Raport Końcowy nr 451/09

Ukazał się Raport Końcowy nr 451/09 Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych dotyczący wypadku lotniczego samolotów PZL101 A Gawron i Cessna C-152, który wydarzył się użytkowej części lotniska EPRP, w rejonie stanowisk postojowych dla samolotów, 29 czerwca 2009 r. o godz. 19:45 LMT. W wyniku wypadku załoga nie odniosła obrażeń, uszkodzone zostały oba statki powietrzne.

W dniu 29 czerwca 2009 na lotnisku EPRP (Radom- Piastów) Aeroklub Radomski i Aeroklub PLL LOT wykonywały samolotowe i szybowcowe loty szkolne. Starty i lądowania odbywały się na drodze startowej 060.

Jednym z samolotów holujących był PZL-101A „Gawron”. Po wykonaniu serii holi, samolot PZL-101A „Gawron”, z uwagi na nierównomierną pracę silnika, został odstawiony od lotów i w „KWADRACIE”, na pasie neutralnym oczekiwał na przybycie mechanika obsługi.

O godzinie 19:45 na lotnisku EPRP wylądował samolot Cessna 152 wykonujący przelot szkolny z Mielca na lotnisko Radom- Piastów. Załogę samolotu Cessna stanowił uczeń-pilot i instruktor. Załoga samolotu po zakończonym dobiegu zwolniła drogę startową w lewo i poinformowała Kierującego Lotami szkolnymi o zamiarze kołowania na płytę postojowa bazy p.poż. ZUA.

Kołował uczeń-pilot W tym samym czasie do „KWADRATU” przybył mechanik obsługi w celu usunięcia usterki samolotu PZL-101A. Po uzyskaniu zgody Kierującego Lotami szkolnymi, rozpoczął kołowanie ze startu szybowcowego, w kierunku hangaru.

Z uwagi na intensywny ruch statków powietrznych (lądujące i startujące samoloty i szybowce) kołowanie w początkowej fazie odbywało się wzdłuż drogi startowej 34 a następnie północnym skrajem użytkowej części lotniska EPRP.

W rejonie płyty postojowej p.poż ZUA, kołujące względem siebie po prostopadłych torach samoloty zderzyły się ze sobą. W wyniku zderzenia nastąpiło uszkodzenie śmigła samolotu PZL-101A „Gawron” oraz poważne uszkodzenie skrzydła samolotu Cessna-152 przez pracujące śmigło samolotu PZL-101A.

Załogi obydwu samolotów nie widziały się do momentu zderzenia. Samolot PZL-101A znajdował się po lewej stronie samolotu Cessna-152. W trakcie zdarzenia nikt nie koordynował lotniskowego ruchu naziemnego, a kierujący lotami nadzorował jedynie loty szkolne uczniów-pilotów szybowcowych.

Z przeprowadzonych przez PKBWL ustaleń wynika, że załogi obydwu samolotów posiadały sprawna łączność radiową a kołowanie odbywało się z prędkością „szybko idącego człowieka” tj. około 10 km/h.

Według oświadczenia kołującego samolotem PZL-101A mechanika, słyszał on korespondencję załogi samolotu Cessna-152 informującą o zamiarze kołowania w rejon płyty postojowej p.poż ZUA. Do kołowania ustawił fotel w pozycje podniesiona w celu poprawy widoczności z kabiny, a kołowanie wykonywał tzw. „żmijką”. Kolizja nastąpiła w chwili, gdy samolot wykonywał zakręt w prawo.

Mechanik obsługi posiadał w przeszłości licencję pilota samolotowego zawodowego oraz doświadczenie w pilotowaniu samolotu PZL-101A „Gawron” i zdaniem Komisji posiadał on niezbędne umiejętności do kołowania tym samolotem.

Zgodnie z Instrukcja Wykonywania Lotów i Skoków Aeroklubu Polskiego, rozdział 6, punkt
6.4.12.1, podpunkt 2), gdy dwa statki powietrzne znajdują się na kierunkach zbieżnych, to statek powietrzny, który ma drugi statek po swojej prawej stronie, powinien dać mu pierwszeństwo drogi.

W analizowanym przypadku, załogi obydwu samolotów nie widziały się do samego
momentu kolizji, w związku z tym nie można mówić o nieustąpieniu pierwszeństwa drogi
przez kołującego samolotem PZL-101A.

Czynnikiem, który mógł utrudnić załodze samolotu Cessna-152 obserwacje zbliżającego się samolotu PZL-101A mogło być niskie położenie słońca nad horyzontem, oraz kolor samolotu
PZL-101A (biały). Z uwagi na dużą odległość miejsca zdarzenia od stanowiska kierującego lotami szkolnymi, nie było możliwości podjęcia działań przez kierującego lotami w celu uniknięcia kolizji.

Po przeprowadzeniu analizy, Komisja przyjęła, że przyczyna kolizji samolotów Cessna-152 i
PZL-101A była niewłaściwie prowadzona obserwacja przestrzeni przed samolotem przez
kołujących obydwoma samolotami.

Komisja ustaliła, że okolicznością sprzyjającą zaistnieniu zdarzenia była utrudniona możliwość obserwacji kołującego samolotu PZL-101A przez załogę samolotu Cessna-152 pod słońce.

Całość Raportu na stronie PKBWL.