Raport końcowy PKBWL: „Samolot przesuwając się po trawie wykonał częściowy obrót, a następnie się zatrzymał…”

istotne

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy 1574/2020 z wypadku samolotu Piper PA-46-500TP (znaki rejestracyjne SP-EVA), do którego doszło 1 lipca 2020 r. na lotnisku Warszawa Babice (EPBC).

W raporcie 1574/2020 czytamy:

W dniu 1 lipca 2020 r. mężczyzna posiadający licencję PPL(A) wykonał lot z lotniska EPRU na lotnisko EPBC. Lądowanie na betonowej drodze startowej odbyło się około godziny 14:30 i przebiegło prawidłowo. Samolot został zaparkowany na płycie postojowej a pilot opuścił lotnisko. Około godziny 18:30 pilot powrócił do samolotu z zamiarem wykonania lotu powrotnego na lotnisko EPRU.

Pilot wykonał przegląd samolotu, sprawdził warunki pogodowe, wykonał listę kontrolną przed startem i rozpoczął kołowanie do pasa betonowego 28. W trakcie kołowania na terenie lotniska EPBC doszło do innego zdarzenia lotniczego, podczas którego uszkodzony samolot zablokował będącą w użyciu betonową drogę startową. Pilot kołującego PA-46 SP-EVA otrzymał wówczas drogą radiową informację o tym fakcie i podjął decyzję o wykonaniu startu z trawiastej drogi startowej.

Po otrzymaniu zgody na start, PA-46 SP-EVA zajął trawiasty pas 28. Pilot ustawił samolot bliżej prawej krawędzi pasa, ponieważ uznał iż ta strona drogi startowej ma lepszą nawierzchnię, a następnie rozpoczął rozbieg. W ocenie pilota samolot prawidłowo się rozpędzał, ale kiedy osiągnął prędkość 55 kt, nagle skręcił w prawo. Pilot energicznie zareagował na utratę kierunku rozbiegu wciskając lewy pedał orczyka. Wówczas samolot skręcił w lewo a następnie jego przednia część opadła na powierzchnię drogi startowej. Łopaty obracającego się śmigła weszły w kolizję z powierzchnią ziemi, na skutek czego uległy natychmiastowemu zniszczeniu. Samolot poruszający się bokiem, wyłamał golenie podwozia głównego, które pod jego ciężarem złożyły się w prawą stronę.

Po chwili samolot przesuwając się po trawie wykonał częściowy obrót a następnie się zatrzymał. Pilot wyłączył zasilanie oraz dopływ paliwa po czym opuścił samolot o własnych siłach nie doznając obrażeń. Na terenie lotniska znajdowały się służby ratunkowe, które udzieliły pomocy pilotowi samolotu PA-46 SP-EVA. Pilot został przebadany na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, z wynikiem negatywnym.

Ustalenia zespołu badawczego:

Pilot

1) Pilot samolotu posiadał ważne uprawnienia do pilotowania samolotu biorącego udział w wypadku;
2) Pilot samolotu posiadał orzeczenie lotniczo-lekarskie w okresie jego ważności;
3) Pilot w posiadał duże doświadczenie w pilotowaniu samolotów, w tym również samolotu, który brał udział w przedmiotowym zdarzeniu;
4) Pilot w dniu wypadku był wypoczęty, nie był pod wpływem alkoholu lub środków odurzających;

Operacje lotnicze

1) Pogoda na lotnisku EPBC w chwili zdarzenia była bardzo dobra i nie miała wpływu na zajście ani przebieg wypadku;
2) Pilot prowadził łączność radiową ze służbami zarządzania ruchem na terenie lotniska w sposób prawidłowy;
3) Na lotnisku EPBC w chwili wypadku, na skutek innego zdarzenia lotniczego, wyłączona była z użytkowania podstawowa betonowa droga startowa;
4) Na lotnisku EPBC w chwili wypadku w użyciu była trawiasta droga startowa;
5) Na lotnisku EPBC w chwili wypadku na kierunku 28 trawiastej drogi startowej powierzchnia jej prawej strony była lepsza niż lewej;
6) Pilot rozpoczął rozbieg samolotu nie w osi pasa, tylko bliżej prawej jego krawędzi;
7) Kiedy samolot zaczął skręcać w prawo, pilot dynamicznie zareagował na utratę kierunku rozbiegu wciskając lewy pedał orczyka;

Statek Powietrzny

1) Samolot był użytkowany i obsługiwany prawidłowo, a jego stan techniczny przed zdarzeniem nie budził zastrzeżeń;
2) Ciężar i wyważenie samolotu były prawidłowe (1 osoba + 372 kg paliwa);
3) Parametry pracy silnika przed wypadkiem były prawidłowe;

Przeżywalność

1) Na lotnisku EPBC w chwili wypadku znajdowały się służby ratunkowe zabezpieczające na betonowej drodze startowej miejsce poprzedniego zdarzenia lotniczego;
2) Służby ratunkowe obecne na lotnisku natychmiast udzieliły pomocy pilotowi samolotu PA-46 SP-EVA;
3) Pilot PA-46 SP-EVA opuścił samolot o własnych siłach nie doznając obrażeń;
4) W czasie zdarzenia nie doszło do rozlania paliwa ani pożaru.

Przyczyna zdarzenia:

Przyczyną wypadku była utrata kierunku samolotu w trakcie rozbiegu.

Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia:

1) Wykonywanie operacji startu samolotu z trawiastej drogi startowej;
2) Niejednakowa jakość powierzchni trawiastej drogi startowej;
3) Rozpoczęcie rozbiegu nie w osi pasa, tylko blisko prawej jego krawędzi;
4) Zbyt dynamiczna reakcja przeciwdziałająca utracie kierunku podczas rozbiegu, co przy prędkości 55 kt spowodowało powstanie dużej siły oddziałującej na skręcone koło podwozia przedniego i w efekcie wyrwanie przedniej goleni podwozia.