Pierwsze światło lotniczego obserwatorium astronomicznego

01.06. Toruń (PAP) - Niemiecko-amerykańskie obserwatorium stratosferyczne SOFIA uzyskało tzw. pierwsze światło, czyli wykonało pierwsze nocne obserwacje nieba. To jedyne tego rodzaju obserwatorium astronomiczne na świecie. SOFIA, czyli Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (Stratosferyczne Obserwatorium Astronomii Podczerwonej), to teleskop umieszczony na pokładzie samolotu. Na pokładzie Boeinga 747SP mieści się teleskop ze zwierciadłem o średnicy 2,7 metra, zbudowany w Niemczech. Obserwacje przy jego pomocy prowadzone są w trakcie lotu na dużej wysokości. Pierwszy lot obserwacyjny rozpoczął się w nocy 25 maja o godzinie 21.45 czasu lokalnego startem z Palmdale w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych (26 maja czasu polskiego). Samolot osiągnął pułap 11 tysięcy metrów, a lot trwał osiem godzin. Podczas lotu 18-osobowy zespół naukowców i inżynierów przetestował w praktyce możliwości teleskopu i uzyskał pierwsze zdjęcia obiektów niebieskich w podczerwieni. Obserwowanymi obiektami były galaktyka M82 oraz planeta Jowisz. Obserwacje prowadzono na falach o długościach niedostępnych dla teleskopów pracujących na powierzchni Ziemi. Zakres fal podczerwonych jest intensywnie pochłaniany w atmosferze ziemskiej, szczególnie przez parę wodną. Dlatego teleskopy tego typu buduje się wysoko w górach albo wynosi w kosmos jako satelity. W ramach projektu SOFIA zastosowano unikalny sposób obserwacji - teleskop na pokładzie samolotu. Na maksymalnym pułapie lotu obserwatorium unika 99 procent pary wodnej z ziemskiej atmosfery, więc ma warunki obserwacyjne prawie takie jak obserwatoria satelitarne. Zaletą obserwatorium lotniczego jest dostępność teleskopu dla personelu technicznego codziennie po każdym lądowaniu samolotu, podczas gdy w przypadku obserwatoriów pracujących w kosmosie ewentualna naprawa sprzętu lub instalacja nowych urządzeń to konieczność przygotowania lotu w kosmos - takie misje wykonuje się bardzo rzadko (np. misje serwisowe do Kosmicznego Teleskopu Hubble′a), a zazwyczaj wcale. Projekt SOFIA ma być realizowany przez 20 lat. Jest wykonywany w ramach współpracy amerykańsko-niemieckiej. Zdjęcie lotnicze przedstawiające obserwatorium astronomiczne SOFIA z teleskopem pracującym w podczerwieni podczas lotu testowego można obejrzeć pod adresem: http://www.dlr.de/en/Portaldata/1/Resources/portal_news/newsarchiv2010_3/SOFIA_DoorOpen_1500.jpg. W otwartych drzwiach widać teleskop o średnicy 2,7 metra. Źródło: NASA/C. Thomas.(PAP) cza/ krf/