Zahaczenie skrzydła paralotni o drzewo, pilotowanie przez osobę nieuprawnioną, trudności z wywołaniem APP Warszawa - kolejne raporty z posiedzenia PKBWL

Przedstawiamy raporty Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych z zakończonych badań poniższych zdarzeń:

• 1555/2020 (W, 30.06.2020 r., Strzegom pow. świdnicki). Dotyczy: Wystąpienia w trakcie przelotu narastających trudności z zachowaniem kierunku i równowagi śmigłowca ultralekkiego Phoenix UH-22. Zderzenia się śmigłowca z ziemią. PKBWL postanowiła odstąpić od dalszego badania wyżej wymienionego zdarzenia z następujących powodów: statek powietrzny w chwili zdarzenia był używany przez osobę nieuprawnioną; statek powietrzny został zbudowany i był użytkowany niezgodnie z obowiązującymi przepisami.

Dodatkowo PKBWL wydała zalecenia dotyczące bezpieczeństwa:

Zalecenie 2020/1555/1
Podczas badania ujawniono, że urządzenie latające Phoenix UH-22 o znakach rozpoznawczych SP-HBOG zostało wpisane do ewidencji, prowadzonej przez ULC, bez należycie przeprowadzonej oceny jego zdatności do lotu.

Ponieważ przypadki takie mogą dotyczyć także innych urządzeń latających, aby wykluczyć nieprawidłowości w ww. zakresie PKBWL zaleca Prezesowi ULC przeprowadzić analizę i przygotować projekt zmiany przepisów wydanych na podstawie art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (z późn. zm.) związanych z:
− wpisywaniem urządzeń latających do ewidencji prowadzonej przez ULC, uwzględniając wprowadzenie w tych przepisach wymogu przedłożenia wraz z pierwszą oceną zdatności wykonaną przed pierwszym lotem statku powietrznego, oceny technicznej projektu statku powietrznego przeprowadzonej przez podmioty wykonujące taką ocenę, o których mowa w rozporządzeniu wyłączającym (tzw. podmioty zatwierdzające);
− określeniem kryteriów i wymagań dotyczących konstrukcji amatorskich i eksperymentalnych oraz oceną ich spełnienia przez podmioty zatwierdzające.

Zalecenie 2020/1555/2
Podczas badania ujawniono, że śmigłowiec Phoenix UH-22 o znakach rozpoznawczych SP-HBOG został zakwalifikowany do kategorii K6E (kategoria eksperymentalna), w podkategorii UL-H (ultra lekki śmigłowiec) z naruszeniem przepisów Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dn. 7 sierpnia 2013 r. w sprawie klasyfikacji statków powietrznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1568), ponieważ jego przeróbki nie miały związku z celami badawczymi, eksperymentalnymi albo naukowymi, lecz ich celem było zmniejszenie masy certyfikowanego śmigłowca w celu umożliwienia jego zakwalifikowania jako urządzenie latające.

Ponieważ przypadki takie mogą dotyczyć także innych urządzeń latających, aby wykluczyć nieprawidłowości w ww. zakresie PKBWL zaleca Prezesowi ULC w ramach kontroli użytkowników urządzeń latających, prowadzonych zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (z późn. zm.) zwrócić szczególną uwagę na statki powietrzne wpisane do ewidencji w kategorii K6E (eksperymentalna), czy spełniają kryteria, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji statków powietrznych.

Zalecenie 2020/1555/3
W trakcie badania ujawniono, że istnieją przypadki niewłaściwej interpretacji przepisów dotyczących budowy urządzeń latających i modyfikacji statków powietrznych.

Aby wykluczyć pomyłki i błędy w tym zakresie w celu ujednolicenia interpretacji przepisów, PKBWL zaleca Prezesowi ULC opracowanie wytycznych dla producentów i budowniczych urządzeń latających w zakresie budowy i modyfikacji statków powietrznych oraz przeprowadzenie seminarium, podczas którego zostanie jednoznacznie wyjaśnione:
− kto jest producentem albo budowniczym statku powietrznego; oraz
− że budowa nowych urządzeń na bazie certyfikowanych statków powietrznych jest niezgodna zarówno z przepisami krajowymi jak i przepisami Unii Europejskiej.

