Prawa pasażerów przy braku miejsc na pokładzie – gdy większy samolot zostaje zastąpiony mniejszym

Coraz częściej zdarza się, że pasażerowie nie zostają wpuszczeni na pokład, mimo posiadania ważnego biletu. Czasami przewoźnik decyduje się podstawić mniejszy samolot zamiast planowanego większego. Powody takich zmian mogą wynikać z problemów operacyjnych, opóźnienia wcześniejszych rejsów lub innych sytuacji. Niemniej dla podróżnych oznacza to jednak brak miejsc w samolocie i konieczność zmiany planów podróży, stres i często dodatkowe koszty.

Typowe samoloty i różnice w liczbie miejsc

Gdy przewoźnik podstawia mniejszy samolot, setki pasażerów mogą pozostać bez miejsca lub z ograniczonym dostępem do bagażu. Powoduje to chaos na lotnisku, opóźnienia przy odprawie i wejściu na pokład oraz stres dla podróżnych. Problem nasila się w sezonie wakacyjnym, gdy samoloty są niemal w pełni zapełnione, a alternatywne loty trudno dostępne.

Dla przykładu, samoloty Wizz Air różnią ilością miejsc na pokładzie:

• Airbus A321Neo – maksymalnie 239 pasażerów, większa pojemność bagażowa
• Airbus A320 – maksymalnie 189 pasażerów, mniejsza liczba miejsc i ograniczona przestrzeń bagażowa

Oznacza to, że podstawienie mniejszego samolotu zamiast większego może pozostawić wielu pasażerów bez miejsca lub z ograniczonym dostępem do bagażu, generując chaos na lotnisku, szczególnie w sezonie wakacyjnym.

Przykład problemów w Katowicach

W sierpniu w Katowicach pasażerowie Wizz Air doświadczyli skutków nagłej zmiany samolotu – około 300 osób nie mogło wsiąść na pokład i musiało czekać na alternatywne loty.

Najczęściej pasażerowie dowiadują się o braku miejsc tuż przed wejściem na pokład lub przy bramce. Linie lotnicze tłumaczą zmiany powodami technicznymi, operacyjnymi lub innymi nieprzewidzianymi okolicznościami, ale dla pasażera oznacza to chaos, stres i konieczność szybkiego podjęcia decyzji.

Prawo pasażera w przypadku odmowy przyjęcia na pokład

Jak wyjaśnia ekspert ds. praw pasażerów, adwokat David Janoszka z AirCashBack, sytuacja, w której pasażer nie może wsiąść na samolot mimo posiadania ważnego biletu, bo linia sprzedała więcej miejsc niż jest w samolocie, jest klasycznym przykładem overbookingu.

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 261/2004 pasażer ma prawo do:

• odszkodowania pieniężnego w wysokości 250 €, 400 € lub 600 €, w zależności od długości lotu,
• pełnego zwrotu kosztu biletu lub zmiany rezerwacji na lot alternatywny w dogodnym terminie,
• lotu alternatywnego u innego przewoźnika, jeśli to możliwe,
• bezpłatnych posiłków i napojów podczas oczekiwania na lot,
• zakwaterowania w hotelu i transportu między lotniskiem a hotelem w przypadku konieczności nocowania.

Niektórzy przewoźnicy próbują powoływać się na nadzwyczajne okoliczności (np. awarię samolotu), aby uniknąć wypłaty odszkodowania. Przepisy jasno stanowią jednak, że w przypadku odmowy przyjęcia na pokład takie okoliczności nie zwalniają przewoźnika z odpowiedzialności – wyjątek dotyczy jedynie odwołania lub opóźnienia lotu.

Jak powinna działać linia lotnicza

W sytuacjach braku miejsc przewoźnik powinien:

• działać szybko i transparentnie, informując pasażerów z wyprzedzeniem (mail, SMS, aplikacja),
• priorytetowo obsługiwać osoby pozbawione miejsc – przeniesienie na najbliższy lot lub lot alternatywny, także u innego przewoźnika,
• zapewnić wsparcie na lotnisku: pomoc przy zmianie rezerwacji, posiłki, napoje, nocleg i transport,
• prowadzić przejrzyste procedury reklamacyjne – łatwy dostęp do formularzy zwrotu kosztów lub odszkodowania.

Zmiana samolotu na mniejszy wywołuje poważne problemy, ale prawo lotnicze chroni interesy pasażerów. Nawet jeśli przewoźnik tłumaczy brak miejsc względami technicznymi czy operacyjnymi, pasażerowie mają prawo do odszkodowania, lotu alternatywnego oraz wsparcia na lotnisku. Świadomość własnych praw i szybka reakcja pozwalają minimalizować stres i nieprzyjemności związane z nagłą zmianą samolotu.