Pakiet SES II + (Single European Sky)

W dniu 11 czerwca 2013 roku Komisja Europejska przedstawiła pakiet o nazwie „SES II+”, w ramach którego wnioskuje o zmianę czterech rozporządzeń ustanawiających Jednolitą Europejską Przestrzeń Powietrzną (SES – Single European Sky) oraz o zmianę przepisów rozporządzenia podstawowego regulującego system EASA.

Kluczowe elementy wniosku, określone mianem SES II +, to:

• Wzrost bezpieczeństwa oraz lepszy nadzór
Komisja wnioskuje o pełne, zarówno organizacyjne, jak i budżetowe rozdzielenie krajowych organów nadzoru od organizacji kontroli ruchu lotniczego, które są przez nie nadzorowane, przy jednoczesnym zapewnieniu krajowym organom nadzoru środków wystarczających do realizacji ich zadań. Zdaniem KE takie rozwiązanie pozytywnie wzmocni nadzór oraz podniesie poziom bezpieczeństwa. Obecnie wiele organów nadzorujących sektor lotnictwa boryka się z problemem niedofinansowania, a ich funkcjonowanie uzależnione jest od wsparcia organów, które powinny być przez nie nadzorowane.

• Lepsze zarządzanie ruchem lotniczym
Reforma europejskiego zarządzania ruchem lotniczym powodowana jest zamiarem osiągnięcia czterech kluczowych celów: bezpieczeństwa, efektywności kosztowej (opłacalności), wydajności oraz ochrony środowiska. Cele te wymagają od organizacji kontroli ruchu lotniczego wprowadzenia pewnych zmian, w szczególności zapewnienia lepszej jakości usług przy jednoczesnym obniżeniu ich kosztów.
Propozycja Komisji wzmocni skuteczność działania poprzez wyznaczanie bardziej przejrzystych i wykonalnych celów, a także ugruntuje rolę Komisji w wyznaczaniu bardziej ambitnych zadań. Jednocześnie reforma wzmocni niezależność Performance Review Body (organu, w kompetencji którego leży ocena skuteczności działania) jako kluczowego doradcy technicznego oraz umożliwi zastosowanie sankcji, gdy wyznaczone cele nie zostaną osiągnięte.

• Nowe możliwości biznesowe w usługach pomocniczych
Komisja proponuje stworzenie nowych możliwości biznesowych dla przedsiębiorstw poprzez umożliwienie świadczenia usług pomocniczych dla organizacji kontroli ruchu lotniczego. Usługi te, np. z dziedziny meteorologii, informacji lotniczej, komunikacji, nawigacji czy nadzoru, będą musiały być oddzielone w taki sposób, aby można było zorganizować przetarg na poszczególne działania w sposób konkurencyjny, otwarty i przejrzysty, zgodnie z zasadami prawa zamówień publicznych. Służby kontroli ruchu lotniczego posiadają naturalny monopol i nie zostaną objęte nowymi przepisami.

• Ustanawianie partnerstw przemysłowych
Obecnie przestrzeń powietrzną nad Unią Europejską kontroluje 27 systemów narodowych, którym podlega 60 centrów kontroli ruchu lotniczego. Pomimo wyznaczenia ostatecznego terminu dla państw członkowskich na ustanowienie funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej (FABs – Functional Airspace Blocks) na grudzień 2012 roku, żaden z 9 dotychczas ustanowionych FAB-ów nie funkcjonuje w pełni sprawnie. Najbardziej zaawansowany jest blok Dania-Szwecja, relatywnie dobre postępy odnotowuje także blok Wielka Brytania-Irlandia (Polska wraz z Litwą należy do bloku bałtyckiego). Wydolność rozdrobnionej obecnie przestrzeni i przeładowanych lotnisk może nie nadążyć za rosnącym popytem na podróże lotnicze, dlatego też Komisja rozpatruje obecnie przypadki naruszenia przez wszystkie państwa członkowskie UE zobowiązań w odniesieniu do funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej, w szczególności zaś te przypadki, co do których nie widać szansy zmian w perspektywie najbliższych kilku miesięcy.
Do tej pory w odniesieniu do FAB-ów funkcjonowały bardzo sztywne konstrukcje. W związku z powyższym Komisja proponuje, aby współpraca z dostawcami usług poprzez funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej została skonfigurowana w sposób bardziej elastyczny, przede wszystkim w celu umożliwienia stworzenia partnerstwa przemysłowego oraz pracy z szerszym gronem partnerów dla zwiększenia wydajności.
Ponadto wzmocniona zostanie także rola menedżera sieci (Network Manager - Eurocontrol), aby prowadzić scentralizowane usługi w UE w sposób bardziej efektywny. W szczególności oznacza to, że trasy mogą zostać skrócone, co prowadzić będzie do zmniejszenia zużycia paliwa, i w konsekwencji do ograniczenia ogólnej emisji spalin.

Przed wejściem w życie, propozycje Komisji muszą zostać zatwierdzone przez Radę oraz przez Parlament Europejski, stąd projekty poddane zostaną teraz pracom legislacyjnym w ramach zwykłej procedury prawodawczej.