O dzisiaj! SERA czyli porządki w przepisach ruchu lotniczego w UE

4 grudnia 2012 roku weszło do stosowania Rozporządzenie Wykonawcze Komisji Europejskiej SERA, mające zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Państwa członkowskie w okresie 2 lat mogły zdecydować o niestosowaniu niektórych przepisów rozporządzenia w drodze odstępstwa. Czas dwóch lat właśnie dobiega końca i 4 grudnia 2014 roku mija termin, po którym zostaną ujednolicone przepisy ruchu lotniczego w UE.

O co chodzi w SERA (Standardised European Rules of the Air)?
W skrócie SERA ma na celu ujednolicenie przepisów ruchu lotniczego w krajach członkowskich. Działanie takie ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa, skuteczności i sprawności międzynarodowego ruchu lotniczego w formującej się jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.

Problemy z tłumaczeniem i jednak dalej pewne niespójności

W rozporządzeniu czytamy:

Przedmiot i zakres

1. Niniejsze rozporządzenie ma na celu ustanowienie wspólnych zasad w odniesieniu do przepisów lotniczych i operacyjnych dotyczących służb i procedur żeglugi powietrznej, które mają zastosowanie do ogólnego ruchu powietrznego w zakresie objętym rozporządzeniem (WE) nr 551/2004.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się w szczególności do użytkowników przestrzeni powietrznej i statków powietrznych uczestniczących w ogólnym ruchu lotniczym:

a) wykonujących przewozy do i z Unii oraz w obrębie jej terytorium;

b) oznakowanych znakami przynależności państwowej i znakami rejestracyjnymi państwa członkowskiego Unii i wykonujących przewozy w dowolnej przestrzeni powietrznej w zakresie, w jakim nie są sprzeczne z przepisami opublikowanymi przez państwo posiadające jurysdykcję nad terytorium, nad którym przelatują.

3. Niniejsze rozporządzenie ma ponadto zastosowanie do właściwych organów państw członkowskich, instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej i personelu naziemnego zaangażowanego w eksploatację statków powietrznych.

Polecając lekturę tego rozporządzenia zalecamy zastanowienie się nad zapisem wprowadzającym ten akt prawny:

(10) Zgodnie z art. 1 ust. 2 rozporządzenia ramowego (WE) nr 549/2004 ramy regulacyjne dotyczące tworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej nie obejmują działań wojskowych i szkolenia.

Zatem należało by zapytać kogo poza jasno wymienionym przewozem lotniczym dotyczą zapisy tego rozporządzania? I jakie np. minima dla lotu VFR obowiązują prywatnego posiadacza samolotu, pilota lecącego dla przyjemności i pilota wykonującego zarobkowy lot VFR? Czy ucznia pilota, będą obowiązywały inne przepisy? W końcu jak należy czytać zapis: "w szczególności" ? No nic, pozostaje nam poczekać i obserwować. Jak zwykle czas naprawi błędy tłumaczeń i nieporozumień. Oby bez tragicznych i formalno-prawnych konsekwencji...

Polska wersja dokumentu SERA jest dostępna w formie rozporządzenia wykonawczego Komisji Unii Europejskiej Nr 923/2012

Na szczęście w AIP pojawiają się już odpowiednie zapisy:

W dodatkach do AIP:

- SUP 75/14 (do znalezienia w AIP AIRAC AMDT 156)
- VFR SUP 73/14 (do znalezienia w AIP VFR AIRAC AMDT 058)

ukazały się ustandaryzowane przepisy dotyczące lotów VFR Spec.

Loty specjalne VFR

Było
Jeśli pułap chmur < 1650ft lub widzialność poniżej 5km:
Wykonywanie lotu VFR w przestrzeni kontrolowanej lotnisk (EPKK, EPKT, EPMO, EPWA) jest dozwolone jedynie po uzyskaniu zgody na lot VFR SPEC (od wschodu do zachodu słońca):

widzialność => 3km dla śmigłowców i 5 km dla samolotów
pułap chmur => 1000ft dla śmigłowców i => 1650 dla samolotów

Po 4 grudnia 2014
Jeśli pułap chmur <1500ft lub widzialność w locie <5km
Wykonywanie lotu VFR w przestrzeni kontrolowanej lotnisk (EPKK, EPKT, EPMO, EPWA, EPBY, EPGD, EPLB, EPPO, EPRZ, EPSC, EPWR, EPZG) jest możliwe tylko w porze dzienniej i po uzyskaniu zgody na VFR Spec, jeśli:

Pułap chmur => 600ft
Widzialność przy ziemi => 1500m (samoloty)
Widzialność przy ziemi => 800m (śmigłowce)

Prędkość IAS <=140 kt dającą wystarczającą możliwość dostrzeżenia pozostałego ruchu i wszelkich przeszkód w celu uniknięcia kolizji

*Pułap chmur: podstawa chmur pokrywających więcej niż połowe nieba
=> równy większy
<= mniejszy równy

Minima lotów VFR (źródło: SERA)

Zapisy dotyczące minimów VFR

Polska wersja dokumentu SERA jest dostępna w formie rozporządzenia wykonawczego Komisji Unii Europejskiej Nr 923/2012

Zawartość dokumentu SERA

SEKCJA 1

Lot nad morzem pełnym
SERA.1001 Przepisy ogólne

SEKCJA 2

Stosowanie i zgodność
SERA.2001 Stosowanie
SERA.2010 Odpowiedzialność
SERA.2015 Uprawnienia pilota dowódcy statku powietrznego
SERA.2020 Ryzyko użycia środków psychotropowych

