Interpelacja w sprawie funkcjonowania w PAŻP oraz wojskowych organach zarządzania ruchem lotniczym systemu dedykowanego do zarządzania ruchem bezzałogowych statków powietrznych oraz zarządzania elementami przestrzeni powietrznej o nazwie PansaUTM

25 września 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 12489 do prezesa Rady Ministrów w sprawie funkcjonowania w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz wojskowych organach zarządzania ruchem lotniczym systemu dedykowanego do zarządzania ruchem bezzałogowych statków powietrznych oraz zarządzania elementami przestrzeni powietrznej o nazwie PansaUTM. Interpelację zgłosili Posłowie: Jerzy Polaczek (Prawo i Sprawiedliwość), Jarosław Krajewski (Prawo i Sprawiedliwość), Piotr Król (Prawo i Sprawiedliwość), Paulina Matysiak (Razem), Michał Połuboczek (Nowa Nadzieja, Konfederacja), Grzegorz Puda (Prawo i Sprawiedliwość).

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Premierze!

Mając na uwadze zdarzenia, jakie miały miejsce w nocy z 9 na 10 września 2025 roku, tj. bezprecedensowego ataku i naruszenia integralności polskiej przestrzeni powietrznej przez kilkanaście rosyjskich dronów, a także dla ochrony i bezpieczeństwa polskich obywateli, jak również mienia znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej państwa polskiego oraz wykonywania ustawowego obowiązku przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, w zakresie jak niżej:

Art. 3a. 1. Agencja jest organem właściwym, o którym mowa w art. 17 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 45, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2019/947/UE”, w zakresie zadań, o których mowa w art. 18 lit. f oraz l rozporządzenia nr 2019/947/UE.

2. Agencja może współdziałać przy wykonywaniu zadań organu właściwego, o których mowa w art. 18 lit. a–e, g–k oraz m rozporządzenia nr 2019/947/UE, zastrzeżonych do kompetencji Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na zasadach określonych w porozumieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 2h Prawa lotniczego.

3. Agencja wyznacza strefy geograficzne dla systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz określa warunki operacyjne wykonywania operacji z użyciem systemów bezzałogowych statków powietrznych w tych strefach, przedłuża okres obowiązywania tych stref oraz ponownie wyznacza te strefy, zgodnie z art. 15 rozporządzenia nr 2019/947/UE, przepisami Prawa lotniczego oraz przepisami wydanymi na podstawie art. 156k Prawa lotniczego. Określając warunki operacyjne wykonywania operacji z użyciem systemów bezzałogowych statków powietrznych w strefach geograficznych, Agencja może nałożyć na operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego, pilota bezzałogowego statku powietrznego, podmiot, na którego wniosek strefa geograficzna została wyznaczona, lub podmiot, od którego zgody zależy wykonywanie operacji w określonej strefie geograficznej, obowiązek korzystania z usługi zapewnianej za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 3b ust. 1, jeżeli ustali konieczność korzystania z takiej usługi dla danej strefy geograficznej.

4. Wykonywanie przez Agencję zadań, o których mowa w ust. 1–3, stanowi realizację zadań publicznych i nie ma charakteru działalności gospodarczej…

Art. 3b. 1. Agencja zapewnia utrzymanie, prowadzenie i rozwój:

1) systemu teleinformatycznego wykorzystywanego do realizacji usług związanych z wykonywaniem przez Agencję zadań, o których mowa w art. 15 i art. 18 lit. f oraz l rozporządzenia nr 2019/947/UE;…

2) systemu teleinformatycznego wykorzystywanego do realizacji usług związanych z wykonywaniem przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz Agencję zadań, o których mowa w przepisach rozporządzenia nr 2019/947/UE...

