Oblot Iskry SP-YBC - Życie zaczyna się po czterdziestce

Fundacja Biało-Czerwone Skrzydła przywróciła do życia legendarny samolot TS-11 Iskra bis D. Samolot o numerze fabrycznym 3H 1214 (zarejestrowany w kategorii „Specjalny”) otrzymał znaki rejestracyjne SP-YBC.

Po dziesięciu latach przerwy TS-11 Iskra bis D, 3H 1214, SP-YBC wzbiła się w powietrze. Pierwszy cywilny lot miał miejsce w Porcie Lotniczym Lublin (EPLB).

W sobotę 18 października 2014 roku w wyremontowanej Iskrze uruchomiono silnik i przeprowadzono próby kołowania po pasie startowym. Jednak nisko wiszące chmury nie pozwoliły na wykonanie oblotu. Na szczęście niedziela należała już do „Iskry”. 19 października, czyli na niema dwa tygodnie przed „czterdziestką”, samolot wzbił się w powietrze. Za sterami usiadł pilot doświadczalny Sławomir Hetman. Iskra SP-YBC przeszła wszystkie próby z pozytywnym wynikiem.

TS-11 Iskra bis D, SP-YBC /1214 w tym roku, a dokładnie 30 października kończy czterdzieści lat.

Jej ostatni, wojskowy lot odbył się 14 kwietnia 2004 roku. Samolot wycofano z eksploatacji 23 lutego 2006 r. Obecnie właścicielem Iskry jest Fundacja Biało-Czerwone Skrzydła, która przywróciła samolot do drugiego życia.

Założycielami Fundacji Biało-Czerwone Skrzydła są Piotr Maciejewski (prezes) i Jakub Kubicki. Piloci samolotowi i szybowcowi, wychowankowie Aeroklubu Warszawskiego.

„Jesteśmy wielkimi pasjonatami lotnictwa i polskiej myśli techniki lotniczej. Pewnego dnia postanowiliśmy, że stworzymy latające muzeum polskiego lotnictwa. Naszym marzeniem jest przywracanie do stanu lotnego samolotów zaprojektowanych i wyprodukowanych w Polsce” – mówi Jakub Kubicki. „Nie chcemy, żeby samoloty kończące służbę w wojsku trafiały na pomniki lub były sprzedawane zagranicę. Chcemy zachować przy życiu choć część historii, która jest naszym dziedzictwem narodowym” – dodaje Piotr Maciejewski.

Na pytanie, jak to się stało, że wybór padł właśnie na Iskrę, odpowiada Piotr Maciejewski: „Długo szukaliśmy egzemplarza w dobrym stanie technicznym. Pewnego dnia trafiłem na „trop” przechowywanej w kontenerze Iskry. Po pierwszych oględzinach, już wiedzieliśmy, że będzie nasza” – dodaje z uśmiechem.

Proces odbudowy, od momentu pozyskania samolotu, uzyskania wszelkich zgód z Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz zebraniu zespołu, do oblotu trwał 11 miesięcy.

„Muszę tu podkreślić bardzo dobry stan techniczny naszego samolotu, który 9 lat przechowywany był we wzorcowych wręcz warunkach. Miało to ogromny wpływ na jakość i ilość wykonywanych na nim prac. Samolot przeszedł pozytywnie wszystkie testy sprawdzające każdy podzespół płatowca, awioniki oraz silnika” – podsumowuje Jakub Kubicki.

Fundacja planuje już wykorzystanie Iskry do prezentacji i udziału w pokazach lotniczych w Polsce i zagranicą oraz umożliwienie zainteresowanym pilotom lotów na samolocie odrzutowym. Jakub Kubicki już deklaruje, że ma ambicję zostania pierwszym w Polsce pilotem z licencją turystyczną, uprawnionym do wykonywania lotów na Iskrze.

Przedstawiciel Fundacji pytani o plany pozyskania kolejnych maszyn są zgodni co do jednego: na pewno będzie to maszyna, która powstała w Polsce, lub też ze znacznym wkładem polskich konstruktorów. „Nie chcemy zdradzać szczegółów co do naszych planów ale na liście marzeń jest TS-8 Bies, PZL-130 Orlik, może kolejna Iskra. Ale największym marzeniem jest zobaczyć znów w powietrzu PZL I-22 Iryda” – mówi Jakub Kubicki. „Jest w Polsce kilka egzemplarzy, które nadają się do odbudowy” – podsumowuje Piotr Maciejewski.

Jak sami przyznają, największym problemem jest finansowanie całego przedsięwzięcia. „Nam się udało do projektu „Iskra” pozyskać entuzjastów lotnictwa oraz sponsorów m.in. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, AirPort Lublin, Exin, PZL Świdnik Agusta Westland, ZAP Batteries,. Na szczęście dobra idea nakręca pasjonatów” – mówi Maciejewski.

Historia samolotu TS-11 Iskra bis D, 3H 1214 (SP-YBC)
TS-11 Iskra bis D. Wyprodukowany 30 października 1974 roku samolot z numerem seryjnym H3 1214 został dostarczony 12 listopada tego roku do JW 5401 (38 Lotniczy Pułk Szkolny), gdzie latał do 8 maja 1975 roku. W tym dniu 1214 trafił do Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych w Zamościu, gdzie użytkowany był do 23 stycznia 1976 roku. 4 lutego 1976 roku Iskra wraca do 38 LPSz, gdzie zostanie do 16 października 1986 roku. Następnie maszyna trafia do JW 5256 (58 LPSz) i lata tam do 9 listopada 1989 roku. 17 listopada 1214 trafia do JW 3117 (3 Pomorski LPSzB), gdzie użytkowana jest do 21 stycznia 1991 roku. 26 lipca 1991 roku powraca do 58 LPSz i pozostaje tam do 23 lutego 2006 roku (w międzyczasie 58 LPSz przemianowany zostaje na 1 Ośrodek Szkolenia Lotniczego). Ostatni lot Iskry odbył się 14 kwietnia 2004 roku, za sterami zasiadł porucznik pilot Krzysztof Kłaczyński. 23 lutego 2006 samolot wycofano z eksploatacji i przekazano do Agencji Mienia Wojskowego.

W listopadzie 2013 r. samolot staje się własnością Fundacji Biało-Czerwone Skrzydła.

W czasie eksploatacji TS-11 Iskra bis D z numerem taktycznym 1214 przeszła dwa remonty generalne: 9 października 1986 - 21 stycznia 1988 r. w WZL-2 w Bydgoszczy i 14 stycznia 1999 r. - 16 grudnia 1999 r. w WZL-3 w Dęblinie. W czasie swojej służby Iskra wylatała 2880 godzin i 39 minut, wykonując 6100 lądowań.