Lotnicza Amatorska Federacja RP w sprawie nowelizacji Prawa Lotniczego

Zarząd LAF RP wniósł do sejmowej podkomisji ds. nowelizacji Prawa Lotniczego ostateczną propozycję aneksu do Ustawy Prawo Lotnicze, dotyczącą lotnictwa ultralekkiego. Aneks nie „burzy” konstrukcji nowelizowanego aktu prawnego i jest propozycją daleko idącą, wyłączającą część lotnictwa amatorskiego spod nadzoru Urzędu Lotnictwa Cywilnego, przeładowanego różnorakimi obowiązkami, mającego ograniczony budżet i w związku z tym nie zawsze elastycznego i nie do końca rozumiejącego problemy lotnictwa ultralekkiego.

Lotnictwo objęte rozporządzeniem WE216/2008 jest w dyspozycji regulacji prawnych poszczególnych państw Unii Europejskiej i w większości z nich jest pod nadzorem reprezentatywnych organizacji społecznych: czeska LAACR, francuska FFPLUM, niemiecka DULV, angielska LAA. Mądra promocyjna strategia, proste, przejrzyste regulacje i przyjazne praktyki powodują, że lotnictwo amatorskie, ultralekkie w tych państwach staje się ważną dziedziną gospodarki. Tworzone są nowe technologie i oryginalne rozwiązania techniczne.

Wierzymy, że broniąc przedstawionych przez Aeroklub Polski mądrych i przemyślanych propozycji dotyczących przede wszystkim lotnisk, zyskamy poważnego i lojalnego sojusznika w obronie naszych propozycji. Wierzymy, że konsolidacja środowiska i mówienie jednym głosem zaowocuje realnymi i pozytywnymi zmianami. Rozmowy i wstępne porozumienie z Aeroklubem Polskim są pierwszymi krokami w tym kierunku. Choć różnią nas cele statutowe wierzymy, że możliwa jest partnerska, lojalna i oparta na poszanowaniu współpraca, bo cel jest szczytny: odbudowa lotnictwa lekkiego, sportowego, amatorskiego.

Zarząd LAF RP

Propozycja aneksu do ustawy Prawo Lotnicze

Mając na uwadze:
- intensywny rozwój lekkich konstrukcji lotniczych, nieobjętych przepisami JAR;
- brak stanowionych przez organizacje międzynarodowe, jak ICAO i JAA, wymagań z
zakresu zdatności do lotu tego typu konstrukcji;
- opierając się na Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008
dnia 20 lutego 2008, punkt 5.
celowe jest stworzenie ustawy, która, opierając się na załączniku II do Rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego nr 216/2008, definiuje ten rodzaj lotnictwa i wprowadza stosowne
regulacje, realizując jednocześnie zalecenie Unii Europejskiej, by wdrażanie i użytkowanie
konstrukcji latających, zdefiniowanych w zał. II litera: a),b),c),d),e),f),g),h),i),j), był
nadzorowany przez wyspecjalizowane organizacje społeczne.

PROPONOWANY ANEKS DO USTAWY PRAWO LOTNICZE LEKKIE SPORTOWE APARATY LATAJĄCE (LSAL)
§ 1

(1) LSAL to konstrukcja latająca, o której mowa w lit. e załącznika II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (WE) nr 216/2008
(2) Amatorski LSAL to konstrukcja latająca o której mowa w lit. c załącznika II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (WE) nr 216/2008
(3) Rodzaje lekkich sportowych aparatów latających to:
a) szybowiec lekki,
b) szybowiec lekki z napędem,
c) motoszybowiec lekki,
d) samolot lekki,
e) lotnia,
f) lotnia z napędem,
g) motolotnia
h) paralotnia,
i) paralotnia z napędem,
j) śmigłowiec lekki.
k) wiatrakowiec lekki,
l) spadochron sportowy,
ł) paraplan.
(4) Pilotem lekkiego sportowego aparatu latającego jest osoba, która posiada ważne świadectwo kwalifikacji i steruje sportowym aparatem latającym. Pilotem w myśl tej ustawy jest również spadochroniarz.
(5) Uczeń – pilot sportowego aparatu latającego to osoba, która uczy się nim sterować według planu szkolenia.
(6) Konstruktor sportowego aparatu latającego to osoba fizyczna, która buduje sportowy aparat latający dla własnej potrzeby.
(7) Producent sportowego aparatu latającego to osoba fizyczna lub prawna, która produkuje sportowe aparaty latające, inne produkty z nimi związane, części lotnicze.
(8) Inspektor ruchu lub inspektor techniki to osoba fizyczna z wiedzą specjalistyczną, która w zakresie działalności płynących z tej ustawy wykonuje nadzór nad realizowaniem obowiązków konstruktorów, producentów, pilotów i innych osób mających udział w ruchu sportowych aparatów latających.
(9) Charakterystyki poszczególnych rodzajów sportowych aparatów latających są podane w dodatkowym przepisie prawnym.

