Relacja z uroczystości w Bezmiechowej 80. rocznicy przelotu szybowcowego Tadeusza Góry

2 czerwca 2018 dopisał w historii kolebki polskiego szybownictwa w Bezmiechowej Górnej, zwanej Polską Akademią Szybownictwa, kolejną datę. W obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą, ściśle związane z jubileuszem 100-lecia polskiego lotnictwa wpisała się 80. rocznica spektakularnego wyczynu szybowcowego, którego autorem był Tadeusz Góra.

18 maja 1938 roku na szybowcu PWS-101 nr rej. SP-1004 wykonał przelot otwarty na dystansie 577,8 km z Bezmiechowej Górnej do Solecznik Małych koło Wilna (w latach 1922–1939 w granicach II RP, jako stolica województwa wileńskiego). Odległość ta, nawet w dzisiejszej dobie jest dużym osiągnięciem dla szybowników, stanowiących jeden z warunków do zdobycia diamentowej odznaki szybowcowej. Jednak szybowce, na których dzisiaj takie przeloty są wykonywane, mają prawie 2-krotnie lepszą doskonałość niż PWS-101 Tadeusza Góry. Wyczyn polskiego szybownika wzbudził wówczas zrozumiałe uznanie, stając się przyczyną przyznania mu przez Międzynarodową Federację Lotniczą FAI, jako pierwszemu w świecie Medalu im. Ottona Lilienthala – najcenniejszego trofeum w szybownictwie.

Medalu Lilienthala Tadeusza Góry nie byłoby, gdyby nie wyprawy na Podkarpacie Szczepana Grzeszczyka z lwowskiego Związku Awiatycznego Studentów Politechniki. Dzięki wyprawie w 1928 do Bezmiechowej, rozwój polskiego szybownictwa nabrał tempa. Od 1931 zaczęły w II RP powstawać ośrodki szkolące pilotów szybowcowych. Prowadziły szkolenie podstawowe, natomiast szkolenie w lotach termicznych i żaglowych odbywały się w Bezmiechowej, gdzie w 1932 utworzono szkołę szybowcową o charakterze ogólnopolskiego centrum. Do chwili wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 w Bezmiechowej wyszkoliło się ok. 2000 szybowników z Polski i kilkuset zagranicznych.

Chlubne tradycje przedwojennej Bezmiechowej kultywuje dzisiaj Akademicki Ośrodek Szybowcowy Politechniki Rzeszowskiej, czego wyrazem było upamiętnienie wydarzenia z 18 maja 1938. W sobotę, 2 czerwca 2018 staraniem Jego Magnificencji Rektora Politechniki Rzeszowskiej prof. Tadeusza Markowskiego, uroczyście obchodzono 80. rocznicę przelotu Tadeusza Góry. Uczestniczący w uroczystości, po wpisaniu się do Księgi Pamiątkowej i wysłuchaniu Marsza Lotników, zapoznani zostali z historią szybowiska w Bezmiechowej, przebiegiem lotu Tadeusza Góry, jak i Jego życiorysem.

Nie obyło się bez okolicznościowych wystąpień, m.in. poseł na sejm RP pani Krystyny Wróblewskiej i przedstawicieli władz samorządowych województwa podkarpackiego, w których podkreślano rolę Tadeusza Góry w historii polskiego lotnictwa oraz składanych na ręce rektora PRz prof. Tadeusza Markowskiego gratulacji za wkład uczelni w kształceniu następnych pokoleń lotników. Z osobistym wspomnieniem o zdobywcy Medalu Lilienthala wystąpił generał bryg. rez. pil. Ryszard Hać.

Kulminacyjnym punktem uroczystości w Bezmiechowej, było odsłonięcie tablicy upamiętniającej 80. rocznicę rekordowego przelotu Tadeusza Góry umieszczonej na ścianie głównego budynku Akademickiego Ośrodku Szybowcowego.

Obecni parlamentarzyści RP i przedstawiciele władz samorządowych województwa podkarpackiego wespół z Rektorem Politechniki Rzeszowskiej z asystą uczelnianego pocztu sztandarowego oraz delegacją WSOSP z Dęblina, przy czynnym udziale  reprezentantów środowiska lotniczego dokonali odsłonięcia tablicy upamiętniającej 100 lat Lotnictwa Polskiego i 80. rocznicy przelotu szybowcowego Tadeusza Góry. Po złożeniu wieńców i wiązanek kwiatów, zebrani udali się na stok szybowiska, aby obejrzeć start szybowca SZD-9 „Bocian” za pomocą naciąganych lin gumowych.

Warto dodać, że każdy uczestniczący w uroczystościach otrzymał okolicznościowy medal upamiętniający to doniosłe wydarzenie w historii polskiego i światowego szybownictwa. W tym gronie znaleźli się m.in.  Leszek Mańkowski reprezentujący Radę Seniorów Lotnictwa Aeroklubu Polskiego z małżonką Krystyną, Tadeusz Karol Chwałczyk – dziennikarz i publicysta lotniczy zarazem biograf i przyjaciel Tadeusza Góry oraz Zygmunt Bąk, Marek Tenerowicz i Kazimierz Stokłosa z Krośnieńskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. Seniorzy KKSL swoją obecność w Bezmiechowej utrwalili wpisem do Księgi Pamiątkowej jn.:
„Parafrazując słowa gen. pil. Ludomiła A. Rayskiego: Lotnictwo wtedy jest silne, kiedy ma dobrych pilotów i dobre maszyny. Ale wtedy dopiero zaczyna być wielkie, kiedy ma swoją legendę. Tadeusz Góra jest jednym z twórców legendy polskiego lotnictwa. W 80 rocznicę przelotu. T. Góry i w 100-lecie lotnictwa polskiego Krośnieński Klub Seniorów Lotnictwa”.

Kończąc, należy zaakcentować niepowtarzalną atmosferę, jaka panowała przez cały czas  uroczystości 80. rocznicy przelotu Tadeusza Góry, stworzonej przez Jego Magnificencję Rektora Politechniki Rzeszowskiej prof. Tadeusza Markowskiego.

Do zobaczenia w Bezmiechowej Górnej na kolejnej rocznicy przelotu Tadeusza Góry !

Relację zdał: Zygmunt Bąk, KKSL im. gen. pil. Ludomiła A. Rayskiego