Będą zmiany w Złączniku 19 ICAO oraz podręczniku Doc 9859 (IV) ws. zarządzania bezpieczeństwem

Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa cywilnego (ICAO) opublikowała w kwietniu br. tzw. State Letter (SL no AN 8/3.1-16/16), w którym powiadamia międzynarodową społeczność lotniczą, a w szczególności władze lotnicze państw członkowskich (NAA) o projektowych zmianach w Załączniku 19 do Konwencji oraz o zamiarze wydania nowego podręcznika Doc 9859 (IV) – Zarządzanie bezpieczeństwem, który zostanie opublikowany w lipcu 2017 r.

Jest to standardowa procedura ICAO służąca do zgłaszania przez władze (NAA) państw członkowskich i zainteresowane organizacje, w tym przez władze regionalne (np. EASA), braku akceptacji dla proponowanych rozwiązań i zapisów nowych standardów (SARPs) ICAO. Termin zgłaszania przez władze (ULC) uwag do tego projektu upłynął w lipcu 2016 r. Niestety, polskie środowisko lotnicze nie zostało poinformowane ani o tych zmianach, ani też nie było konsultowane, ani informowane, jakie stanowisko w tej sprawie zajęły władze polskie. Zmiany wejdą w życie po dwu latach karencji, w listopadzie 2019 roku.

Zgodnie z art. 38 Konwencji, państwa mają obowiązek notyfikacji zgodności i/lub wszelkich różnic zachodzących pomiędzy SARPs ICAO, a ich prawem krajowym. Nie jest wiadomo, czy Prezes ULC zgłosił Sekretarzowi ICAO, że SARPs Załącznika 19 nie zostały wprowadzone od 2013 roku do polskiej ustawy lotniczej, jak tego wymaga Konwencja.

Zasadnicze zmiany w Załączniku 19, w części dotyczącej władz lotniczych (NAA), dotyczą:

1.    uzupełnienia i zmian w definicjach;
2.    umożliwienia państwom delegowania funkcji związanych za zarządzaniem bezpieczeństwem regionalnej organizacji nadzorczej (RSOO), jak również funkcji związanych z badaniem zdarzeń lotniczych (RAIO). Takie delegowanie funkcji i zadań nie uwalnia państwa od obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa w ich lotnictwie cywilnym. Ta zmiana pociągnie za sobą także zmiany w Doc 9734 Part B oraz Doc. 9735 USOAP CMA i przeniesie się swoimi skutkami także na rozporządzenie unijne 216/2008 tzw. Basic Regulation;
3.    rozszerzenia stosowania postanowień Załącznika 19 także do organizacji projektujących (DOA) i produkujących (POA) silniki i śmigła;
4.    uzupełnienia i doprecyzowania obowiązków władz lotniczych (NAA) w odniesieniu do odpowiedzialności państwa za bezpieczeństwo, w tym za ustanowienie i prowadzenie państwowego programu bezpieczeństwa (SSP), utrzymania zgodności krajowych ustaw i przepisów lotniczych w zgodności z SARPs ICAO oraz za politykę, cele i zasoby organów władz, w tym kwalifikacje personelu NAA, zarządzanie ryzykiem, zapewnienie oraz promowanie bezpieczeństwa w skali państwa;
5.    powiązanie zarządzania bezpieczeństwem z krytycznymi elementami bezpieczeństwa (CE), zdefiniowanych w podręczniku Doc 9735 USOAP CMA, który także ma ulec zmianie;
6.    zobowiązania państw do ustanowienia i prowadzenia systemu gromadzenia, i przetwarzania danych o stanie bezpieczeństwa w państwie [SDCPS], w tym analiz i wymiany informacji, z uwzględnienie ich ochrony przez nieupoważnionym wykorzystaniem;

W części Załącznika 19 dotyczącej zarządzania bezpieczeństwem w organizacjach lotniczych (SMS) zmiany, w porównaniu do obecnych wymagań, mają raczej charakter porządkujący i doprecyzowujący, nie wprowadzając znaczących zmian w dotychczas obowiązujących zasadach i metodach prowadzenia tego systemu, z zastrzeżeniem, że szczegółowe rozwiązania znajdą się w nowym wydaniu podręcznika Doc 9859 wydanie IV (2017).

Waldemar Królikowski
Audytor QMS/SMS/USOAP