"Taktyka wojenna – atak z powietrza" – Wtorkowy seans w Kinie Lotnik MLP

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie serdecznie zaprasza w dniu 4.09.2018r. o godz. 11:00 i 16:30 na bezpłatną projekcję filmu pt. "Taktyka wojenna – atak z powietrza".

"Taktyka wojenna – atak z powietrza" – Opowieść o tym jak wraz z rozwojem techniki i taktyki zmieniały się sposoby prowadzenia wojny w powietrzu oraz samoloty, które musiały zostać przystosowane do wymagań stawianych przez nowoczesne pole walki.

Samolot bombowy (bombowiec) – rodzaj samolotu wojskowego, którego podstawowym przeznaczeniem jest niszczenie obiektów naziemnych lub jednostek pływających nieprzyjaciela za pomocą bomb, ewentualnie pocisków rakietowych.

W zależności od wielkości i rodzaju, bombowce to samoloty jednosilnikowe lub wielosilnikowe, o załodze od 2 do 4-5 osób (sporadycznie od 1 do 10 osób). Ich podstawową cechą wspólną jest konstrukcyjne przystosowanie do przenoszenia ładunku bojowego w postaci bomb lub pocisków rakietowych. Konstrukcja bombowców podlegała ewolucji wraz z rozwojem techniki lotniczej i samolotów: od samolotów dwupłatowych o konstrukcji drewnianej krytej płótnem, przez metalowe jednopłatowce do samolotów odrzutowych.

Etrich Taube konstrukcji Igo Etricha, znany także jako Rumpler Taube
(fot. Bundesarchiv, Bild 146-1972-003-64/CC-BY-SA 3.0/Wikimedia Commons)

Po raz pierwszy samolot został wykorzystany do bombardowania 1 listopada 1911 roku przez Włochów podczas konfliktu z Turcją w Afryce Północnej – zrzucono wtedy ręcznie cztery małe 2 kg bomby z samolotu Etrich Taube na żołnierzy tureckich. Na niewielką skalę wykorzystywano samoloty do bombardowania także podczas wojen bałkańskich 1910-13. W tym okresie oraz na początku I wojny światowej do bombardowania wykorzystywano zwykłe dostępne wówczas lekkie samoloty zwiadowcze (m.in. Bleriot XI, Farman IV, Taube), a bomby przeważnie zrzucano ręcznie.

Bombowce konstruowane w latach 20. nie różniły się na ogół znacząco od ostatnich konstrukcji okresu I wojny światowej, mając jedynie nieco lepsze osiągi i nowocześniejszą konstrukcję. Były to wciąż głównie dwupłatowe samoloty o konstrukcji drewnianej lub mieszanej, ze stałym podwoziem.

Hawker Hart – brytyjski dwumiejscowy lekki, samolot bombowy z okresu dwudziestolecia międzywojennego
(fot. British government employee/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

W latach 30. wraz z ogólnym postępem w lotnictwie, zaczęto budować samoloty bombowe w układzie wolnonośnych jednopłatów konstrukcji metalowej, rzadziej mieszanej. Coraz powszechniej wprowadzano chowane podwozie oraz metalowe pokrycie samolotów zamiast płóciennego lub sklejkowego. Rozwijane prędkości rosły do ponad 300 km/h.

Junkers Ju 86 w barwach Luftwaffe (fot. Bundesarchiv, Bild 141-2400/CC-BY-SA 3.0/Wikimedia Commons)

Podczas II wojny światowej zmalała rola jednosilnikowych bombowców lekkich działających z baz lądowych i bombardujących z lotu poziomego, które były zbyt wrażliwe na ataki myśliwców i ostrzał lekkiej artylerii przeciwlotniczej podczas działań dziennych, co wykazał przykład polskich PZL.23 Karaś, brytyjskich Fairey Battle i radzieckich Su-2. Lekkie bombowce były zastępowane przez lepiej przystosowane do ataków na cele punktowe samoloty szturmowe oraz uniwersalne samoloty myśliwsko-bombowe, a nawet zwykłe myśliwce przenoszące bomby.

