Historia pewnego samolotu – 21 egzemplarz RWD-5 (SP-LOT)

istotne

W latach międzywojennych polski przemysł lotniczy rozwijał się bardzo dynamicznie, czego efektem było opracowanie i wdrożenie produkcji szeregu udanych konstrukcji. Należał do nich m.in. samolot RWD-5, który dzięki Stanisławowi Skarżyńskiemu (w 1933 r. pilot dokonał na nim rekordowego przelotu przez Atlantyk – z Afryki do Ameryki Południowej, pokonując dystans 3582 km), na stałe zapisał się w kartach polskiego lotnictwa.

W sytuacji, gdy z imponującego dorobku polskiej myśli technicznej i przemysłu lotniczego sprzed 1 września 1939 r. zachowały się do dzisiaj tylko 4 samoloty (niestety, już tylko jako wystawowe eksponaty), naturalną stała się idea odtworzenia bodaj jednej zdolnej do prezentacji w powietrzu historycznej maszyny.

W związku z tym faktem, w latach 90-tych XX wieku Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego z inicjatywy prezesa Eugeniusza Pieniążka podjęło decyzję o budowie zdolnej do lotu konstrukcji RWD-5 z pomocą środków ogólnopolskiej fundacji. Pierwszy lot powstałej w Bielsku-Białej maszyny odbył się uroczyście w roku 2000. Dwudziesty pierwszy egzemplarz RWD-5 (dwadzieścia zbudowano w latach 1932-1938) wzbił się w powietrze z założeniem, by przybliżać chwalebną tradycję lotnictwa polskiego i osiągnięcia polskiej myśli technicznej.

Wybór na RWD-5 padł ze względu m.in. na wybitne osiągnięcia związanego z Doświadczalnymi Warsztatami Lotniczymi w Warszawie zespołu konstrukcyjnego RWD (Rogalski, Wigura/Wędrychowski, Drzewiecki). W latach 1928-39 według jego projektów zbudowano ok. 920 samolotów dwudziestu typów, głównie sportowo-turystycznych. Maszyny RWD umożliwiły sięgnięcie po sukcesy w skali światowej, a takimi były zwycięstwa w międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge 1932 i 1934 (RWD–6 i RWD–9). Jednakże najszerszym echem rozniósł się wyczyn Stanisława Skarżyńskiego z 1933 r., który na turystycznym RWD-5bis (model RWD-5 z dodatkowymi zbiornikami paliwa) dokonał liczącego 3582 km przelotu przez Atlantyk, bijąc przy okazji rekord świata dla samolotów o ciężarze do 450 kg.

Dodatkowo sensację w tamtych czasach wzbudził też fakt, że pilot pokonał ocean...w garniturze i krawacie. Bowiem dwuosobowy samolocik turystyczny z zakrytą kabiną był nowatorską konstrukcją zapewniającą rzadki jeszcze wtedy komfort podróży

Warto zaznaczyć, że RWD-5bis był przez długie lata najmniejszym samolotem, jaki pokonał Atlantyk (rozpiętość 10,20 m, masa własna 446 kg, całkowita 1100 kg) i ten swoisty rekord był utrzymany 79 lat. Dopiero w 2012 r słoweński pilot M. Lenarcic na ultralekkim samolocie Pipistrel Virus (rozpiętość 10,70 m, masa własna 300 kg) pobił rekord Skarżyńskiego przy okazji rajdu dookoła świata.

W każdym razie RWD-5 pozostanie w randze najsławniejszego polskiego samolotu sportowego, tym bardziej, że zapoczątkował serię nowoczesnych na skalę europejską konstrukcji (RWD-6, RWD-9, RWD-13, RWD-15 czy RWD-20). SP-LOT jest repliką w skali 1:1 skonstruowanego w 1931 r. RWD-5 i od momentu swojego oblotu bierze udział we wszelkiego rodzaju imprezach lotniczych na terenie całego kraju.

Zrekonstruowany RWD zewnętrznie nie różni się od pierwowzoru, dodano mu jedynie kółko ogonowe zamiast płozy, co było niezbędne ze względu na dzisiejszą konieczność korzystania z betonowych pasów startowych. Jest też nieco cięższy, elementy nośne musiały zostać wzmocnione, ze względu na fakt, iż obecne wymagania techniczne są bardziej rygorystyczne niż w roku 1930. Nie wpłynęło to jednak na osiągi samolotu, które są porównywalne do pierwowzoru.

Statut fundacji nakazuje, by samolot przypominający chwalebne tradycje lotnictwa polskiego był w jak najszerszy sposób prezentowany polskiemu społeczeństwu. Dlatego też Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991 zabiega, by brał on udział nie tylko w imprezach największych, ale i w innych pokazach i festynach lotniczych czy obchodach historycznych rocznic.

Warto zaznaczyć, że jego obecność połączona z odpowiednią informacją i propagandą zawsze budzi duże zainteresowanie. Dopuszczony do normalnej eksploatacji RWD-5R może latać w obsadzie dwuosobowej, z tym, że jedynie z większych lądowisk, bowiem jego skrzydła podobnie jak w pierwowzorze, nie są wyposażone w klapy.

Obsługa techniczna maszyny jest zapewniana przez członków Stowarzyszenia, ale inne koszty (hangarowanie, materiały eksploatacyjne, rejestracja, ubezpieczenie itp.), są pokrywane ze środków finansowych uzyskanych od sponsorów. Dzięki fachowej obsłudze technicznej i właściwej eksploatacji samolot spisuje się bez zarzutu, a od ponad 10 lat jego portem macierzystym jest lotnisko Aeroklubu Podhalańskiego w Łososinie Dolnej niedaleko Nowego Sącza.

Specyfikacja techniczna RWD-5: