EASA uruchamia nowe inicjatywy mające na celu zapobieganie kolizjom statków powietrznych GA

Europejska przestrzeń powietrzna jest jedną z najbardziej ruchliwych i złożonych na świecie. Ponieważ ruch lotniczy nieustająco rośnie, ważne jest, aby wszyscy jego użytkownicy byli odpowiednio widoczni (również elektronicznie), a także żeby mogli widzieć się nawzajem. W tym celu EASA podjęła współpracę z władzami lotniczymi poszczególnych krajów mając w planach uruchomienie dwóch nowych inicjatyw. Ich założeniem jest zwiększenie widoczności i bezpieczeństwa operacyjnego operatorów lotnictwa ogólnego. 

Samoloty latające w przeowzie lotniczym standardowo wyposażone są w systemy zapobiegania kolizjom (TCAS). Niestety koszt jak również ograniczenia techniczne (interogator z limitem liczby obsługiwanych urządzeń) takiego sprzętu oznaczają, że nie można go stosować w konstrukcjach GA. Jednym z kluczowych działań EASA GA Flightpath 2030+ jest współpraca ze społecznością lotniczą w celu opracowania niedrogich rozwiązań związanych z zapobieganiem kolizjom w powietrzu nazywanych ¡Conspicuity. Inicjatywa szczególnie ma znaczenie, w niekontrolowanej przestrzeni powietrznej, w której obowiązuje zasada „See and Avoid”. 

Celem projektu jest aby urządzenia ¡Conspicuity stały się dostępne dla każdego pilota GA. Bez wyjątków.

„Statystycznie, co roku dochodzi średnio do 6 śmiertelnych kolizji w powietrzu statków powietrznych GA, w wyniku których ginie 13 osób. Możliwość dostępu każdego pilota do niedrogich, kompatybilnych systemów w celu zwiększenia świadomości sytuacyjnej będzie dużym krokiem naprzód w zakresie bezpieczeństwa w tym ważnym sektorze społeczności lotniczej” — powiedział Florian Guillermet, dyrektor wykonawczy EASA. „GA to część lotnictwa, w której przyszli piloci komercyjni stawiają pierwsze kroki w swojej karierze. Kwitnąca społeczność GA jest zatem niezbędna dla całego ekosystemu lotniczego”, dodał.

Deklaracja ¡Conspicuity — zobowiązanie do zwiększania bezpieczeństwa w GA

Pierwszą inicjatywą EASA jest Deklaracja ¡Conspicuity, która jest dobrowolnym oświadczeniem, wspólnie ustanowionym przez 11 nadzorów lotniczych i innych podmiotów. Jej głównym celem jest ułatwienie i zachęcenie do korzystania z urządzeń ¡Conspicuity i standardów technicznych (w tym ADS-B out, ADS-L, danych nadzoru i podobnych informacji typu OGN, FALRM) przez wszystkie zainteresowane strony w celu poprawy bezpieczeństwa operacyjnego i wzmocnienia kultury bezpieczeństwa w GA. 

Przyjmując Deklarację ¡Conspicuity, jej sygnatariusze wyrażają swoje zaangażowanie we wspieranie wyposażania statków powietrznych w urządzenia mające na celu zapewnienie, że użytkownicy przestrzeni powietrznej będą widoczni dla wszystkich innych poruszających się w tych sektorach. Zgadzają się również współpracować w celu poprawy bezpieczeństwa lotniczego poprzez wspólną analizę danych z takich systemów, co w przyszłości ma pomóc w podjęciu działań zapobiegawczych. 

Sednem deklaracji jest porozumienie w sprawie promowania pozytywnej kultury bezpieczeństwa, która zachęci wszystkie strony do odpowiedzialnego zarządzania przestrzenią powietrzną. Dodatkowo ma spowodować, że wszelkie dane zebrane za pośrednictwem takich systemów będą odpowiednio chronione i wykorzystywane wyłącznie w celu poprawy bezpieczeństwa. 

Koalicja ADS-L – Wspólny standard zwiększający świadomość sytuacyjną 

Kolejnym celem jest skupienie się na dostawcach technologii i ustanowieniu standardu ADS-L jako przyszłego zunifikowanego protokołu interoperacyjnego dla systemów lekkiego lotnictwa i dronów. Organizacje, przystępujące do koalicji ADS-L, zobowiązują się do zintegrowania ADS-L ze swoimi obecnymi lub przyszłymi produktami i zachęcają do szerszego przyjęcia ADS-L w celu zapewnienia spójności, interoperacyjności i maksymalizacji korzyści w zakresie bezpieczeństwa. Koalicja stanowi duży krok naprzód w umożliwieniu pilotom w całej Europie dostępu do niedrogiej technologii zapewniającej bezpieczeństwo systemu lotniczego. 

Założenia projektu GA Flightpath 2030+

GA Flightpath 2030+ to kolejna faza planu działania EASA GA, bazująca na sukcesach, jakie osiągnęła cała społeczność GA. Inicjatywa jest wzmocnieniem kultury bezpieczeństwa i umożliwia zrównoważony wzrost i przyjęcie cyfrowej przyszłości, co ma pomóc zmaksymalizować korzyści płynące z technologii.

Z perspektywy bezpieczeństwa jednym z głównych celów jest zapobieganie kolizjom w powietrzu, które na podstawie zidentyfikowanych zagrożeń, a także liczby wypadków i poważnych incydentów, zostały określone jako priorytetowy Kluczowy Obszar Ryzyka w EASA Annual Safety Review. Znajduje to odzwierciedlenie w priorytetach European Plan for Aviation Safety (EPAS) w tomie I „Strategic Priorities”. 

Przyjęcie Deklaracji ¡Conspicuity nie wpływa na stosowanie rozporządzenia (UE) nr 376/2014 dotyczącego zgłaszania, analizy i monitorowania zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz wszelkich innych obowiązujących przepisów Unii Europejskiej lub krajowych.

Czytaj również:
III Spotkanie Pilotów UL 2025. Panel edukacyjny na temat wdrożenia Electronic Conspicuity
ADS-L: Widzieć i być widzianym, czyli Electronic Conspicuity 
Electronic Conspicuity (EC), czyli pokładowa technologia monitorowania ruchu w okolicznej przestrzeni powietrznej 
Electronic Conspicuity (OGN, ADS-L,...) dla wszystkich, czyli systemowe rozwiązanie w przystępnej cenie