Pana Premiera prosimy o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy Polska Agencja Żeglugi Powietrznej wytworzyła w ramach systemu PansaUTM dedykowany moduł, dzięki któremu możliwa byłaby ochrona infrastruktury krytycznej, tj. lotnisk, urządzeń nawigacyjnych, urządzeń radionawigacyjnych, urządzeń dozorowania, obiektów i budynków należących do Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przed atakiem wrogich i niezidentyfikowanych obiektów latających, w tym przede wszystkim wrogich dronów?
2. Jeśli tak, to prosimy o podanie informacji, kiedy taki moduł został wytworzony i wdrożony i czy jego działanie w pełni zapewnia możliwość ochrony infrastruktury krytycznej, tj. lotnisk, urządzeń nawigacyjnych, urządzeń radionawigacyjnych, urządzeń dozorowania, obiektów i budynków należących do Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przed atakiem wrogich i niezidentyfikowanych obiektów latających, w tym przede wszystkim wrogich dronów oraz jaki poziom środków finansowych został przeznaczony na ten cel?
3. Jeśli nie, to prosimy o podanie informacji, dlaczego tego typu rozwiązanie nie zostało zaimplementowane przez prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej panią Magdalenę Jaworską-Maćkowiak oraz kiedy w przyszłości jest planowane wdrożenie tego modułu?
4. Czy prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak zrealizowała polecenie służbowe p.o. prezesa PAŻP pana Janusza Janiszewskiego z lutego 2022 roku w brzmieniu: „W związku z działaniami wojennymi w Ukrainie i użyciem BSP – Bezzałogowych Statków Powietrznych, na wielką skalę w tym konflikcie oraz na Białorusi, polecam włączenie do zakresu utrzymania ciągłości służb rozwiązań mających na celu rozwój systemu PansaUTM, w tym przede wszystkim rozwiązań umożliwiających wykrywanie i identyfikację niezidentyfikowanych (wrogich) UAV (bezzałogowych statków powietrznych)”?
5. Jeśli tak, to prosimy o przekazanie informacji, kiedy i w jakim zakresie to polecenie zostało zrealizowane i czy do systemu PansaUTM zostały zaimplementowane rozwiązania mające na celu wykrywanie i identyfikację niezidentyfikowanych (wrogich) UAV (bezzałogowych statków powietrznych).
6. Jeśli nie, to prosimy o wskazanie, dlaczego prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak nie zrealizowała polecenia służbowego p.o. prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pana Janusza Janiszewskiego z lutego 2022 roku, co może się automatycznie przekładać na obniżenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony infrastruktury krytycznej państwa polskiego oraz zapewnienia ciągłości służb żeglugi powietrznej w polskiej przestrzeni powietrznej?
7. Czy prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak zrealizowała polecenie służbowe z lutego 2022 roku p.o. prezesa PAŻP pana Janusza Janiszewskiego dotyczące „Zakupu aktywnych radarów radiolokacyjnych, w celu ochrony infrastruktury krytycznej PAŻP, niezbędnej do bezpiecznego świadczenia usług ATS (służb ruchu lotniczego) w FIR Warszawa (Rejonie Informacji Powietrznej Warszawa) w dobie obecnej”?
8. Jeśli tak, to prosimy o przekazanie informacji, kiedy i w jakim zakresie to polecenie zostało zrealizowane. Ile takich aktywnych radarów zostało zakupionych? Jaki poziom środków finansowych został przeznaczony na ten cel?
9. Jeśli nie, to prosimy o wskazanie, dlaczego prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak nie zrealizowała polecenia służbowego p.o. prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pana Janusza Janiszewskiego, co może się przekładać automatycznie na obniżenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony infrastruktury krytycznej państwa polskiego oraz zapewnienia ciągłości służb żeglugi powietrznej w polskiej przestrzeni powietrznej.
