25 lat Pomnika Ku Czci Lotników Polskich

września obchodziliśmy w Krakowie 25 rocznicę poświęcenia jednego z najpiękniejszych lotniczych pomników! Ponieważ niedługo później zaplanowano obchody 50-cio lecia Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, a na nich wyróżnienie budowniczych Pomnika, przeto poniżej zamieściłem tylko historię jego budowy w skrócie. Pełna historia została napisana przez parę budowniczych – Prezesa Honorowego KKSL, Zbigniewa SOBEŃKĘ i jego małżonkę, Lidię. Historia ta ukazała się w formie książkowej. Autorem poniższego, krótkiego rysu historycznego jest sekretarz KKSL- Maria PLĄDER. Zapraszam do lektury…

Fundamentalnym dziełem, jakie udało się stworzyć naszemu Klubowi (KKSL) jest wybudowanie Pomnika Ku Czci Lotników Polskich poległych w latach 1939 – 1945 na wszystkich frontach świata. Pomnik usytuowany jest przy al. Jana Pawła II /dawna aleja Planu 6-letniego/ w pobliżu Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Wybudowanie Pomnika wypływało z potrzeby serca oddania hołdu tym, których już nie ma wśród nas. Pomnik poświęcony jest trzem tysiącom polskich lotników, którzy walczyli i ginęli nad Polską w 1939 roku, uczestniczyli w kampanii francuskiej, mieli znaczący udział w Bitwie o Anglię, osłaniali alianckie konwoje, wspierali wojska desantowe, latali ze zrzutami do okupowanej Ojczyzny, nieśli pomoc powstańczej Warszawie. Groby lotników polskich rozsiane są na różnych kontynentach, wielu spoczęło w bezimiennych mogiłach, a także na dnie mórz i oceanów.


Twórcą pomnika jest prof. Bronisław Chromy, który zawarł w projekcie architektonicznym Monumentu swoją wizję z czasu wojny – krzyżujących się smug ognia artylerii p/lotniczej oraz symbolu wyzwolenia Polski w sylwetce orła wzlatującego ku wolności. W skład Społecznego Komitetu Budowy Pomnika weszła większość członków Zarządu Klubu. To dzięki inicjatywie, olbrzymiej pracy i zdolnościom organizacyjnym członków Zarządu Klubu:

mjr pilota Mariana SULIGI – Prezesa i Przewodniczącego Społecznego Komitetu Budowy Pomnika,
płk pilota Zbigniewa SOBEŃKI – Wiceprezesa KKSL i Sekretarza Generalnego SKBP,
płk pilota Henryka BORONIA – Wiceprezesa KKSL oraz SKBP,
ppor Józefa ZUBRZYCKIEGO /DFC/ – Prezesa Honorowego, członka Prezydium SKBP,
starszej radcy lotnictwa Marii PLĄDER – Sekretarza KKSL i SKBP,
mgr inż. Jana CZERWIŃSKIEGO – Skarbnika KKSL i SKBP,

oraz wielu innym Kolegom, udało się doprowadzić do społecznego zrywu ludzi z kraju i zagranicy, by dzięki ich składkom na ten cel kontynuować budowę.

W tym miejscu wymienić także należy olbrzymią pomoc materiałową oraz robociznę uzyskaną z zakładów pracy i przedsiębiorstw:

Przedsiębiorstwa Geologicznego, „Hydropolu” Kraków, UPBP „Krakbud”, Zakładów Hutniczo-Przetwórczych Metali Nieżelaznych „Hutmen” Wrocław, Huty Kraków, Zakładów Metalurgicznych w Skawinie a także „Budostalu – 1”, który przychodził z pomocą w sytuacji braku transportu. Dużą pomoc finansową udzieliły PLL „LOT”.

Podkreślić należy niezwykłą pracę prof. Bronisława Chromego, który wraz ze Zbigniewem Sobeńką osobiście nadzorował wykonywanie poszczególnych elementów w fazie budowy Pomnika. Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie Pomnika nastąpiło 1 września 1989 roku podczas Światowego Zjazdu Lotników – Kombatantów przy udziale przedstawicieli Władz Państwowych, władz Miasta Krakowa, lotników z kraju oraz społeczeństwa. Było to zakończenie I etapu budowy.

Dzięki pomocy finansowej Honorowego Członka naszego Klubu ś.p. płk pilota Stanisława NAZARKIEWICZA, zostały przeprowadzone prace wykończeniowe przy płycie Pomnika i otoczeniu.

Uroczyste przekazanie tej pamiątki narodowej Władzom Miasta Krakowa nastąpiło dnia 21 czerwca 1996 roku podczas Światowego Zjazdu Lotników, z udziałem ówczesnego Prezydenta Miasta Józefa LASSOTY i b. Przewodniczącego Rady M. Krakowa Stanisława HANDZLIKA. Pomnik został oddany pod opiekę Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, którą sprawuje już 25 lat. Obecnie można pod Pomnikiem pokłonić się podniebnym bohaterom i uczcić pamięć o ich heroicznej walce, dzięki której Polska ponownie zaistniała na mapie świata.