Zarządzanie lekkimi sportowymi aparatami latającymi
§ 2

(1) Minister Infrastruktury swoją decyzją, powierza nadzór nad amatorskim lotnictwem lekkim, określonym w zał. II Rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 216/2008, wyspecjalizowanej organizacji społecznej, osobie prawnej, na podstawie jej pisemnej prośby. Minister Infrastruktury w decyzji o powierzeniu wykonywania nadzoru ustanowi jego zakres.
(2) Minister Infrastruktury wyda decyzję, jeżeli wnioskodawca:
a) ma siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
b) stworzył system administracyjny i techniczny zarządzania sportowymi aparatami latającymi według tego przepisu,
c) dysponuje osobami wykwalifikowanymi i specjalistycznym zapleczem do wykonywania nadzoru nad sportowymi aparatami latającymi według tej ustawy i do tworzenia przepisów technicznych i eksploatacyjnych,
d) stworzył system informacyjny do prowadzenia rejestru pilotów i sportowych aparatów
latających,
e) posiada plan kontroli i uchwalania zdatności do lotu sportowych aparatów latających,
f) posiada plan nauczania i kontroli umiejętności adeptów na wydanie świadectwa kwalifikacji pilota,
g) nie ma interesów finansowych lub innych, które mogłyby wpłynąć na niestronniczość wykonywania czynności osoby powierzonej,
h) jest w stanie zapewnić ochronę informacji i danych według osobnego przepisu prawnego.
(3) Ministerstwo Infrastruktury i organizacja społeczna zawrą umowę publiczno-prawną w zakresie powierzenia obowiązków do wykonywania nadzoru nad lekkimi aparatami latającymi.
(4) Ministerstwo Infrastruktury odbierze przekazanie,
a) jeżeli organizacja społeczna przejmująca nadzór nie wypełnia obowiązków lub
warunków wyznaczonych przez tę ustawę lub decyzję o powierzeniu,
b) jeżeli organizacja przejmująca nadzór wystąpi o zwolnienie z obowiązków.
(5) Decyzja o przekazaniu, jak również odebraniu zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw.
(6) Jeżeli wykonywanie nadzoru nad lekkimi sportowymi aparatami latającymi nie jest
zabezpieczone przez organizację przejmująca, nadzór przejmuje Urząd Lotnictwa Cywilnego.
(7) Dokumenty, które trzeba dołączyć do prośby, są określone w dodatkowym przepisie prawnym.

§ 3

(1) Organizacja społeczna, osoba prawna przejmująca nadzór:
a) wydaje lub odbiera świadectwo kwalifikacji osobom prawnym i fizycznym, które prowadzą produkcję sportowych aparatów latających, innych produktów z nimi związanych, części lotniczych i urządzeń, wykonuje naprawy i przeglądy i kontroluje ich wywiązywanie się z obowiązków,
b) opracowuje i przekazuje do Ministerstwa Infrastruktury propozycje przepisów eksploatacyjnych i technicznych sportowych aparatów latających i propozycje planów szkoleń w celu ich zatwierdzenia, a po zatwierdzeniu przez Ministerstwo Infrastruktury ww. przepisy i plany szkoleń realizuje,
c) wykonuje nadzór nad czynnościami konstruktorów sportowych aparatów latających,
d) uznaje i kontroluje zdatność do lotu sportowych aparatów latających oraz wydaje, przedłuża ważność i odbiera zaświadczenia o ich zdatności do lotu,
e) prowadzi rejestr sportowych aparatów latających według § 84b i przydziela znaki rejestracyjne,
f) przyznaje świadectwa kwalifikacji pilotom oraz innym osobom uczestniczącym w eksploatacji sportowych aparatów latających, zapisuje w nich kwalifikacje, przedłuża ich ważność, wydaje legitymacje poświadczające osiągnięte kwalifikacje i prowadzi ich ewidencję,
g) wydaje lub odbiera zgodę na prowadzenie ośrodków szkolenia pilotów poszczególnych rodzajów sportowych aparatów latających, kontroluje ich wywiązywanie się z obowiązków,
h) ustanawia warunki użycia powierzchni do startów i lądowań sportowych urządzeń lotniczych, rejestruje powierzchnie, zatwierdza regulaminy czynności i zdatność zarejestrowanych powierzchni, ewidencję powierzchni przedstawia do publikacji w Ministerstwie Infrastruktury,
i) zezwala na loty próbne sportowych aparatów latających,
j) udziela zgodę na organizację publicznych występów lotniczych sportowych aparatów latających,
k) wykonuje nadzór nad czynnościami pilotów i osób trzecich biorących udział w eksploatacji sportowych aparatów latających,
l) współdziałają z organami władzy państwowej w związku z badaniem wypadków i zdarzeń lotniczych sportowych aparatów latających,
m)mianuje i odwołuje inspektorów ruchu i inspektorów techniki; spis mianowanych i odwołanych inspektorów ruchu i inspektorów techniki przedstawia do publikacji w Ministerstwie Infrastruktury,
(2) W interesie bezpieczeństwa ruchu lotniczego lub w innym interesie publicznym osoba przejmująca, może w uzasadnionych wypadkach ograniczyć lub zabronić użytkowania danego sportowego aparatu latającego.