10. Czy w ramach projektu rozwoju systemu PansaUTM, który został opracowany w PAŻP w latach 2020-2021, został wytworzony i wdrożony moduł oraz funkcjonalność Dynamic Safety and Security, dedykowana dla działalności służb porządku publicznego, w tym Służby Ochrony Państwa, Policji, Straży Pożarnej, Wojsk Obrony Terytorialnej, Frontex, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Krajowej Administracji Państwowej, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego?
11. Jeśli tak, to prosimy o przekazanie informacji, kiedy i w jakim zakresie został wytworzony i wdrożony moduł oraz funkcjonalność Dynamic Safety and Security oraz jaki poziom środków finansowych wydała PAŻP na ten cel.
12. Jeśli nie, to prosimy o wskazanie, dlaczego prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak nie zrealizowała i nie wdrożyła planowanego modułu i funkcjonalności Dynamic Safety and Security oraz o podanie daty wytworzenia i wdrożenia tego modułu/funkcjonalności w przyszłości?
13. Czy w ramach projektu rozwoju systemu PansaUTM, który został opracowany w PAŻP w latach 2020-2021, została wytworzona i wdrożona funkcjonalność Advanced Digital Safety & Security, tj. usługa umożliwiająca służbom porządku publicznego czy innym państwowym podmiotom odpowiadającym za bezpieczeństwo państwa wprowadzania w sposób cyfrowy ograniczeń w przestrzeni i zarządzanie dynamiczne tymczasowo wydzieloną przestrzenią (strefy geograficzne zgodnie z UE 2019/947) oraz koordynację ewentualnych lotów SBSP (Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych) odbywających się w wydzielonych strefach geograficznych?
14. Jeśli tak, to prosimy o przekazanie informacji, kiedy i w jakim zakresie została wytworzona i wdrożona funkcjonalność Advanced Digital Safety & Security oraz jaki poziom środków finansowych wydała PAŻP na ten cel.
15. Jeśli nie, to prosimy o wskazanie, dlaczego prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak nie zrealizowała i nie wdrożyła funkcjonalności Advanced Digital Safety & Security oraz o podanie daty wytworzenia i wdrożenia tej funkcjonalności w przyszłości?
16. Czy w ramach projektu rozwoju systemu PansaUTM, który został opracowany w PAŻP w latach 2020-2021, została wytworzona i wdrożona funkcjonalność Advanced Digital Search & Help, tj. usługa umożliwiająca służbom porządku publicznego - w tym komórkom zarządzania kryzysowego - systemowego wsparcia w zakresie reagowania na wystąpienia sytuacji kryzysowej w zapewnianiu bezpieczeństwa narodowego w kontekście wykorzystywania SBSP (Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych), a także umożliwienia służbom ochrony państwa w sposób cyfrowy angażowanie BSP (Bezzałogowych Statków Powietrznych) do realizacji zadań ad hoc związanych m.in. z zapewnianiem bezpieczeństwa publicznego i zarządzania kryzysowego, oraz na cyfrowe zarządzanie zadaniami realizowanymi przez Systemy Bezzałogowych Statków Powietrznych?
17. Jeśli tak, to prosimy o przekazanie informacji, kiedy i w jakim zakresie została wytworzona i wdrożona funkcjonalność Advanced Digital Search & Help oraz jaki poziom środków finansowych wydała PAŻP na ten cel.
18. Jeśli nie, to prosimy o wskazanie, dlaczego prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pani Magdalena Jaworska-Maćkowiak nie zrealizowała i nie wdrożyła funkcjonalności Advanced Digital Search & Help oraz o podanie daty wytworzenia i wdrożenia tej funkcjonalności w przyszłości.

