Kosmiczny Teleskop Hubble’a zbada widma gwiazd w ultrafiolecie

Naukowcy rozpoczęli nowy projekt z wykorzystaniem Teleskopu Hubble’a. Chcą uzyskać widma kilkuset gwiazd w zakresie ultrafioletowym, aby stanowiły podstawę do przyszłych badań ewolucji gwiazd. Obecnie opublikowano pierwszy zestaw danych z projektu ULYSSES - informuje Space Telescope Science Institute.

Gwiazdy nie są jednorodne, mogą mieć różny wiek, rozmiar, masę, temperaturę. Gdy astronomowie chcą dokładniej poznać własności danej gwiazdy, korzystają z techniki zwanej spektroskopią, dzięki której uzyskują widmo gwiazdy, czyli jej światło rozłożone na poszczególne kolory odpowiadające różnym długościom fali elektromagnetycznej. W popularnym porównaniu można powiedzieć, że rozkładają światło gwiazdy na tęczę.

Aby lepiej zrozumieć gwiazdy i ich ewolucję, Space Telescope Science Institute (STScI) uruchomił nowy projekt o nazwie UV Legacy Library of Young Stars as Essential Standards, w skrócie ULLYSES. Jego celem jest zbudowanie biblioteki widm mogących stanowić „szablony” dla gwiazd różnego typu. Ten przegląd gwiazd wykonywany będzie w zakresie ultrafioletowym, który jest możliwy do obserwacji przez teleskop kosmiczny, natomiast mocno utrudniony w przypadku obserwacji z powierzchni Ziemi (atmosfera nie przepuszcza większej części promieniowania ultrafioletowego). W tym zakresie promieniowanie wysyłają szczególnie gwiazdy małomasywne oraz te o bardzo dużych masach.

ULYSSES będzie największym programem obserwacyjnym na Teleskopie Hubble’a pod względem ilości czasu obserwacyjnego – zajmie około 1000 orbit teleskopu dookoła Ziemi. Dane będą gromadzone w okresie trzech lat, od 2020 do 2022 roku. Badania mają objąć ponad 300 gwiazd. Wśród nich będą małomasywne gwiazdy z ośmiu obszarów gwiazdotwórczych w Drodze Mlecznej, a także masywne gwiazdy w kilku pobliskich galaktykach, takich jak Obłoki Magellana.

„Jednym z głównych celów projektu ULYSSES jest skompletowanie referencyjnej próbki, z której można będzie zbudować bibliotekę widm pokazującą różnorodność gwiazd i zapewniającą użyteczność w szerokim zakresie badań astrofizycznych. Sądzimy, że uzyskane wyniki będą miały duży wpływ na przyszłe badania astronomiczne na całym świecie” - tłumaczy Julia Roman-Duval z STScI, kierująca projektem.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a (HST) to projekt realizowany przez NASA we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Za naukową stronę działania teleskopu odpowiada Space Telescope Science Institute w Baltimore (Maryland, USA). (PAP)

cza/ ekr/