informacji o misji Airbus Perlan II można znaleźć pod adresem www.perlanproject.org Witryna oferuje między innymi możliwość otrzymywania przez e-mail powiadomień o każdym nowym locie – wystarczy podać swój adres e-mail w formularzu na stronie PerlanProject.org/contact.