Raport końcowy PKBWL: "Konfiguracja zderzenia szybowca z ziemią przyczyniła się do braku obrażeń u pilota..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z wypadku szybowca SZD-36A Cobra-15 (znaki rejestracyjne SP-2965), do którego doszło 8 maja 2019 r., na lotnisku Zamość Mokre (EPZA). W wyniku tego zdarzenia statek powietrzny został w znacznym stopniu uszkodzony, ale pilot przebywający na jego pokładzie nie odniósł obrażeń.

W raporcie 1514/19 czytamy:

W dniu 8 maja 2019 r. o godzinie 11: 13 z lotniska Zamość (EPZA) do lotu po trasie docelowo powrotnej (300 km) wystartował za samolotem pilot szybowcowy na szybowcu SZD-36 A Cobra-15 (rys. 1). Około godziny 13: 00 zgłosił drogą radiową odejście na przelot, którego punktem zwrotnym była miejscowość Biała-Podlaska.

Według pilota, warunki atmosferyczne były dobre: podstawy chmur około 1800 metrów AGL (wysokości w raporcie są AGL) i średnie noszenia termiczne 3,5 m/s. Po osiągnięciu punktu zwrotnego około godziny 15: 10, pilot rozpoczął powrót do lotniska. Ponieważ chmury Cu przesunęły się w kierunku wschodnim od trasy pilot zdecydował się na kontynuowanie przelotu wykorzystując termikę bezchmurną.

Po około 5 godzinach lotu szybowiec znalazł się na wysokości 900 metrów w odległości około 25 kilometrów od lotniska Zamość (EPZA). Kierujący lotami zapytał pilota czy ma dolot do lotniska, pilot odpowiedział, że ma zapas 113 metrów wysokości, który wskazywał GPS.


Pilot korzystał w trakcie lotu ze wskazań urządzenia nawigacyjnego LX 1600 oraz programu do nawigacji szybowcowej XCSoar. W odległości około 9 kilometrów od lotniska na wysokości około 365 m pilot zgłosił drogą radiową kierującemu lotami swoją pozycję i zamiar lądowania na lotnisku. Kontynuując dolot pilot zorientował się, że na skutek zwiększonego opadania szybowca nie doleci do pasa w użyciu. Postanowił nie otwierać podwozia i kontynuował lot kursem 180° planując lądowanie z prostej na nieużytkowej północnej części lotniska. W końcowej fazie dolotu lewe skrzydło szybowca uderzyło o drzewo w wyniku, czego szybowiec wykonał rotację w lewo o około 180° i spadł na skarpę rowu przy torach kolejowych.

Konfiguracja zderzenia szybowca z ziemią i złamanie się kadłuba za kabiną, która znajdowała się nad rowem, zamortyzowało uderzenie przedniej części kadłuba o ziemię i przyczyniło się do braku obrażeń u pilota. Na skutek zderzenia się z nasypem szybowiec uległ znacznym uszkodzeniom.

W trakcie wypadku pilot nie odniósł żadnych obrażeń ciała i samodzielnie opuścił kabinę szybowca. Pilot miał prawidłowo zapięte pasy bezpieczeństwa. Świadek zdarzenia powiadomił służby ratownicze. Na miejsce wypadku przybyła straż pożarna oraz zespół pogotowia ratunkowego. Pilot został przewieziony na Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego. Po badaniach lekarskich, w tym samym dniu pilot został wypisany do domu.

Pilot na typie szybowca, na którym wykonywał przelot posiadał małe doświadczenie. Pierwszy lot na szybowcu Cobra 15 wykonał 18 kwietnia 2019 roku pod nadzorem instruktora i trwał on 3 godziny 12 minut. W drugim locie w dniu 01.05.2019 r. pilot wykonał przelot po trasie zamkniętej 102 kilometry w czasie 2 godziny 51 minut. Lot zakończony zdarzeniem był jego trzecim lotem na szybowcu Cobra 15.

W trakcie wykonywania przelotu pilot powinien prowadzić czynności taktyczne związane z analizą wysokości lotu, odległością do punktów zwrotnych oraz miejsca lądowania. Pierwsze przeloty szybowcowe pilot powinien planować tak, aby w przypadku zaistnienia nieprzewidzianych zjawisk meteorologicznych przelot nad przeszkodami terenowymi na dolocie (miasto, zabudowania itp.) był wykonywany na bezpiecznej wysokości lub takiej, która daje możliwość lądowania w terenie przygodnym.

Dobrą praktyką lotniczą jest, aby przed wykonaniem przelotu pilot wykonał, co najmniej 5 lądowań w sezonie i co najmniej 10 lądowań na danym typie szybowca.

Na podstawie dostępnych materiałów Komisja ustaliła:

• Dowódca statku powietrznego miał uprawnienia do wykonania lotu.
• Posiadał ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie.
• Nie znajdował się pod wpływem alkoholu.
• Szybowiec posiadał niezbędną dokumentację techniczno-eksploatacyjną, był zdatny do lotu.
• Szybowiec był ubezpieczony (polisa OC).
• Warunki meteorologiczne w dniu zdarzenia były odpowiednie do wykonywania zaplanowanego przelotu szybowcowego.
• Warunki meteorologiczne miały wpływ na zaistnienie zdarzenia.
• Pilot posiadał małe doświadczenie w lotach na typie szybowca.

Przyczyny zdarzenia.

Błąd pilota polegający na braku decyzji o lądowaniu w terenie przygodnym.

Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia

Małe doświadczenie pilota w lotach na typie szybowca. Przelot szybowca przez obszary opadającego powietrza w trakcie dolotu do lotniska z czołowo-bocznym wiatrem.

Wydane zalecenia bezpieczeństwa użytkownika

Nie wydano.

Pełny Raport Końcowy 1514/19 dostępny jest tutaj (LINK)