§ 4

Nadzór nad konstrukcją, budową, produkcją, naprawą i kontrolą sportowych aparatów latających, innych produktów z nimi związanych, części lotniczych i urządzeń oraz nadzór nad czynnością użytkowników, pilotów i osób trzecich biorących udział w eksploatacji sportowych aparatów latających, wykonuje inspektor ruchu lub inspektor techniki.

§ 4a

(1) Inspektor ruchu i inspektor techniki są w ramach nadzoru nad sportowymi aparatami latającymi uprawnieni do:
a) żądania przedstawienia dokumentów potrzebnych do eksploatacji sportowego aparatu latającego,
b) zatrzymania legitymacji technicznej sportowego aparatu latającego w wypadku stwierdzenia usterki dyskwalifikującej zdatność do lotu, do czasu usunięcia usterki i przywrócenia zdatności do lotu,
c) zabronienia przeprowadzenia lotu, gdyby zagroził bezpieczeństwu ruchu lotniczego, życiu, zdrowiu lub dobrom materialnym osób lub środowisku naturalnemu lub innemu interesowi chronionemu prawnie,
d) zatrzymania licencji pilota lub innej legitymacji zaświadczającej kwalifikację i zarządzenia kontroli kwalifikacji lub zdatności zdrowotnej posiadacza zatrzymanej legitymacji w przypadku, gdy w trakcie czynności związanych z eksploatacją sportowego aparatu latającego wykazuje niedociągnięcia, które mogą zagrozić bezpieczeństwu ruchu lotniczego,
e) odebrania licencji pilota osobie, która zagroziła bezpieczeństwu ruchu lotniczego, złamała reguły latania lub reguły eksploatacji sportowych aparatów latających i przekazania jej niezwłocznie organizacji prowadzącej nadzór.
(2) Inspektor techniki jest ponadto w ramach nadzoru nad budową, produkcją i naprawami sportowych aparatów latających, innych produktów z nimi związanych, części lotniczych i urządzeń uprawniony do
a) żądania przedstawienia dokumentów dotyczących budowy i produkcji sportowych aparatów latających, innych produktów z nimi powiązanych, części lotniczych i urządzeń, przede wszystkim obliczeń, dokumentacji konstrukcyjnej i produkcyjnej oraz dziennika budowy,
b) inspekcji pomieszczeń, gdzie sportowe aparaty latające, inne produkty z nimi związane, części lotnicze i urządzenia są budowane lub produkowane, kontrolowania maszyn i narzędzi, materiałów i części łączących,
c) w wypadku stwierdzonych wad konstrukcyjnych wymagania lub żądania przeprowadzenia prób wytrzymałościowych, sprężystości i innych: zabronienia eksploatacji wcześniej wyprodukowanych sportowych aparatów latających, ewentualnie nakazania zmian i poprawek konstrukcyjnych, lub ekspertyzy biegłego.

