Zespół Latajmy Bezpiecznie wydał Biuletyn nr 3

Bezpieczeństwo w lotnictwie w dużym stopniu budowane jest na różnych doświadczeniach, którymi warto się dzielić, bowiem dzięki temu mogą one posłużyć jako narzędzie szkoleniowe i pomóc unikać błędów popełnianych przez innych pilotów. Temu celowi służy m.in. praca Zespołu Identyfikacji Zagrożeń w Lotnictwie Cywilnym „Latajmy Bezpiecznie", który zbiera informacje pochodzące od środowiska lotniczego, pozwalające na wskazanie potencjalnych obszarów zagrożeń dla bezpieczeństwa działalności lotniczej.

Teraz, Zespół opublikował w specjalnym Biuletynie kolejne wnioski. Zawiera on opracowania dotyczące zagadnień, które zostały zdefiniowane jako zagrożenia w lotnictwie ogólnym, ale też cywilnym, odrobinę dobrej praktyki lotniczej i zachętę do kierowania się w lotnictwie zasadami Just Culture.

Wstęp

Szanowni Państwo,
„Do trzech razy sztuka” ...co najmniej! Cieszymy się w Zespole Latajmy Bezpiecznie z oddania do rąk Czytelników kolejnego, trzeciego, numeru naszego Biuletynu.

Taka publikacja wydaje nam się coraz ważniejsza. Biuletyn nie jest podręcznikiem, raczej ma zachęcić do przemyśleń, poszukiwań, dyskusji i „dzielenia swoim doświadczeniem”. Fakt jest faktem – zgłoszeń do Zespołu jest mniej. Może i jest to pozytywny znak – dobrego działania Systemu Zarządzania Ryzykiem (Safety Management System SMS) w szkołach lotniczych, aeroklubach, PAŻP, liniach, portach... Powinno więc być mniej „systemowych zgłoszeń” – czyli typu skarg na to, co nas w lotnictwie źle przemyślanego otacza. Są przecież teraz „skrzynki zażaleń”w postaci sprawnie działającego SMS...

Czy jest tak dobrze i czy Just Culture jest wprowadzona w 100% w dużym i małym polskim lotnictwie? Czujemy, że mniej zgłoszeń systemowych to częściowo efekt takiej, a nie innej, skuteczności Zespołu w „załatwianiu spraw” – w poprawianiu systemu. Nie mamy dużego wpływu ani na ULC, ani na podmioty, ani na tworzone przepisy. Możemy tylko prosić. Jedne sprawy dały się zamknąć – inne mamy de facto otwarte latami. To właśnie może powodować, że się nie chce pisać do nas. Tyle, że najważniejsze są historię typu „zdarzyło mi się – miejcie z tego naukę” i na takie zgłoszenia w duchu Just Culture jesteśmy jeszcze bardziej otwarci.

Dlatego zaczynamy od przypomnienia tekstu sprzed ponad 6 lat właśnie o kulturze bezpieczeństwa. Te sześć lat to sporo z punktu widzenia doświadczeń wprowadzania zarządzaniu ryzykiem w dużych organizacjach, ale ten artykuł w prosty sposób wprowadza w to zagadnienie prawne. Zespół chce przekonywać, przypomnieć, że dobra kultura bezpieczeństwa się opłaca. Widać to szczególnie w „dużym” lotnictwie. Dwa teksty na końcu Biuletynu są bardzo silnie związane z dobrze działającą kulturą bezpieczeństwa w liniach lotniczych. Bez Just Culture nie ma rozsądnego raportowania, a wtedy większość dobrych pomysłów organizacyjnych zwiększających bezpieczeństwo pozostaje wprowadzona tylko na papierze. Tak jest między innymi z zarządzaniem ryzykiem związanym ze zmęczeniem załóg lotniczych oraz z różnymi współczynnikami krajowych programów bezpieczeństwa.

Dla użytkownika własnego samolotu, ULM-a, motolotni mamy teksty dwa i trzy. Są one poświęcone ogólnie technice lotnictwa ogólnego oraz służbie informacji powietrznej FIS (Flight Information Service). Tekst cztery został pożyczony z angielskich publikacji i materiałem do przemyślenia dla pilotów i instruktorów szybowcowych. Zespół niestety dostaje bardzo mało rodzimych szybowcowych zgłoszeń. Dostajemy za to całe mnóstwo zgłoszeń dotyczących różnego rodzaju przypadków z „dronami”. Stąd dwie strony poświęcamy tej, zdawało by się, mało lotniczej sprawie.

Przez zespołowe publikacje chcemy przypominać, że warto analizować swoje błędy, dyskutować je, czytać o błędach innych. Zwłaszcza na poziomie podstawowym lotnictwa ogólnego. Tak, wprowadzanie Just Culture w naszym kraju wcale nie przebiega ani szybko, ani zawsze w dobrym kierunku. Gdyby nie było problemów – byłoby więcej zgłoszeń typu „podzielenie się dobrym doświadczeniem”. Takich zgłoszeń jest nadal mało. Dziękujemy Sympatykom za wasze zgłoszenia, zainteresowanie i za realizowanie na co dzień hasła „latajmy bezpiecznie”.

Życzymy miłej lektury,
Zespół latajmybezpiecznie.org

Biuletyn zawiera wstęp, wprowadzenie i został podzielony na poniższe rozdziały:

Lotnictwo ogólne (GA)

• Czym jest Just Culture? (opracowanie Jacek Mainka)
• FIS – służba informacji powietrznej (opracowanie Andrzej Rutkowski)
• Odkrywanie szczegółów technicznych (opracowanie Jacek Mainka)
• Szybownictwo Wypadek podczas startu za wyciągarką (opracowanie Dariusz Bartczak)

Inne

• „Drony” (materiał ULC z komentarzem Zespołu)

Lotnictwo komunikacyjne (CAT)

• Nowe przepisy dotyczące czasu czynności lotniczych (opracowanie Jacek Mainka)
• Zagrożenia i programy bezpieczeństwa – przykład Wielkiej Brytanii (opracowanie Jacek Mainka)

Biuletyn nr 3 zespołu Latajmy Bezpiecznie dostępny jest tutaj

Biuletyn nr 2

Biuletyn nr 1