Irkut MC-21 - czyli niedoszły konkurent Boeinga i Airbusa

W ostatnich latach rosyjski przemysł lotniczy intensywnie rozwijał projekt odrzutowca pasażerskiego Irkut MC-21, który miał bezpośrednio konkurować z najpopularniejszymi modelami Boeinga i Airbusa, czyli B737 i A320. Jednak ze względu na sankcje nałożone na Rosję w związku z jej inwazją na Ukrainę, plany te mogą się nie ziścić, ponieważ europejscy dostawcy podzespołów do tej konstrukcji zaczęli się wycofywać ze współpracy. Fakt ten stawia nowe wyzwania przed krajowym przemysłem lotniczym w Rosji.

W dłuższej perspektywie rosyjskim koncernom zapewne uda się na nowo zbudować sieć dostawców komponentów do samolotów, aczkolwiek oznacza to duże opóźnienia obecnie rozwijanych projektów i znaczne zwiększenie ich kosztów.

Zgodnie z dotychczasowymi zapowiedziami, model Irkut MC-21 miał zostać wprowadzony na rynek jeszcze w 2022 r. i stać się pierwszym komercyjnym samolotem pasażerskim zaprojektowanym w Rosji od czasu upadku ZSRR. Jego producent liczył, że przełamie on ogólnoświatowy monopol Airbusa i Boeinga w tym segmencie lotnictwa.

Jednak już wcześniejsze sankcje na Rosję powodowały opóźnienia w dostawie podzespołów oraz znaczne przekroczenie kosztów projektu. Pod koniec 2021 r. rosyjski nadzór lotniczy certyfikował samolot w wersji z silnikami Pratt & Whitney firmy Raytheon, jednak nowa fala sankcji wstrzymuje realizację tego projektu, a zmiana jednostek napędowych i ponowna ich certyfikacja może zająć kilka lat.

Kolejne firmy, które zerwały współpracę to brytyjskie Meggitt Plc. (dostawca kół i hamulców), Senior Plc (systemy wentylacji kabiny) oraz francuski Safran, który dostarczyć kilkanaście komponentów, w tym wyposażenie kokpitu. Z kooperacji wycofali się również amerykańscy dostawcy systemów nawigacji i zasilania.

Już dwa lata temu koncern Irkut informował, że zebrał zamówienia na 175 egzemplarzy MC-21, z czego prawie 1/3 miała trafić do Aeroflotu. Według wcześniejszych założeń, do 2035 r. udział MC-21 w segmencie przewozów pasażerskich średnich konstrukcji miał wynieść 5-10 proc. Obecnie plany te muszą zostać jednak odłożone na dalszą przyszłość.

MC-21-300/310 to pasażerski samolot pasażerski nowej generacji średniego zasięgu, opracowywany przez Irkut Corporation (część United Aircraft Corporation). Jak podkreśla producent, wysokie osiągi samolotów MC-21-300/310 osiągnięto dzięki zaawansowanej aerodynamice, silnikom i układom najnowszej generacji. Poprawione właściwości aerodynamiczne zapewniają wydłużone skrzydła wykonane z kompozytów polimerowych. Najszerszy kadłub w swojej klasie (4,06 m) pozwala na zwiększenie komfortu pasażerów i załogi. Pojemność samolotu MC-21-300 / 310 wynosi od 163 do 211 pasażerów.

Samolot ma 36,8 m długości w mniejszym wariancie i 44,2 m długości w większej wersji. Rozpiętość skrzydeł to 35,9 m, a wysokość - 11,5 m. Prędkość przelotowa Irkuta MC-21 to 870 km/h, a zasięg wynosi około 6-6,4 tys. km.
Choć budowa pierwszego prototypu rozpoczęła się w 2014 r., historia tego projektu jest znacznie dłuższa.

Już pod koniec ZSRR radzieccy konstruktorzy pracowali nad nowym samolotem, jednak z powodu braku funduszy projekt ten porzucono w 1993 r. Irkut MC-21 to jego unowocześniona, dopracowana wersja, którą wspólnie opracowały biura projektowe Jakowlewa i Iljuszyna na konkurs w 2002 r.

W 2008 r. Iljuszyn wycofał się z projektu, a głównym projektantem został Irkut, który cztery lata wcześniej wykupił Jakowlewa. Oblot pierwszego egzemplarza MC-21-300 miał miejsce 28 maja 2017 r.  Warto również rozszyfrować skrót MC-21, który oznacza "Магистральный самолёт 21 века", czyli „samolot liniowy XXI wieku”.