Rozporządzenie MTBiGM ws. licencji i świadectw kwalifikacji służb ruchu lotniczego

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego informuje, że w dniu 19 kwietnia 2013 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie licencji i świadectw kwalifikacji personelu służb ruchu lotniczego (Dz. U. z 2013 r. poz. 471). 

Rozporządzenie to w sposób kompleksowy reguluje kwestie licencjonowania personelu służb ruchu lotniczego, a w szczególności dotyczy specjalności kontrolera ruchu lotniczego, praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, informatora służby informacji powietrznej oraz informatora lotniskowej służby informacji powietrznej.

Do dnia 18 września 2011 roku, to jest dnia wejścia w życie przepisów znowelizowanej ustawy z dnia 3 lipca 2002 roku – Prawo lotnicze, zakres regulacji niniejszego rozporządzenia ujęty był w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 września 2003 roku w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. z 2003 r. Nr 165, poz. 1603, z późn. zm.).

W celu uniknięcia podwójnej regulacji dotyczącej praktykantów-kontrolerów ruchu lotniczego oraz kontrolerów ruchu lotniczego, w niniejszym rozporządzeniu zastosowano odwołania do konkretnych przepisów rozporządzenia Komisji Europejskiej Nr 805/2011.

Ze względu na dokonany w ustawie – Prawo lotnicze podział na informatorów służby informacji powietrznej (informatorów FIS) oraz informatorów lotniskowej służby informacji powietrznej (informatorów AFIS) oraz na krajowy charakter przepisów ich kwalifikowania, zaistniała potrzeba zróżnicowania i precyzyjnego określenia procesu kwalifikowania obydwu tych specjalności.

Do najważniejszych zmian wprowadzonych rozporządzeniem należy zaliczyć m. in.

1. Wprowadzenie obowiązku wykazania się przez posiadacza obcej licencji, biegłością językową w zakresie języka polskiego przynajmniej na poziomie 4 operacyjnym, zgodnie ze skalą klasyfikacji podaną w Dodatku A do Załącznika 1 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, zarówno w zakresie frazeologii, jak i zrozumiałej komunikacji oraz obowiązek odbycia przez niego szkolenia lotniczego w Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie niezbędnym do przyznania uprawnienia uzupełniającego w jednostce. Obowiązek odbycia szkolenia lotniczego w Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie niezbędnym do przyznania uprawnienia uzupełniającego w jednostce jest warunkiem uzyskania odpowiedniego wpisu do licencji.

2. Określenie, że przedłużeniu terminu ważności podlega uprawnienie uzupełniające w jednostce, a nie jak dotychczas samo uprawnienie. Taki zapis sankcjonuje stosowaną dotychczas praktykę polegającą na sprawdzaniu wiedzy i umiejętności na stanowisku operacyjnym ATS, a więc tak naprawdę, tego co dotyczy konkretnego lotniska, sektora (stanowiska pracy). Regulacja ta harmonizuje polskie przepisy z przepisami stosowanymi w UE.

3. Ujednolicenie okresów przedłużenia oraz wznowienia ważności uprawnień. Długość przedmiotowego okresu to 3 miesiące. Dotychczasowe okresy przedłużenia oraz wznowienia ważności uprawnień uzależnione były od terminów ważności samych uprawnień, co prowadziło to do wielu nieporozumień (egzaminy po terminie ważności uprawnień) i skutkowało koniecznością przywracania uprawnień.

4. Ustanowienie możliwości prowadzenia szkolenia w jednostce dla informatorów AFIS w certyfikowanym organie AFIS, a nie jak dotychczas w ośrodku szkolenia lotniczego.

5. Określenie, że maksymalny dobowy czas szkolenia kandydata na członka personelu ATS na stanowisku operacyjnym nie może przekraczać 75 % dobowego czasu pracy i nie obejmuje on czasu na instruktaże przed i po sesji szkoleniowej.

6. Wydłużenie okresu ważności uprawnienia uzupełniającego w jednostce z 2 do 3 lat. Taka regulacja pozwoli na obniżenie kosztów związanych z utrzymaniem kompetencji kontrolerów ruchu lotniczego przy zachowaniu wymaganych warunków bezpieczeństwa.

7. Określenie dodatkowych warunków, jakie powinien spełniać kontroler ruchu lotniczego do wydania OJTI. W tym zakresie, korzystając z uprawnienia w art. 14 ust. 2 lit. b rozporządzenia nr 805/2011, pozostawiono instytucji zapewniającej ATC określenie dłuższych okresów posiadania licencji w odniesieniu do uprawnień i uprawnień uzupełniających. Pozostałe warunki wynikają z upoważnienia z art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 805/2011 (możliwość nałożenia wymagań w odniesieniu do języka miejscowego), doprecyzowania rodzaju i zakresu egzaminu, o którym mowa w art. 14 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 805/2011 oraz wprowadzenia minimum programowego do szkolenia na OJTI.

8. Określenie zakresu wymagań do wydania świadectwa FIS. Z zakresu wymagań wynika, że świadectwo FIS jest wydawane kandydatowi przed odbyciem, a nie jak dotychczas po odbyciu szkolenia w jednostce.

9. Określenie nowych, w stosunku do obecnie obowiązujących, zakresów wiedzy i umiejętności, jakimi muszą się wykazać kandydaci do świadectwa FIS.

10. Ustalenie, że świadectwa FIS zachowują ważność pod warunkiem rozpoczęcia szkolenia na stanowisku operacyjnym w terminie do 3 miesięcy od daty wydania świadectwa.

11. Określenie warunków, które musi spełnić kandydat, by uzyskać świadectwo AFIS. Świadectwo będzie wydawane kandydatowi, który ukończył jedynie szkolenie wstępne (bez szkolenia w jednostce, jak to było praktykowane dotychczas). Na jego podstawie informator AFIS, zgodnie z § 99 ust. 1, będzie mógł zapewniać AFIS jedynie pod nadzorem OJTI, czyli realizować kolejny etap uzyskiwania kwalifikacji – szkolenie w jednostce.

12. Określenie zasad wydawania uprawnienia uzupełniającego w jednostce w przypadku utworzenia nowego lotniska niekontrolowanego i wyznaczenia związanej z nim części przestrzeni powietrznej niekontrolowanej.

Treść rozporządzenia dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2013/471/1