Zdarzyło się dzisiaj: "Po około minucie silnik samolotu gwałtownie się zatrzymał..."

14 lat temu, 15 grudnia 2009 r., w okolicach miejscowości Jejkowice k/Rybnika doszło do wypadku samolotu kategorii UL, WT-9 Dynamic (znaki rejestracyjne SP-SPEC). W wyniku tego zdarzenia statek został poważnie uszkodzone, ale jego pilot odniósł niewielkie obrażenia.

W streszczeniu raportu PKBWL ze zdarzenia 1061/09 czytamy:

Pilot, mężczyzna lat 35, posiadający licencję PPL(A), wykonywał na samolocie ultralekkim WT-9 Dynamic, o znakach rozpoznawczych SP-SPEC, loty doskonalące. Mając niewielkie doświadczenie poprosił kolegę, doświadczonego instruktora, o towarzyszenie w locie, w rejonie lotniska Rybnik – Gotartowice (EPRG). Po starcie i naborze wysokości do 1800 ft QNH piloci odlecieli w kierunku zachodnim. W trakcie lotu pilot ćwiczył takie elementy pilotażowe jak lot po prostej, płytkie zakręty, wznoszenie itp. 

Po ok.13 minutach lotu, kiedy samolot znajdował się w okolicy m. Jejkowice, na zachód od Rybnika, pilot i towarzyszący mu instruktor stwierdzili postępujący spadek obrotów silnika, a po chwili zauważyli że zapaliła się lampka sygnalizująca nieprawidłową pracę silnika. Na zespolonym kontrolerze pracy silnika FLYdat Rotax stwierdzono spadek ciśnienia oleju. Osoba towarzysząca - instruktor, znając doskonale rejon nad którym wykonywali lot, przejął sterowanie samolotem i zwiększył wysokość do 2000 ft QNH w celu polepszenia warunków wyboru pola ewentualnego awaryjnego lądowania. 


Po około 1 minucie silnik samolotu gwałtownie się zatrzymał. Instruktor wybrał pole lądowania awaryjnego, w bardzo trudnym do lądowania przygodnego terenie. Podejście i lądowanie awaryjne instruktor wykonywał ze schowanym podwoziem i klapach w położeniu startowym. Na kierunku lądowania wybrane pole miało niewielki spadek. Samolot przeleciał nad wybranym polem, a występujące na kierunku lądowania przeszkody zmusiły instruktora do wykonania zakrętu w prawo o około 70°. 

Przyziemienie nastąpiło na końcu kolejnego pola, a po 9 m dobiegu samolot uderzył czołowo w poprzeczną bruzdę. Samolot odbił się, zmienił kierunek o ok. 40° w lewo i po 77 m zatrzymał się na pryzmie zlodzonej ziemi, z poważnymi uszkodzeniami. Instruktor wyłączył iskrowniki i obwody elektryczne. Załoga opuściła kabinę o własnych siłach, a następnie powiadomiła o zdarzeniu służby ratunkowe i lotnisko startu. Lądowanie nastąpiło w m. Jejkowice, w odległości około 12 km na północny-zachód od lotniska, o godzinie 12.36 LMT.

Ustalenia komisji

- Dowódca statku powietrznego miał ważną licencję pilota turystycznego PPL(A), wydaną zgodnie ze standardami ICAO oraz wymaganiami JAR-FCL.
- Pilot miał wystarczające kwalifikacje do wykonania planowanego lotu.
- Pilot miał ważne badania lotniczo-lekarskie.
- Samolot był sprawny do lotu, a jego dokumentacja techniczno-eksploatacyjna była kompletna i prowadzona na bieżąco.
- Podczas lotu silnik przerwał pracę i samolot musiał lądować poza lotniskiem.
- Z uwagi na małe doświadczenie dowódcy st. pow. lądowanie awaryjne wykonywał instruktor towarzyszący pilotowi w locie.
- Rejon nad którym doszło do awarii silnika był silnie zurbanizowany, teren pagórkowaty i praktycznie pozbawiony pól nadających się do awaryjnych lądowań.
- Próba przyziemienia samolotu na wybranym polu nie powiodła się z powodu niewłaściwego planowania, podejścia na klapach w położeniu startowym i spadku terenu na kierunku lądowania.
- Przyziemienie poza planowanym miejscem spowodowało poważne uszkodzenia samolotu i niewielkie obrażenia instruktora.
- Instrukcja użytkowania w locie (IUwL) samolotu WT-9 Dynamic, nr fabr. DY119/2006, znaki rozpoznawcze SP-SPEC, nie zawiera przestrogi, że samolot jest wyposażony w silnik niecertyfikowany dla celów lotniczych, który może przerwać pracę w dowolnym momencie.

Przyczyna wypadku

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych po zapoznaniu się ze zgromadzonymi w trakcie badania zdarzenia materiałami ustaliła, że przyczynami wypadku były:

1. Spadek ciśnienia w układzie smarowania silnika spowodowany prawdopodobnie zapowietrzeniem instalacji olejowej z nieznanych powodów i zatarcie tłoków w cylindrach nr 1 i nr 2 oraz zniszczenie łożyska stopy korbowodu nr 1, w wyniku czego stopa korbowodu nr 1 została rozerwana, a silnik przerwał pracę.
2. Błąd w technice pilotowania polegający na podejściu do lądowania awaryjnego w terenie przygodnym na zbyt dużej wysokości i klapach w położeniu startowym, co doprowadziło do przelotu wybranego pola i przyziemieniu w miejscu nie nadającym się do tego celu.

ZALECENIA PROFILAKTYCZNE

Do instrukcji użytkowania w locie samolotu WT-9 Dynamic SP-SPEC wprowadzić przestrogę, że samolot jest wyposażony w silnik niecertyfikowany dla celów lotniczych, który może przerwać pracę w dowolnym momencie.

Pełny raport końcowy nr 1061/09 wraz z wnioskami i zaleceniami Komisji dostępny jest na stronie bezpieczenstwo.dlapilota.pl

Na portalu bezpieczeństwo.dlapilota.pl codziennie publikujemy zestawienie zdarzeń z danego dnia z lat ubiegłych. Publikacje w zamierzeniach mają służyć jako narzędzie szkoleniowe i mają pomóc pilotom unikać błędów popełnianych przez innych. Zapraszamy do lektury.