ReFuelEU: Nowe przepisy odnośnie tankeringów w Europie

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują nowe przepisy antytankeringowe Komisji Europejskiej, które mocno ograniczają możliwość tankowania paliwa do lub w obrębie Europy przez dużych operatorów komercyjnych. Przewoźnicy lotniczy mają również wprowadzony obowiązek sporządzania sprawozdań, tak aby udowodnić, że nie łamią przepisów. Termin złożenia pierwszego rocznego sprawozdania to marzec 2025 r. 

Od początku br. będą obowiązywać nowe przepisy dotyczące wszystkich dużych linii komercyjnych (tych, które z lotnisk EU wykonują rocznie ponad 500 lotów). W ciągu roku kalendarzowego linie lotnicze muszą przestrzegać, aby średnio 90% paliwa wymaganego do lotów odlatujących z określonego lotniska UE było zabierane z tego właśnie miejsca. Sprawozdania są sporządzane corocznie, więc chodzi o zachowanie zgodności jako rocznej średniej, a nie dla każdego pojedynczego lotu. 

Przepisy te dotyczą wszystkich operatorów komercyjnych – zarówno z siedzibą w UE, jak i poza jej obszarem. Z dyrektywy są wyłączone loty prywatne i podmioty wykonujące niekomercyjne operacje lotnicze. Według ocen branży, nowe przepisy są pochodną faktu, iż UE ma dość dużych linii lotniczych, które wlatują do Europy ze zbiornikami wciąż w połowie zapełnionymi tanim paliwem, które przetransportowały z krajów macierzystych lub innych. 

Tak więc, na tym procederze tracą europejskie lotniska, które nie są w stanie sprzedać swojego paliwa. Ale należy pamiętać, że przepisy nie dotyczą tylko lotów z Bliskiego Wschodu do Europy, a przykładowo również operacji z Bułgarii (tanie paliwo) do Niemiec (droższe paliwo). Pomijając kwestie polityczne, nowe przepisy będą nieproporcjonalnie surowe dla operatorów biznesowych odrzutowców, które często wykonują operacje ad-hoc planowane w ostatniej chwili. 

Chociaż można by twierdzić, że cała ta sprawa może mieć sens dla linii lotniczych, to jednak znacznie utrudni planowanie innym dużym operatorom nieregularnych lotów komercyjnych, którzy niekoniecznie wiedzą, co będą robić w przyszłym tygodniu, a co dopiero przez cały rok. Dochodzą też komplikacje związane są ze sprawozdawczością, ponieważ zmniejszona jest elastyczność paliwowa i operatorzy będą musieli stosować mniejsze marże paliwowe. 

Przepisy dotyczą lotnisk w krajach Unii Europejskiej, które spełniają określone progi – głównie tych, na których ruch pasażerski przekracza 800 tys. pasażerów rocznie. Mniejsze lotniska są wyłączone spod przepisów, aby uniknąć nakładania na nie „nieuzasadnionych obciążeń operacyjnych i finansowych”. Ponadto lotniska w „regionach najbardziej oddalonych” (np. Azory, Madera, Wyspy Kanaryjskie i francuskie terytoria zamorskie) są generalnie wyłączone ze względu na wyzwania geograficzne i logistyczne.

Zapisy artykułu 5 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2405 z dnia 18 października 2023 r. w sprawie zapewnienia równych warunków działania dla zrównoważonego transportu lotniczego (ReFuelEU Aviation) - tekst mający znaczenie dla EOG:

Artykuł 5 - obowiązek operatorów statków powietrznych dotyczący tankowania paliwa

1. Roczna ilość uzupełnianego paliwa lotniczego w danym unijnym porcie lotniczym przez danego operatora statku powietrznego musi wynosić co najmniej 90 % ilości paliwa lotniczego potrzebnego rocznie.

2. Operator statku powietrznego może nie osiągnąć progu określonego w ust. 1 niniejszego artykułu, jeżeli jest to konieczne ze względu na zapewnienie zgodności z mającymi zastosowanie przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa paliwowego. W takich przypadkach dany operator statku powietrznego przedstawia właściwemu organowi lub właściwym organom, o których mowa w art. 11 ust. 6, oraz Agencji należyte uzasadnienie nieosiągnięcia tego progu, w tym wskazuje trasy, których to dotyczy. Informacje te zamieszcza się w sprawozdaniu określonym w art. 8. Odpowiednie ilości paliwa zgłasza się oddzielnie zgodnie z art. 8.

