Polski instrument kosmiczny GLOWS już zintegrowany z satelitą NASA

Pierwszy w całości zaprojektowany i zbudowany w Polsce instrument badawczy GLOWS, na misję kosmiczną NASA, przeszedł pomyślnie testy i został zintegrowany z satelitą Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) - podało w czwartek CBK PAN. Start misji planowany jest na drugą połowę tego roku.

GLObal solar Wind Structure (GLOWS) jest fotometrem, którego głównym celem jest zbadanie trójwymiarowej struktury wiatru słonecznego oraz jej ewolucji w ciągu cyklu słonecznego. Pracowali nad nim naukowcy i inżynierowie Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK PAN). To jeden z 10 przyrządów, które zabierze w kosmos należąca do NASA sonda: Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP).

W sierpniu 2024 roku GLOWS trafił do Laboratorium Fizyki Stosowanej Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa (APL). Chodzi o mieszczące się w Maryland (USA) centrum badawcze, służące jako zasób techniczny dla Departamentu Obrony, NASA i innych agencji rządowych - podano w komunikacie CBK PAN przekazanym PAP.

"Niemal do ostatniego dnia przed wysyłką prowadziliśmy dodatkowe testy. Była to tak naprawdę dodatkowa, miesięczna kampania testów termicznych, wibracyjnych, elektromagnetycznych i funkcjonalnych GLOWSA. Najważniejsze testy były prowadzone w clean roomie w komorze termiczno-próżniowej CBK PAN" - powiedział dr hab. profesor CBK PAN i szef Zespołu GLOWS Maciej Bzowski, cytowany w komunikacie.

Kiedy trafił do USA, instrument został dodatkowo przetestowany w clean roomie APL, a następnie - zintegrowany z samą sondą IMAP, po czym ponownie przetestowany. Ze strony polskiej w integracji i testach brali udział główny inżynier GLOWS dr inż. Roman Wawrzaszek oraz główny elektronik GLOWS mgr inż. Kamil Jasiński.

Obecnie start misji IMAP jest planowany na drugą połowę września 2025 roku. Pierwsze uruchomienie satelity zaplanowane jest już kilka dni po starcie. Potem ma nastąpić faza uruchomienia programu technicznego, po czym faza uruchomienia przyrządów naukowych misji, jednego po drugim.

"Po uruchomieniu wszystkich instrumentów w kolejnych tygodniach będziemy musieli nauczyć się optymalnie eksploatować całe obserwatorium, co potrwa kilka miesięcy. Faza naukowa misji, czyli przejście do obserwacji do analizy naukowej, rozpocznie się prawdopodobnie na przełomie 2025 i 2026 roku i potrwa przynajmniej dwa lata" – wyjaśnił dr Bzowski.

Dodał, że po tym okresie, jeśli wszystkie instrumenty będą sprawne, misja może zostać przedłużona. "Bardzo na to liczymy, bo optymalne wykorzystanie potencjału badawczego GLOWS wymaga przeprowadzenia obserwacji przez cały 11-letni cykl aktywności słonecznej" - przyznał.

Realizacja eksperymentu GLOWS w ramach misji kosmicznej NASA Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) jest finansowana ze środków budżetu państwa na mocy porozumienia zawartego między resortem nauki a NASA.

Jak przypomniano w komunikacie, na obudowie instrumentu zostało wygrawerowane nazwisko Pawła Orepuka, zwycięzcy ubiegłorocznej aukcji CBK PAN na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy oraz charakterystyczne serduszko WOŚP. (PAP)

agt/ zan/