Uchwała 1555/2020

• 2075/2022 (I, 04.05.2022 r., EPZP). Dotyczy: Przecięcia przez motoparalotnię toru lotu samolotu Tecnam P2008-JC będącego na prostej do lądowania. Przyczyną zdarzenia była niewłaściwa obserwacja przestrzeni powietrznej przez pilota motoparalotni w rejonie lotniska. Uchwała 2075/2022

• 2283/2020 (W, 09.08.2020 r., Radziechowy k. Żywca). Dotyczy: Zahaczenia skrzydła paralotni Mac Para Progress 2-33 o drzewo. Nastąpiła deformacja skrzydła i całkowite wyhamowanie prędkości lotu. Uczeń-pilot spadł na ziemię. Przyczyną zdarzenia była utrata świadomości sytuacyjnej przez ucznia-pilota. Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia lotniczego: niewielkie doświadczenie lotnicze; brak odpowiedniej reakcji na komendy radiowe. Uchwała 2283/2020

• 3863/2022 (W, 15.07.2022 r., EPKR). Dotyczy: Twardego lądowania na kierunku "z wiatrem" szybowca SZD-38A "Jantar 1". Przyczyną wypadki było niewłaściwe rozplanowanie manewru do lądowania oraz doprowadzenie do lądowania "z wiatrem", a także prawdopodobne zacięcie mechanizmu blokowania podwozia w pozycji "schowane". Czynniki sprzyjające: wykonanie niskiego przelotu nad lotniskiem, bez wystarczającego zapasu prędkości; brak doświadczenia na typie szybowca; niestandardowa komunikacja radiowa podczas dolotu i przelotu nad lotniskiem. Raport końcowy 3863/2022

• 3446/2022 (I, 14.06.2022 r., Rejon punktu nawigacyjnego PADKA). Dotyczy: Wygenerowania przez system PEGASUS_21 ostrzeżenia STCA4 dla samolotów Airbus A321 i De Havilland DHC8 – 400. Przyczyną zbliżenia samolotów była chwilowa utrata świadomości sytuacyjnej przez kontrolera APP. Uchwała 3446/2022

• 3923/2020 (PI, 30.12.2020 r., Sektor DTC ACC Warszawa). Dotyczy: Trudności z wywołaniem APP Warszawa przez załogę samolotu Boeing 777. Przyczyną zdarzenia było nieuzasadnione opuszczenie stanowiska operacyjnego przez jedynego kontrolera pracującego w organie Kontroli Zbliżania. Uchwała 3923/2020

• 4706/2022 (PI, 19.08.2022 r., EPPR). Dotyczy: Uderzenia lewym skrzydłem szybowca SZD-9 bis "Bocian 1E" w maszt wskaźnika kierunku wiatru (rękaw) podczas podejścia do lądowania poza wyznaczoną trawiastą drogą startową. Przyczyną zdarzenia było zniżanie się szybowca w miejscu nieprzewidzianym do wykonywania podejścia do lądowania, do wysokości niezapewniającej bezpiecznego przelotu nad przeszkodami terenowymi. Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia lotniczego: ograniczona widoczność z kabiny szybowca, spowodowana lądowaniem pod słońce; chęć szybkiego zakończenia lotu, wynikająca z okoliczności nie związanych z wykonywanym zadaniem; chęć ułatwienia wprowadzania szybowca do hangaru. Uchwała 4706/2022

• 5129/2022 (W, 02.09.2022 r., EPBK). Dotyczy: Błędu w technice pilotażu polegający na nieumiejętnym utrzymaniu równowagi podłużnej szybowca SZD-51-1 "Junior" i niewłaściwym poprawianiu kangura w początkowej fazie startu za wyciągarką. Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia lotniczego: możliwe niewłaściwe ustawienie trymera do startu w położenie "ciężki na ogon" lub samoczynne przestawienie się trymera w to położenie podczas rozbiegu szybowca; niewielkie doświadczenie lotnicze pilota. Uchwała 5129/2022

Publikowane materiały pochodzą ze strony Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych (link)