Większą rolę podczas wojny odgrywały lekkie bombowce dwusilnikowe, jak brytyjskie Bristol Blenheim, de Havilland Mosquito, radziecki SB-2, amerykańskie Douglas A-20 Boston i Douglas A-26 Invader.

De Havilland DH-98 Mosquito (fot. RAF (ww2incolor.com (direct link))/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Pod koniec wojny w 1944 roku Amerykanie wprowadzili zaawansowany technologicznie bombowiec Boeing B-29 Superfortress (superforteca), mogący latać na dużych wysokościach dzięki ciśnieniowej kabinie, z wyjątkowo dużą prędkością 570 km/h i przenoszący niespotykany dotąd ładunek maksymalnie do 9 t bomb. Niemieckie ciężkie bombowce Heinkel He 177 Greif budowane były w mniejszych ilościach i używane głównie do zwalczania żeglugi.

B-29 w barwach USAF (fot. U.S. Air Force/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Oprócz B-29, zwiastunem nowych technologii w dziedzinie konstrukcji bombowców był niemiecki Arado Ar 234 Blitz – pierwszy bombowiec o napędzie odrzutowym, osiągający prędkość ponad 700 km/h.

Arado Ar 234 Blitz (fot. Kogo (Praca własna)/GFDL/Wikimedia Commons)

Uzbrojenie bombowców dzieli się na ofensywne i obronne. Główne uzbrojenie ofensywne bombowców stanowią bomby lotnicze, zabierane w zamykanych komorach bombowych lub podwieszane na węzłach uzbrojenia pod skrzydłami lub kadłubem. Bombowce okresu I wojny światowej zabierały od kilkudziesięciu kilogramów do 2 ton bomb (największy Handley Page V/1500 – do 3 ton); bombowce okresu II wojny światowej od kilkuset kilogramów do 6 ton bomb (największe: superforteca B-29 i Avro Lancaster maksymalnie do poniżej 10 ton). Od końca II wojny światowej na uzbrojenie bombowców weszły bomby jądrowe. Od lat 60. bomby były wypierane przez pociski rakietowe powietrze-ziemia, zwłaszcza w bombowcach strategicznych. Współczesne bombowce strategiczne zabierają do ok. 30 ton uzbrojenia.

Uzbrojenie obronne bombowców składało się początkowo z kilku karabinów maszynowych. Na większych samolotach montowano je w kilku stanowiskach lub wieżyczkach strzeleckich, obsługiwanych przez strzelców, zapewniających możliwie szerokie pole ostrzału w różnych kierunkach. Od końca lat 30 XX w. i podczas II wojny światowej rósł kaliber uzbrojenia – wprowadzono wielkokalibrowe karabiny maszynowe lub działka lotnicze kalibru 20 mm, a liczba broni sięgnęła kilkunastu (najsilniej uzbrojonym w broń maszynową bombowcem była „Latająca Forteca” B-17, posiadająca 13 wkm-ów). W latach po II wojnie światowej uzbrojenie strzeleckie bombowców pełniło znacznie mniejszą rolę i zostało znacznie ograniczone, a na większości konstrukcji zanikło, zwłaszcza na bombowcach strategicznych. Dłużej stosowano jedynie stanowiska ogonowe działek 20-23 mm, zwłaszcza na konstrukcjach radzieckich. Współczesne bombowce taktyczne mogą posiadać do samoobrony pociski rakietowe powietrze-powietrze.

Amerykański bombowiec strategiczny B-2 Spirit (na pierwszym planie) oraz dwa bombowce taktyczne F-117 Nighthawk – wszystkie samoloty zaprojektowane z użyciem technologii "stealth" (fot. U.S. Navy photo/Domena publiczna/Wikimedia Commons)