Prace Airbusa i Fraunhofer FKIE nad projektem Future Combat Air System

Pracujący nad projektem Future Combat Air System (FCAS), Airbus i mający siedzibę w Bonn Instytut Fraunhofera ds. Komunikacji, Przetwarzania Informacji i Ergonomii, FKIE, powołały niezależny panel ekspertów ds. odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii, który ma zdefiniować i zaproponować etyczne, a także międzynarodowe prawne „bariery ochronne” dla największego europejskiego projektu zbrojeniowego.

W panelu, którego prace zainicjowano w Niemczech w 2019 r., zasiadają przedstawiciele zainteresowanych stron, wśród których znalazły się niemieckie Ministerstwo Obrony i niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, fundacje, uniwersytety oraz ośrodki analityczne.

– Pod wieloma względami FCAS stanowi ogromny krok naprzód. W nadchodzących dekadach będzie nie tylko największym europejskim programem obronnym, stymulującym współpracę krajów partnerskich. Dzięki niemu znacznie zwiększymy nasze znaczenie w dziedzinie nowych technologii, które będą tworzyć część tego „systemu systemów” szóstej generacji – powiedział Dirk Hoke, prezes Airbus Defence and Space. – Otwiera to nowe możliwości w zakresie polityki bezpieczeństwa i pomaga wzmocnić rolę Europy w świecie. Ale kreuje też etyczne i prawne wyzwania, którymi musimy się zająć.

Program FCAS zakłada powstanie złożonego, sieciocentrycznego „systemu systemów”, którego jeden z elementów będzie stanowił myśliwiec załogowy nowej generacji. Załogowe maszyny będą współdziałać z samolotami bezzałogowymi, „zdalnymi nosicielami”, które zapewnią dodatkowe możliwości wykonania zadań. Skalowalne i interoperacyjne architektury systemów umożliwią zintegrowanie z FCAS już istniejących platform lotniczych, po ich modernizacji. Wykorzystanie możliwości współpracy załogowych i bezzałogowych samolotów będzie wymagało zasilania „Air Combat Cloud” w czasie rzeczywistym ogromnymi ilościami danych, wspartych analityką działań bojowych i sztuczną inteligencją. Ponadto oczekuje się, że technologie opracowane w tym projekcie będą przydatne na rynku cywilnym.

Profesor Reimund Neugebauer, prezes Towarzystwa Fraunhofera, powiedział: „FCAS to największy i najambitniejszy technologicznie program zbrojeniowy w historii Europy. Głównym problemem, którym zajmujemy się w panelu, jest to, w jaki sposób zapewnić, by FCAS z jednej strony spełnił niezbędne wymagania zadań wojskowych XXI wieku w skali globalnej, a z drugiej strony została zapewniona pełna ludzka kontrola nad nim przez cały czas i we wszystkich okolicznościach. Pierwszy raz w historii RFN znaczącemu projektowi polityki obronnej towarzyszy od początku dążenie do technicznego wdrożenia podstawowych zasad etycznych i prawnych użycia nowego systemu uzbrojenia”.

Dla zapewnienia jak największej przejrzystości działań panelu ekspertów utworzono stronę internetową: www.fcas-forum.eu. Wszyscy członkowie panelu wnoszą do jego prac wkład bezpłatnie i są zobowiązani wyłącznie swoim sumieniem.

Wywiad D. Hoke'a i prof. R. Neugebauera, w którym szczegółowo omawiają oni cel panelu i zasady partnerstwa, można przeczytać na stronie www.fcas-forum.eu/en/interview.

W celu odzwierciedlenia europejskiego charakteru programu FCAS, należy się spodziewać rozszerzenia panelu o przedstawicieli kolejnych państw uczestniczących w tym projekcie.