Przelot historycznych formacji w 75 rocznicę lądowania aliantów w Normandii

Specjalnym widowiskiem historycznym uczczona zostanie w środę w brytyjskim Portsmouth 75. rocznica lądowania aliantów w Normandii. W uroczystości weźmie udział królowa Elżbieta II i przedstawiciele 15 państw, w tym premier Mateusz Morawiecki.

Przygotowane i transmitowane przez BBC wydarzenie rozpocznie się od przypomnienia inwazji nazistowskich Niemiec na Polskę, przedstawiając następnie historię drugiej wojny światowej i tego, jak sojusznicy przygotowali plan odzyskania wolności na kontynencie.

Uczestnicy zobaczą m.in. nagrania archiwalne - w tym słynne przemówienie ówczesnego brytyjskiego premiera Winstona Churchilla - usłyszą opowieści weteranów, a także będą mieli okazję wysłuchać 90-osobowego chóru i 70-osobowej orkiestry.

W trakcie uroczystości głos zabiorą: królowa Elżbieta II, brytyjska premier Theresa May, przebywający z wizytą państwową w Wielkiej Brytanii amerykański prezydent Donald Trump, prezydent Francji Emmanuel Macron i premier Kanady Justin Trudeau.

Wśród gości honorowych będzie także m.in. następca brytyjskiego tronu książę Karol oraz - symbolicznie - kanclerz Niemiec Angela Merkel. To największe zgromadzenie światowych liderów na terenie Wielkiej Brytanii od igrzysk olimpijskich w Londynie w 2012 roku.

Polskę reprezentować będzie premier Morawiecki, który w trakcie wizyty odbędzie także krótkie spotkanie dwustronne z premier May.

Na zakończenie obchodów zabrzmią salwy honorowe, a nad zgromadzonymi przeleci 25 samolotów Królewskich Sił Powietrznych (RAF), w tym legendarne myśliwce Spitfire i Hurricane oraz współczesne Typhoon FGR4; pokaz zamknie formacja akrobatyczna RAF Red Arrows.

Po uroczystościach przywódcy mają wziąć udział w prywatnym spotkaniu z weteranami drugiej wojny światowej oraz wezmą udział w lunchu roboczym poświęconym przyszłości współpracy międzynarodowej w zakresie polityki bezpieczeństwa i obronności.

Wieczorem z Portsmouth wyruszy także do Normandii statek MV Boudicca, na którego pokładzie znajdzie się około 300 weteranów - wszyscy powyżej 90 roku życia - którzy walczyli w trakcie drugiej wojny światowej i powtórzą w ten sposób trasę, którą przebyli w 1944 roku. Podczas wpływania na wody cieśniny Solent towarzyszyć im będzie eskorta brytyjskiej marynarki wojennej, której marynarze będą salutować na pożegnanie wypływającym bohaterom walki o wolność.

Na czwartek zaplanowane są także dalsze obchody we Francji, w których swój udział potwierdzili - oprócz gospodarza Macrona - m.in. premier May i prezydent Trump.

W momencie lądowania w Normandii w ramach Królewskich Sił Powietrznych służyło 12 polskich dywizjonów, z których jedenaście bezpośrednio uczestniczyło w operacjach związanych z D-Day. Wsparcie zapewniały także trzy obsługiwane przez Polaków okręty wojenne, które zostały udostępnione przez Brytyjczyków Polskiej Marynarce Wojennej. Na lądzie istotną rolę odegrała także m.in. 1 Dywizja Pancerna gen. Maczka, która później wyzwoliła Holandię.