Rejestr sportowych urządzeń lotniczych
§ 4b

(1) Do rejestru sportowych aparatów latających (dalej „rejestr“) są zapisywane sportowe aparaty latające określone w § 81 ust. 2 lit. a) do g) na podstawie pisemnej prośby właściciela lub użytkownika, za zgodą właściciela:
a) właścicielem lub użytkownikiem sportowego aparatu latającego jest osoba fizyczna ze stałym miejscem zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej, lub osoba prawna z siedzibą w Rzeczypospolitej Polskiej,
b) sportowy aparat latający nie jest równolegle zarejestrowany w innym kraju,
c) zdatność do lotu sportowego aparatu latającego została poświadczona, lub jest poświadczana według § 83 ust. 1 lit. d), lub zostało uznane za ważne zaświadczenie o zdatności do lotu wydane przez odpowiedni organ innego kraju.
(2) Sportowemu aparatowi latającemu zapisanemu w rejestrze przydziela się znak rejestracyjny. Po przydzieleniu znaku rejestracyjnego sportowe urządzenie lotnicze zyskuje przynależność państwową Rzeczypospolitej Polskiej,
(3) Dane wpisywane od rejestru i dane, które można z niego opublikować i sposób oznaczenia sportowego aparatu latającego, określa dodatkowy przepis prawny.

Piloci i osoby w trakcie szkolenia
§ 4c

(1) Sportowy aparat latający może być pilotowany przez:
a) pilota, który posiada ważne świadectwo kwalifikacji,
b) uczeń – pilot, w warunkach określonych przez plan szkolenia.
(2) Warunkiem wydania świadectwa kwalifikacji pilota jest wykazanie zdatności zdrowotnej adepta, ukończenie szkolenia teoretycznego, szkolenia praktycznego i zdanie należnego egzaminu zgodnie z planem szkolenia.
(3) Badaniom sprawności fizycznej i psychicznej niezbędnej do pilotowania lekkiego sportowego aparatu latającego podlegają:
a) osoby ubiegające się o świadectwo kwalifikacji pilota;
b) osoby ubiegające się o przywrócenie uprawnień do pilotowania lekkiego sportowego aparatu latającego, cofniętego ze względu na stan zdrowia,
c) pilota skierowanego przez organ nadzoru lotniczego, jeżeli uczestniczył w wypadku lotniczym, w którym są zabici lub ranni,
(4) Kwalifikacja, to spełnienie ustalonych warunków zdobycia uprawnień do przeprowadzania czynności związanych z eksploatacją sportowych aparatów latających. Jeżeli warunkiem zapisania przynależnej kwalifikacji do licencji pilota jest praktyka, użytkownik jest zobowiązany ją udokumentować.
(5) Bezpośrednio przed lotem, w ciągu lotu i bezpośrednio po zakończeniu lotu pilot jest zobowiązany mieć przy sobie te ważne dokumenty:
a) dokument tożsamości,
b) świadectwo kwalifikacji pilota lub legitymację pilota – ucznia,
c) zaświadczenie o zdatności do lotu sportowego aparatu latającego,
d) dowód o ubezpieczeniu z odpowiedzialności za szkody wywołane przez eksploatację sportowego aparatu latającego.
(6) Pilot lub uczeń – pilot jest zobowiązany podczas eksploatacji sportowego aparatu latającego do wykonywania poleceń inspektora ruchu, inspektora techniki lub osób wykonujących nadzór według tej ustawy.
(7) Wszelkie dokumenty, warunkujące rozpoczęcia szkolenia praktycznego i lotów samodzielnych, sposób ustalenia warunków kwalifikacji do wydania świadectwa kwalifikacji pilota i sposób ustalenia warunków kwalifikacji dla osób przeprowadzających szkolenia teoretyczne i praktyczne, są określone w dodatkowym przepisie prawnym.

Tereny do startów i lądowań sportowych urządzeń lotniczych
§ 4d

(1) Lekkie sportowe aparaty latające oraz balony, sterowce, szybowce i statki powietrzne je holujące mogą startować i lądować na lotniskach wpisanych do rejestru lotnisk cywilnych, na lądowiskach wpisanych do ewidencji lądowisk oraz innych miejscach przystosowanych do startów i lądowań
(2) Statki powietrzne o których mowa w pkt (1) mogą startować i lądować również z innych miejsc, jeżeli:
a) pozwalają na to ich właściwości techniczne z uwzględnieniem wymagań dotyczących wymiarów terenów
b) szczegółowe wymagania techniczno-eksploatacyjne, podane w ich instrukcjach użytkowania w locie, nie stanowią inaczej.