Czym zastąpić Mi-24?

Od 2017 roku wojsko będzie stopniowo wycofywać ze służby wyprodukowane w ZSRR śmigłowce Mi-24. Powód? Zły stan techniczny i zużycie kluczowych podzespołów. MON zapowiedziało niedawno, że przetarg na nowe śmigłowce uderzeniowe dla polskiej armii zostanie ogłoszony w 2017 roku. Prezentujemy konstrukcje, które mogą zastąpić zwane „latającymi czołgami” Mi-24.

Opracowane na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych śmigłowce Mi-24, były w momencie powstania konstrukcją wyjątkową, żeby nie powiedzieć – rewolucyjną. W odróżnieniu bowiem od swoich szturmowych odpowiedników z Zachodu, jak amerykański AH-1 Cobra, przystosowano je nie tylko do wykonywania zadań związanych z osłoną maszyn transportowych i wspierania ogniowego sił lądowych. Mi-24 mogą również zabrać na pokład aż ośmiu żołnierzy, co pozwala im realizować również zadania desantowe.

Wiropłaty Mi-24, których łącznie wyprodukowano ponad 3 tysiące, trafiły do polskiej armii w 1978 roku. Otrzymaliśmy je wcześniej niż Niemiecka Republika Demokratyczna, kraj wydawałoby się ważniejszy z punktu widzenia interesów Moskwy. Obecnie w polskiej armii służy niespełna 30 sztuk Mi-24. Po czterdziestu latach służba śmigłowców, nazywanych przez polskich żołnierzy „latającymi czołgami”, nieuchronnie dobiega końca. Maszyny wymagają już tak głębokich i kosztownych remontów, a technologicznie już tak bardzo odstają od wymogów współczesnego pola walki, że od przyszłego roku stopniowo będą wycofywane z wojska.

Program dotyczący zakupu ich następców nosi kryptonim „Kruk”. Prezentujemy śmigłowce, które mają szansę zastąpić w polskiej armii Mi-24.

Następca Cobry

Produkowany przez amerykański koncern Bella śmigłowiec AH-1Z Viper to w prostej linii następca maszyny AH-1 Cobra, czyli pierwszego na świecie wiropłatu uderzeniowego. Viper powstał pod koniec lat dziewięćdziesiątych, a jego prototyp odbył pierwszy lot w grudniu 2000 roku. Wojskowe próby, testy, badania i certyfikacje trwały prawie 10 lat. Produkcja seryjna śmigłowca ruszyła dopiero w 2010 roku. Maszyny, które zamówił Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych, ważą nieco ponad 5,5 tony i napędzają je dwa silniki turbowałowe General Electric T700-GE-401C, o mocy 1340 kW każdy. Maksymalna prędkość, jaką osiąga Viper, to 370 kilometrów na godzinę. Podstawowym uzbrojeniem śmigłowca jest trzylufowe działko M197 o kalibrze 20 milimetrów oraz kierowane i niekierowane rakiety do zwalczania celów nie tylko lądowych i morskich, ale również powietrznych, czyli m.in. pociski AIM-9 Sidewinder.

Kolejny Apache

Opracowany w połowie lat siedemdziesiątych śmigłowiec AH-64 Apache, to obecnie podstawowy wiropłat uderzeniowy amerykańskiej armii. Maszyna produkowana przez amerykański koncern Boeinga w czterech wersjach: A, B, C i D (do służby weszły tylko modele A i D), nazywana jest przez żołnierzy „latającą kanonierką” lub „niszczycielem czołgów”. Apache na przestrzeni prawie czterdziestu lat użytkowania doczekał się kilku bardzo istotnych modyfikacji. Polskiej armii oferowana jest najnowsza wersja z linii D o nazwie AH-64E Guardian. Od swoich poprzedników różni się on przede wszystkim mocniejszym zespołem napędowym, składającym się z dwóch silników GE T700-701D, o mocy 1470 kW każdy. Pozwala to maszynie rozpędzić się do ponad 300 kilometrów na godzinę. Guardian wyposażony jest w nowoczesny, sieciocentryczny system dowodzenia i kierowania walką, który umożliwia jeszcze skuteczniejsze użycie uzbrojenia. Załoga śmigłowca ma do dyspozycji nie tylko kierowane pociski Hellfire (typu powietrze–ziemia), ale również rakiety AIM-92 Stinger (typu powietrze–powietrze), Hydry 70, czyli niekierowane 70-milimetrowe pociski powietrze–ziemia, oraz działko o kalibrze 30 mm.

Europejski drapieżnik

Eurocopter Tiger to śmigłowiec, który powstał w połowie lat osiemdziesiątych na zlecenie rządów Niemiec i Francji. Mimo iż jego prototyp swój pierwszy lot odbył w kwietniu 1991 roku, to potrzeba było aż dwunastu lat, aby maszyna weszła do służby we francuskiej armii. Wiropłat waży nieco ponad trzy tony i w oferowanej Polsce wersji HAD napędzany jest przez dwa silniki MTU Turbomeca Rolls-Royce MTR390, o mocy 1000 kW każdy. Dzięki nim może wznieść się na wysokość około 4 kilometrów i osiąga maksymalną prędkość ponad 290 kilometrów na godzinę. Producent deklaruje, że poza podstawowym uzbrojeniem, składającym się z działka o kalibrze 30 mm oraz niekierowanych pocisków powietrze–ziemia Hydra 70, śmigłowiec może być wyposażony w szerokie spektrum kierowanych rakiet przeciwpancernych i przeciwlotniczych, w tym w Spike, Hellfire, Mistral, HOT, Trigat czy Stinger.

Potomek Mangusty

Produkowany przez turecki koncern Turkish Aerospace Industries (TIA) śmigłowiec T129 ATAK, to najlżejszy z oferowanych obecnie polskiej armii wiropłatów. Maszyna, która jest licencyjną wersją włoskiej Agusty A129 Mangusta, waży zaledwie dwie i pół tony. Napędzają ją dwa silniki LHTEC CTS-800 4A, o mocy 1014 kW każdy, co pozwala osiągać prędkość maksymalną prawie 270 kilometrów na godzinę. Śmigłowiec, który wszedł do służby zaledwie dwa lata temu, może być uzbrojony w podobne systemy rakietowe jak europejski Tiger. W wersji przekazanej do uzbrojenia tureckiej armii poza 20-milimetrowym działkiem i niekierowanymi pociskami powietrze–ziemia o kalibrze 70 mm, wyposażono go w przeciwpancerne pociski kierowane typu Mizrak-U (turecki odpowiednik rakiet Hellfire II) oraz w amerykańskie pociski powietrze–powietrze Stinger.

Wybór

Ministerstwo Obrony Narodowej zapowiedziało niedawno, że przetarg na nowe śmigłowce uderzeniowe dla polskiej armii zostanie ogłoszony w 2017 roku. Wtedy okaże się, czy wystartują w nim przedstawione konstrukcje (dialog techniczny, w którym uczestniczyły wszystkie wymienione firmy, został już zakończony). Niewykluczone, że ku zaskoczeniu ekspertów, o polski kontrakt zawalczą producenci wiropłatów egzotycznych dla Europejczyków, jak chociażby śmigłowiec uderzeniowy z RPA o nazwie Denel Rooivalk, indyjski HAL Light Combat Helicopter lub chiński Changhe WZ-10.

Krzysztof Wilewski