SEKCJA 3

Przepisy ogólne i zapobieganie kolizjom

ROZDZIAŁ 1

Ochrona osób i mienia
SERA.3101 Niedbałe lub nierozważne użytkowanie statku powietrznego
SERA.3105 Minimalne wysokości lotu
SERA.3110 Poziomy przelotu
SERA.3115 Zrzucanie lub rozpylanie substancji
SERA.3120 Holowanie
SERA.3125 Skoki spadochronowe
SERA.3130 Loty akrobacyjne
SERA.3135 Loty grupowe
SERA.3140 Balony wolne bezzałogowe
SERA.3145 Strefy zakazane i ograniczone

ROZDZIAŁ 2

Zapobieganie kolizjom
SERA.3201 Przepisy ogólne
SERA.3205 Zbliżenie
SERA.3210 Pierwszeństwo drogi
SERA.3215 Światła, które powinny być włączone na statkach powietrznych
SERA.3220 Loty w symulowanych warunkach lotu według wskazań przyrządów
SERA.3225 Operacje wykonywane na lotnisku lub w sąsiedztwie lotniska
SERA.3230 Operacje wykonywane na wodzie

ROZDZIAŁ 3

Sygnały
SERA.3301 Przepisy ogólne

ROZDZIAŁ 4

Czas
SERA.3401 Przepisy ogólne

SEKCJA 4

Plany lotów
SERA.4001 Składanie planu lotu
SERA.4005 Treść planu lotu
SERA.4010 Wypełnianie planu lotu
SERA.4015 Zmiany w planie lotu
SERA.4020 Zakończenie planu lotu

SEKCJA 5

Warunki meteorologiczne dla lotów z widocznością (VMC), przepisy wykonywania lotu z widocznością (VFR), loty
specjalne VFR i przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IFR)
SERA.5001 Minima widzialności i odległości od chmur w VMC
SERA.5005 Przepisy wykonywania lotu z widocznością
SERA.5010 Loty specjalne VFR w strefach kontrolowanych
SERA.5015 Przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów – przepisy dotyczące wszystkich lotów

IFR
SERA.5020 Przepisy dotyczące wykonywania lotów IFR w przestrzeni powietrznej kontrolowanej
SERA.5025 Przepisy dotyczące wykonywania lotów IFR poza przestrzenią powietrzną kontrolowaną

SEKCJA 6

Klasyfikacja przestrzeni powietrznych
SERA.6001 Klasyfikacja przestrzeni powietrznych
SERA.6005 Wymogi dotyczące łączności i transponderów SSR

SEKCJA 7

Służby ruchu lotniczego
SERA.7001. Przepisy ogólne – Cele służb ruchu lotniczego
SERA.7005 Koordynacja między użytkownikiem statku powietrznego a służbami ruchu lotniczego

SEKCJA 8

Służba kontroli ruchu lotniczego
SERA.8001 Stosowanie
SERA.8005 Zakres działania służby kontroli ruchu lotniczego
SERA.8010 Minima separacji
SERA.8015 Zezwolenia kontroli ruchu lotniczego
SERA.8020 Stosowanie się do planu lotu
SERA.8025 Meldunki pozycyjne
SERA.8030 Zakończenie kontroli
SERA.8035 Łączność

SEKCJA 9

Służba informacji powietrznej
SERA.9001 Stosowanie
SERA.9005 Zakres służby informacji powietrznej
SERA.9010 Służba automatycznej informacji lotniskowej (ATIS)

SEKCJA 10

Służba alarmowa
SERA.10001 Stosowanie

SEKCJA 11

Ingerencja, sytuacje awaryjne i przechwytywanie
SERA.11001 Bezprawna ingerencja
SERA.11005 Służba zapewniana statkom powietrznym w sytuacjach awaryjnych
SERA.11010 Wystąpienie nieprzewidzianych okoliczności podczas lotu
SERA.11015 Przechwytywanie

SEKCJA 12

Służby związane z meteorologią – Obserwacje ze statku powietrznego i meldunki z powietrza przekazywane za pomocą łączności fonicznej
SERA.12001 Rodzaje obserwacji ze statku powietrznego
SERA.12005 Specjalne obserwacje ze statku powietrznego
SERA.12010 Inne nieregularne obserwacje ze statku powietrznego
SERA.12015 Przekazywanie obserwacji ze statku powietrznego za pomocą łączności fonicznej
SERA.12020 Wymiana meldunków z powietrza

Dodatki:

Sygnały, Balony wolne bezzałogowe, Tabele, Klasyfikacja przestrzeni, Specyfikacje techniczne dotyczące obserwacji ze statków powietrznych i meldunków przekazywanych za
pomocą łączności fonicznej.

Podsumowując, od grudnia z SERA powinno być po prostu łatwiej. Najważniejsze, że zacierają się te drobne różnice w przepisach, których studiowanie przy przygotowaniu do lotu w UE było uciążliwe. SERA jako (kolejny) krok do ujednolicenia przepisów w przestrzeni powietrznej wydaje się dobrym pomysłem. 

Czytaj również: 
ULC: Komunikat dot. notyfikacji odstępstwa od stosowania przepisów SERA

SERA i minima VFR, En-Route IR, definicja dnia/nocy i praktyki instruktorskie

Informacje mają charakter TYLKO ORIENTACYJNY dlapilota.pl nie bierze ŻADNEJ odpowiedzialności za ewentualne błędy w niniejszej interpretacji. Informacje operacyjne należy sprawdzić we WSZYSTKICH OFICJALNYCH publikacjach!