Ministra Obrony Narodowej prosimy o zajęcie stanowiska w następujących kwestiach:

19. Czy na wieżach wojskowych kontroli ruchu lotniczego zarządzanych przez Wojsko Polskie (Szefostwo Służb Ruchu Lotniczego) zainstalowany jest system PansaUTM lub inny odpowiednik takiego systemu do obsługi operacji lotniczych Bezzałogowych Statków Powietrznych oraz zarządzania elementami przestrzeni powietrznej (stref lotniczych i geograficznych)?
20. Czy używany przez wojskowe organy ruchu lotniczego, do obsługi ruchu Bezzałogowych Statków Powietrznych, system PansaUTM lub inny odpowiednik takiego systemu został kiedykolwiek certyfikowany lub akredytowany przez odpowiednie władze nadzorcze, tj. Urząd Lotnictwa Cywilnego lub/i jego wojskowy odpowiednik?
21. Jeśli tak, to prosimy o podanie informacji, kiedy taka akredytacja lub certyfikacja została wykonana oraz przez jakie organy nadzorcze.

Ministrów Infrastruktury, Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej prosimy o zajęcie stanowiska w następujących kwestiach:

Jak podała w dniu 22.09.2025 r. Polska Agencja Prasowa https://www.pap.pl/aktualnosci/gen-polko-powinna-powstac-aplikacja-do-zglaszania-dronow-0, wg gen. Romana Polko powinna powstać aplikacja do zgłaszania dronów – zarówno przelatujących nad krajem, jak i tych znajdowanych na ziemi. Jego zdaniem usprawniłoby to działania służb, które tylko w niedzielę informowały o kilku fragmentach dronów odnajdywanych na terenie Polski. Dalej podkreślił, że „warto to wykorzystać po to, żeby społeczeństwo było włączone w ten system. Być może powinna powstać jakaś aplikacja, tak jak na Ukrainie, w której można zgłaszać tego typu rzeczy – czy przeloty, czy pojawienie się czegoś. Po to, żeby ten kanał komunikacji nie ograniczał się tylko do służb mundurowych, ale do takiej czujności obywatelskiej”.

Aplikacja o ww. funkcjonalnościach została zaplanowana przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP) już w 2019 r. w ramach projektu „Usługi cyfrowe dla bezzałogowych statków powietrznych”, którego realizacja była współfinansowana ze środków funduszy UE w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020. Uruchomienie aplikacji pod nazwą „CoTuLata” (www.cotulata.pl) nastąpiło w czerwcu 2024 r.

Po kilku miesiącach działania portal www.dlapilota.pl wykrył, że jej funkcjonalności nie są w pełni wykorzystywane, ponieważ nie powstały zasady i procedury postępowania dla pracowników numeru alarmowego 112 (CPR – Centrum Powiadamiania Ratunkowego), a obywatele, dzwoniąc pod 112, byli upominani, aby nie zajmowali niepotrzebnie linii, która w istocie rzeczy ma służyć ratowaniu życia ludzkiego – opis sytuacji można znaleźć na portalu pod linkami:

1) https://dlapilota.pl/wiadomosci/polska/cotulata-czy-ktotuklamie,

2) https://dlapilota.pl/wiadomosci/polska/spokojnie-wszystko-pod-kontrola-cotulata-czy-ktotuklamie-cz-2-s1e4,

3) https://dlapilota.pl/wiadomosci/polska/brak-planu-brak-koordynacji-brak-cotulata-czy-ktotuklamie-cz-3-s1e6.

W związku z powyższym zwracamy się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na poniższe pytania:

1. Jakie działania zostały podjęte przez PAŻP oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) w okresie 10.2024 – 09.2025 w obszarze opracowania zasad i procedur postępowania dla pracowników numeru alarmowego 112 w zakresie obsługi aplikacji CoTuLata?
2. Jeśli nie wypracowano skutecznych procedur postępowania dla pracowników numeru 112, jakie działania zostały podjęte przez PAŻP w celu utrzymania głównej funkcjonalności aplikacji polegającej na zapewnieniu zgłaszania przez obywateli podejrzanych lotów bezzałogowych statków powietrznych?
3. Jak wyglądają statystyki zgłoszeń poprzez aplikację CoTuLata?
4. Jakie PAŻP podjęła działania w celu promocji aplikacji CoTuLata wśród obywateli w okresie 10.2024 – 09.2025 – ostatnia informacja w zakresie ww. aplikacji na stronie www.pansa.pl pochodzi z dnia uruchomienia aplikacji, tj. z 27.06.2024?
5. Czy w okresie 10.2024 – 09.2025, szczególnie po serii incydentów naruszenia przestrzeni powietrznej, PAŻP podjęła rozmowy z MSWiA i innymi służbami, w tym MON, w zakresie rozszerzenia kręgu użytkowników, wykorzystania wytworzonych rozwiązań, zwiększenia świadomości obywateli itp.?

W naszej ocenie, posłów na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, w związku z wydarzeniami ataku i naruszenia integralności polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony odpowiedź na powyższe pytania jest krytyczna, konieczna i niezbędna w celu utrzymania jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej.

Interpelacja nr 12489 dostępna jest tutaj (LINK)