F-4E "Phantom" – nowy eksponat w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Pod sam koniec 2022 roku, po wielu miesiącach starań Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie wzbogaciło swoje zbiory o nowy, wyjątkowy eksponat: samolot typu F-4E "Phantom" II.

– Przekazano go w ramach depozytu z National Museum of the United States Air Force i chociaż czekają nas jeszcze szczegółowe prace przygotowawcze, to już teraz możemy z dumą zapowiedzieć uroczyste przyjęcie na ekspozycję tego zabytku techniki wiosną 2023 roku – mówi Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Sprowadzony do krakowskiego muzeum "Phantom" od lat stanowił część ekspozycji Deutsches Museum Flugwerft Schleissheim. Dzięki porozumieniu z amerykańską instytucją otrzymaliśmy propozycję przeniesienia samolotu z muzeum niemieckiego do Polski.

Transport "Phantoma" – czyli jak przewieźliśmy 9 ton przez 2 kraje?

Przewiezienie tak dużego obiektu pomiędzy dwoma państwami stanowiło ogromne wyzwanie – w końcu nawet bez silników "Phantom" waży ok. 9 ton! Konieczne było wynajęcie lawety niskopodłogowej, opracowanie trasy w najdrobniejszych szczegółach, zaprojektowanie konstrukcji podtrzymującej niektóre z elementów samolotu. Ale zanim doszło do transportu, trzeba było jeszcze eksponat przygotować do wyczerpującej podróży.

Dlatego przez około 2 tygodnie ekipa Działu Konserwacji Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie wraz ze wsparciem bratniego działu z zaprzyjaźnionego Muzeum Techniki Wojskowej w Zabrzu pracowała w Monachium bez wytchnienia, aby sprawnie rozmontować „Phantoma” na mniejsze części i zabezpieczyć je przed transportem.

Największym wyzwaniem było oddzielenie centropłata od kadłuba samolotu oraz stworzenie konstrukcji podtrzymującej centropłat na lawecie – jednak nie takie trudności pokonywali już nasi doświadczeni pracownicy! Ponadto dużą pomocą i radami służyli nie tylko pracownicy Muzeum Techniki Wojskowej w Zabrzu (którzy osobiście przyjechali do Monachium), ale i muzealnicy z niemieckiej instytucji.

Charakterystyka i dzieje pozyskanego modelu

W zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego pojawił się konkretnie McDonnell Douglas F-4E-34-MC „Phantom” II, nr seryjny 67-0260, wyprodukowany w 1967 r. To wczesny egzemplarz wersji F-4E. Był eksploatowany przez 31st Tactical Fighter Wing stacjonujące w bazie Homestead na Florydzie, 36th TFW, stacjonujące w Bitburgu w RFN oraz 35th TFW, stacjonujące w bazie George w Kalifornii. Został wycofany z użycia w 1992 r. i służył jako płatowiec ćwiczebny do nauki naprawy uszkodzeń bojowych w bazie Spangdahlem w RFN.

Krótka historia samolotów typu „Phantom” II

McDonnell Douglas F-4 „Phantom” II to jeden z najbardziej rozpowszechnionych samolotów bojowych w krajach będących sojusznikami USA i równocześnie symbol Zimnej Wojny. Ten dwumiejscowy, dwusilnikowy, odrzutowy, naddźwiękowy i wielozadaniowy samolot został opracowany na zamówienie US Navy w latach 50. jako pokładowy myśliwiec przechwytujący obrony floty. „Phantomy” należące do 3 rodzajów sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych – US Air Force, US Navy i US Marine Corps były także najliczniej występującymi amerykańskimi samolotami bojowymi podczas wojny w Wietnamie. Wykonywały zadania myśliwskie, uderzeniowe i rozpoznawcze, operując z baz lądowych w Wietnamie Południowym i Tajlandii oraz z lotniskowców pływających po Zatoce Tonkińskiej. „Phantomy” lotnictwa izraelskiego brały udział w wojnach z Egiptem i Syrią w latach 70. i 80., a należące do lotnictwa Iranu – w wojnie iracko – irańskiej w latach 1980-1988.