Felieton: Szukaj zmiany!

Na łamach portalu Stowarzyszenia AOPA pojawił się felieton Ralpha Hooda, w którym redaktor podjął temat kontroli przyrządów pokładowych w czasie lotu. Sprawdzaj, sprawdzaj, sprawdzaj - jak mantrę powtarzają instruktorzy lotu – ciągle obserwuj panel instrumentów, cyklicznie weryfikując położenie każdego wskaźnika.

Ale na co zwracać uwagę? Czy naprawdę należy sprawdzać temperaturę oleju w stopniach, ciśnienie w kolektorze w funtach lub elektryczne wskaźniki w amperach? Prawdopodobnie nie, ale w takim razie co sprawdzać? Doświadczony i certyfikowany instruktor lotu wyjaśnił: „To czego należy szukać, to zmiana". Ta zwięzła porada powinna służyć pilotom przez wszystkie lata. Ściślej rzecz biorąc - należy szukać jakiejkolwiek zmiany w którymkolwiek z przyrządów pomiarowych. A co, gdy np. lot jest stabilny, ale w pewnym momencie zmieniła się temperatura oleju?

Gdy taka sytuacja przydarzyła się autorowi artykułu, ok. godziny po tym, jak wystartował nowym egzemplarzem Azteca z zakładów Pipera, zdecydował się wylądować na najbliższym lotnisku. Wraz z technikiem zajrzeli pod maskę, by znaleźć usterkę, jednak nic nie wykryli. Pamiętał jednak, że po tym jak pierwszy raz zauważył zmianę temperatury, później wskaźnik utrzymywał się już stabilnie bez dalszych zmian. Zawrócił do fabryki, gdzie okazało się, że frez pod zaworem uniemożliwiał przepływ oleju przez chłodnicę oleju.

Innym razem, w zupełnie nowym samolocie typu Piper Tomahawk, temperatura oleju zmieniła się dosyć niespodziewanie, co jak się okazało było spowodowane problemami z elektryką, ale i ta naprawa nie była skomplikowana. Podstawowe pytanie brzmi: w jaki sposób szybko rozpoznać zmiany podczas obserwacji panelu przyrządów?

I tu pojawia się złota rada profesjonalisty: "Nie patrz na stopnie temperatury lub jednostki ciśnienia, a zamiast tego zauważ i zapamiętaj gdzie dokładnie znajdował się wskaźnik, kiedy wszystko było w normie. Miernik temperatury oleju może np. ustawić się na literze "i" w słowie "Oil", a jeśli obserwacja wykaże, że przesunął się do litery "T" w "Temperature", to należy zwiększyć czujność. To samo dotyczy czujnika ciśnienia oleju. W ten sposób szybciej można zauważyć zmiany, nawet te niewielkie.

Kwestia szybkiego rozwiązania problemu sprowadza się do odpowiedniego wyszkolenia. Należy też zapytać instruktora lotu, co zrobić, jeśli wskaźnik zmienia się w jedną lub w drugą stronę. Przykładowo - jeśli zmienia się temperatura oleju (w górę lub w dół), to trzeba szybko sprawdzić czy pojawiają się zmiany na wskaźniku ciśnienia oleju.

Autor opisuje również, jak w ostatnim czasie leciał samolotem (jako pasażer), w którym wskaźnik wskazywał zbyt wysoką temperaturę oleju, ale pilot tłumaczył, że jest on zepsuty i że zawsze generuje takie wskazania. Nie było to komfortowe, bo jak w takiej sytuacji stwierdzić, czy temperatura oleju się zmienia czy nie.