3. Na zasadzie wyjątku operator statku powietrznego może, w należycie uzasadnionych przypadkach, wystąpić do właściwego organu lub właściwych organów, o których mowa w art. 11 ust. 6, z wnioskiem o tymczasowe zwolnienie z obowiązku określonego w ust. 1 niniejszego artykułu w odniesieniu do lotów na określonej istniejącej lub nowej trasie o długości poniżej 850 kilometrów, a w przypadku tras do portów lotniczych zlokalizowanych na wyspach bez połączeń kolejowych lub drogowych, rozpoczynających się w unijnym porcie lotniczym - o długości poniżej 1 200 kilometrów. Odległości te mierzy się metodą trasy po ortodromie. Wniosek taki składa się co najmniej trzy miesiące przed planowaną datą rozpoczęcia stosowania zwolnienia oraz odpowiednio i szczegółowo się go uzasadnia. Takie zwolnienie powinno być ograniczone do następujących sytuacji:

a) poważne i powtarzające się trudności operacyjne związane z tankowaniem statków powietrznych w danym unijnym porcie lotniczym, uniemożliwiające operatorom statków powietrznych wykonywanie obsługi tych statków powietrznych między rejsami w rozsądnym czasie; lub

b) strukturalne trudności w dostawach paliwa lotniczego, które wynikają z uwarunkowań geograficznych danego unijnego portu lotniczego, skutkujące znacznie wyższymi cenami paliw lotniczych w porównaniu ze stosowanymi w innych unijnych portach lotniczych średnimi cenami podobnych rodzajów paliw lotniczych, w szczególności ze względu na konkretne ograniczenia w zakresie transportu paliwa lub ograniczoną dostępność paliw w tym unijnym porcie lotniczym, oraz stawiające danego operatora statków powietrznych w znacznie słabszej pozycji konkurencyjnej względem warunków rynkowych panujących w innych unijnych portach lotniczych o podobnych właściwościach konkurencyjnych.

4. Właściwy organ lub właściwe organy rozpatrują ten wniosek. W świetle przedstawionego uzasadnienia mogą zwrócić się o dodatkowe informacje.

5. Właściwy organ lub właściwe organy podejmują decyzję w sprawie takiego wniosku bez zbędnej zwłoki i nie później niż miesiąc przed datą rozpoczęcia stosowania planowanego zwolnienia. Zwrócenie się przez właściwy organ lub właściwe organy o dodatkowe informacje zgodnie z ust. 4 wstrzymuje bieg terminu do podjęcia decyzji przez właściwy organ lub właściwe organy do czasu dostarczenia przez operatora statku powietrznego kompletnych informacji.
Przyznane zwolnienie jest ważne przez ograniczony okres nieprzekraczający jednego roku, po upływie którego podlega ona przeglądowi na wniosek operatora statku powietrznego.

6. Właściwy organ lub właściwe organy podejmują decyzję o uwzględnieniu lub odrzuceniu każdego pierwszego wniosku o zwolnienie złożonego zgodnie z ust. 3. Brak podjęcia takiej decyzji w terminie określonym w ust. 5 nie jest uznawany za decyzję zatwierdzającą zwolnienie, którego dotyczy wniosek. Brak podjęcia decyzji w sprawie wniosku o przedłużenie istniejącego zwolnienia, pod warunkiem że taki wniosek jest poparty szczegółowym i odpowiednim uzasadnieniem, najpóźniej miesiąc przed datą planowanego przedłużenia uznaje się za decyzję zatwierdzającą dalsze stosowanie zwolnienia, którego dotyczy wniosek.

7. Operator statku powietrznego ma prawo odwołać się od decyzji właściwego organu lub właściwych organów, która odrzuca wniosek o zwolnienie.

8. Właściwy organ lub właściwe organy przekazują Komisji wykaz zatwierdzonych i odrzuconych wniosków o zwolnienia, podając uzasadnienie swojej decyzji i ocenę, na której się ona opiera. Komisja publikuje wykaz zatwierdzonych wniosków o zwolnienia i aktualizuje go co najmniej raz w roku.

9. W następstwie pisemnej skargi państwa członkowskiego, operatora statku powietrznego, organu zarządzającego danym unijnym portem lotniczym lub dostawcy paliwa lotniczego, bądź z własnej inicjatywy, Komisja, po dokonaniu – w świetle kryteriów określonych w ust. 3 niniejszego artykułu – oceny uzasadnienia zwolnienia przyznanego zgodnie z ust. 5 niniejszego artykułu, może przyjmować akty wykonawcze, w których zwraca się do właściwego organu lub właściwych organów o przyjęcie decyzji uchylającej dane zwolnienie od początku następnego regularnego okresu w rozumieniu art. 2 lit. d) rozporządzenia Rady (EWG) nr 95/93 (4 ). Jeżeli ten regularny okres rozpoczyna się mniej niż dwa miesiące po opublikowaniu decyzji, stosowanie decyzji uchylającej zwolnienie rozpoczyna się od początku następnego regularnego okresu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 16 ust. 2.

10. Aby móc przyjmować akty wykonawcze, o których mowa w ust. 9, Komisja może zwrócić się do państw członkowskich i opera torów statków powietrznych o wszelkie niezbędne informacje. Państwa członkowskie i operatorzy statków powietrznych dostarczają takie informacje bez zbędnej zwłoki. Państwa członkowskie ułatwiają dostarczanie informacji przez operatorów statków powietrznych.

11. Do dnia 1 września 2024 r. Komisja przyjmie wytyczne dotyczące stosowania zwolnień, o których mowa w niniejszym artykule. W wytycznych tych określi elementy, które operator statku powietrznego jest zobowiązany dostarczyć w celu uzasadnienia tych zwolnień.

Pełny tekst dokumentu dostępny jest tutaj (LINK)