ULC i Aeroklub Polski o lotnictwie ultralekkim

3 i 6 lutego 2012 r., odbyły się spotkania robocze przedstawicieli Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz Aeroklubu Polskiego, dotyczące regulacji prawnych w zakresie tzw. lotnictwa ultralekkiego.

Wymiana poglądów i doświadczeń pozwoliła na wyjaśnienie wielu kwestii, które dotychczas budziły wątpliwości środowiska lotniczego.

W spotkaniach uczestniczyli Wiceprezes ULC ds. standardów lotniczych Tomasz Kądziołka, Dyrektorzy Departamentów: Licencjonowania - Tomasz Grzegorczyk, Techniki Lotniczej - Maciej Kozłowski, Operacyjno-Lotniczego – Albert Ortyl.

Aeroklub Polski reprezentowali Prezes AP - Włodzimierz Skalik, mec. Piotr Kasprzyk – Dyrektor ds. regulacji prawnych oraz eksperci, przedstawiciele środowiska lotnictwa ultralekkiego. Ze strony Lotniczej Amatorskiej Federacji RP udział wziął Prezes Wiesław Filosek.

Obszerna nowelizacja ustawy Prawo lotnicze, jaka obowiązuje od września 2011 r., zakłada wydanie nowych rozporządzeń wykonawczych dotyczących tzw. lotnictwa ultralekkiego. Ta dziedzina lotnictwa obejmuje sportowe urządzenia latające (spadochrony, paralotnie, motolotnie, itp.) oraz mikroloty (samoloty, śmigłowce i wiatrakowce o określonych limitach masowych). Nowe regulacje mają dotyczyć wielu aspektów: od licencjonowania (świadectwa kwalifikacji), przez szkolenie (ośrodki szkolenia lotniczego), z uwzględnieniem kwestii technicznych (budowa, zdatność do lotu) oraz operacyjnych (eksploatacja statków powietrznych). Mając na względzie cele statutowe, w tym status Polskiego Związku Sportów Lotniczych, Aeroklub Polski przedstawił Urzędowi Lotnictwa Cywilnego uwagi dotyczące aktualnej regulacji prawnej w tym zakresie. Zważywszy na trwające w urzędzie prace legislacyjne związane z projektami rozporządzeń – zorganizowano dwa robocze spotkania, aby omówić aktualne problemy lotnictwa ultralekkiego. Do udziału w spotkaniach zaproszono także Lotniczą Amatorską Federację RP.

Pierwsze spotkanie dotyczyło uwag Aeroklubu Polskiego do wymagań medycznych dla świadectw kwalifikacji oraz samych świadectw kwalifikacji. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że w obszarze wymagań medycznych niezbędna jest zmiana ustawy Prawo lotnicze i wyraźne wyłączenie wymagania badań lotniczo-lekarskich w stosunku do takich specjalności jak skoczek spadochronowy czy mechanik poświadczenia. Pozostałe specjalności powinny podlegać badaniom zbliżonym do badań na prawo jazdy, realizowanych przez lekarzy medycyny ogólnej lub medycyny pracy (na wzór rozwiązań UE). Konieczna jest jednak zmiana zasad badań lotniczo-lekarskich dla świadectw kwalifikacji do czasu ewentualnej zmiany ustawy. Dotychczasowy wymóg, aby posiadacze świadectw kwalifikacji podlegali badaniom tzw. klasy 3 (ICAO) uznano za nadmierny. W dalszej części spotkania odnoszono się do uwag zgłoszonych przez Aeroklub Polski w ramach konsultacji społecznych. Odnotowania wymaga pozytywne stanowisko ULC dotyczące zniesienia wymogu dodatkowych badań kręgosłupa dla skoczków spadochronowych, będącego ewenementem na skalę europejską. Kolejnym tematem rozmów były świadectwa kwalifikacji. Przedstawiciele ULC odnieśli się do postulatu strony społecznej, aby możliwie szeroko ująć specjalności objęte świadectwami klasyfikacji (zamiast wymogu licencji). Wstępnie uzgodniono, że można rozważyć wprowadzenie świadectw kwalifikacji do tych statków powietrznych, które prawo UE pozostawia do regulacji prawa krajowego (jak w przypadku wiatrakowców do 560 kg). W szczególności może to dotyczyć tzw. konstrukcji budowanych amatorsko, przy zachowaniu limitu przyjętego w innych krajach, to jest 600 kg masy startowej. Przedyskutowane zostały też uwagi zgłoszone przez Aeroklub Polski w odpowiedzi na komunikat ULC z listopada 2011 r., dotyczące założeń ULC do rozporządzenia w sprawie świadectw kwalifikacji. Poruszono też szereg kwestii szczegółowych dotyczących m.in. przepisów przejściowych.

Na kolejnym spotkaniu poruszono kwestie związane z szeroko rozumianą techniką lotniczą oraz eksploatacją ultralekkich statków powietrznych. Omówienie założeń ULC odnośnie rozporządzenia w sprawie klasyfikacji statków powietrznych pozwoliło wyjaśnić, że nie stoi ono na przeszkodzie szczególnym uregulowaniom dla lotnictwa ultralekkiego. Możliwe jest np. rozważenie dodatkowej regulacji dla tzw. superlekkich statków powietrznych, których budowa nie powinna wymagać nadzoru władzy lotniczej, oczywiście przy zachowaniu istotnych ograniczeń operacyjnych (wzorem tzw. FAR 103 przyjętych w USA).
Uwagi wymaga postulat strony społecznej zgłoszony formalnie przez Aeroklub Polski i poparty przez Lotniczą Amatorską Federację AP, aby pojęcia ultralekkiego statku powietrznego budowanego amatorsko nie ograniczać limitami przyjętymi w prawie UE dla ultralekkich statków powietrznych budowanych profesjonalnie (zarobkowo). Chodzi o zwiększenie dopuszczalnego limitu masowego dla konstrukcji budowanych amatorsko do 599 kg masy startowej, celem objęcia takich statków powietrznych uproszczeniami dedykowanymi ultralekkim statkom powietrznym, w szczególności związanych z budową, obsługą i eksploatacją. Postulat ten ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa w konstrukcji amatorskich.

Omówiono również projekt rozporządzenia w sprawie Tymczasowego Pozwolenia na lot w związku z art. 145 a ustawy Prawo lotnicze. Wersja zaprezentowana przez LTT po uwzględnieniu opinii uzyskanych w procesie uzgodnień społecznych została zaakceptowana przez uczestników spotkania.

W dalszej części spotkania przedstawiciele ULC przedstawili zasadnicze zmiany, jakie planowane są w rozporządzeniach dotyczących zdatności do lotu oraz wymagań eksploatacyjnych dla ultralekkich statków powietrznych.

Możliwość dialogu oraz wymiany poglądów w powyższych istotnych kwestiach lotnictwa ultralekkiego jest kluczowa dla obydwu stron, aby właściwie zrozumieć się w tym zakresie.